«وَ رَبَّانِيَّ آيَاتِهِ»
«و ای تربیت‌کننده آیات او»
دراین عبارت به حضرت به‌عنوان وجودی پرورش یافته و پرورش دهنده عرض ادب می‌شود.
وجود مقدس حضرت عهده‌دار پرورش آیات الهی در عالم هستند و از آن‌جا که کل عالم هستی نشانه های الهی است، پرورش آنان به عهده وجود مقدس امام زمان عجل‌الله‌تعالی‌فرجه است.
معنای رب
«ربانی» از ماده “ربّ” به معنای پرورش دهنده است. «ربّ» در دو معنا استعمال شده است:
- «رب» از ماده «رَبَوَ» به معنای تربیت ، رشد و سوق دادن چیزی به سوی کمال است.
این پرورش در گذر زمان انسان را با ارزش و قیمتی می‌کند.
حضرت ولی‌عصر ارواحنافداه واسطه فیض در عالم هستی می‌باشند، ایشان در مقام «ربانی آياته» به تدریج کمالات فرد را افزایش داده و در این سیر، خوبی‌ها و فضائل فرد به تدريج چشم‌گیر و نمایان می‌شود.
خداوند سبحان در آیه۲۱ سوره مبارکه روم می‌فرماید:
«وَمِنْ آيَاتِهِ أَنْ خَلَقَ لَكُمْ مِنْ أَنْفُسِكُمْ أَزْوَاجًا لِتَسْكُنُوا إِلَيْهَا وَجَعَلَ بَيْنَكُمْ مَوَدَّةً وَرَحْمَةً إِنَّ فِي ذَلِكَ لَآيَاتٍ لِقَوْمٍ يَتَفَكَّرُونَ»
«یکی از آیات او آن است که برای شما از جنس خودتان جفتی بیافرید که در کنار او آرامش یافته و با هم انس گیرید و میان شما رأفت و مهربانی برقرار فرمود»
طبق این آیه شریفه یکی از آیات الهی قرار دادن زوجیت در مسیر زندگی انسان هاست. محبت و ارادت زوجین نسبت به یکدیگر نشانه ای از نشانه های خداوند است که پرورش‌دهنده با این پیوند، افراد را از نقص جدا کرده و به کمال می‌رساند. بنابراین سلامت روابط خانوادگی به‌دست مسيحایی یوسف آل پیامبر علیهم‌السلام می‌باشد.
«وَمِنْ آيَاتِهِ يُرِيكُمُ الْبَرْقَ خَوْفًا وَطَمَعًا» [۱]
«و از آیات او این است که برق و رعد را به شما نشان می‌دهد که هم مایه ترس و هم امید است»
و خداوند در نظام هستی رعد و برقی را قرار داد که فضای عالم هستی را روشن می‌کند و شعاع این نور بر زندگی انسان و باطن او درخشش خاصی را وارد کرده و او را به حرکت و سلوک در صراط مستقیم سوق می‌دهد.
«وَأَرْسَلْنَا الرِّيَاحَ لَوَاقِحَ» [۲]
«ما بادها را برای بارور ساختن (ابرها و گیاهان) فرستادیم»
خداوند در نظام هستی و برای پرورش انسان بادها را قرار داد تا به واسطه ی این بادها لقاح‌هایی در عالم طبیعت و گیاهان صورت گيرد. بدین ترتیب رویش و سرسبزی در عالم هستی نمودار شده همچنین با وزش این بادها محیط زندگی انسان سالم و پاکسازی می‌شود.
پیامبر صلیاللهعلیهوآله می‌فرماید:
«اِنَّ لِرَبِّكُمْ فِي اِيَامِ دَهْرِكُمْ نَفَحاتٌ فَتَعَرَّضُوا لَها» [۳]
«همانا در طول عمر شما، نسیمهای الهی وزیدن می‌گیرد، پس هشیار باشید و خود را در معرض آن‌ها قرار دهید»
گفت پیغامبر که نفحت‌های حق
اندرین ایام می‌آرد سبق
گوش و هش دارید این اوقات را
در ربایید این چنین نفحات را
نفحه آمد مر شما را دید و رفت
هر که را می‌خواست جان بخشید و رفت
نفحهی دیگر رسید آگاه باش
تا ازین هم وانمانی خواجه‌تاش
باطن این نسیم‌ها، رحمت الهی است که به‌طور مستمر و دائم در حیات بشری در حال وزیدن است، این رحمت الهی درزمان های مبارکی چون عرفه، جمعه، ماه مبارک رمضان و شب قدر و… با وساطت وجود مقدس حضرت ولی‌عصر ارواحنافداه نصیب بندگان میگردد.
- رب از ماده “ر ب ب”به معنای مالک و صاحب و بزرگ و سرور.
در کتب لغت معانی متعددی برای واژه ربّ ذکر کرده اند.
کوتاه سخن آنکه این واژه در اصل به معنای پرورش، تربیت ،سوق به کمال و مالک و صاحب است.
خداوند طبق حکمت خود در مسير بندگی انسان، نعماتی را برای او قرار داده است. این نعمات اعم از امنیّت، حُسن خلق، اعتقادات صحیح، علم و فضائل اخلاقی و ….. هر لحظه نیاز به پرورش و افزایش دارند. پرورش این امور در پناه امام زمان عجل‌الله‌تعالی‌فرجه صورت گرفته و رویش و سرسبزی خاصی را نصیب بنده می‌کند. در نتیجه فرد از زندگی مادی جدا شده، به کمال و رشد تعالی می‌رسد.
هنگامی که باغبان می‌خواهد باغ را پرورش دهد تا سرسبزی و رویش در آن نمایان شود در ابتداء علف‌ها و خار و خاشاک را جمع‌آوری می‌کند. چرا که علف هرزه مانع رشد و به ثمر رسیدن درختان باغ می‌شود.
امام نيز در سرزمين وجودی فردی که قابلیت رشد و سرسبزی را دارد همین نقش را ایفاء می‌کند.
ایشان با کندن رذائل اخلاقی مانند حسد، سوء ظن، غیبت و … زمین وجودی فرد را آماده رویش فضائل و اعتقادات صحیح می‌کنند. قابليت رویش در پناهندگی به امام صورت می‌گیرد. امام وجود فرد را از رذائل اخلاقی پاکسازی کرده و فضائل اخلاقی را در سرزمین وجود او می‌کارد. به میزانی که بنده به امام پناهنده شود، زیباسازی و نوسازی او به صورت رویش و هدايت، همچنین رهایی از صفات ناپسند اخلاقی جلوه‌گری می‌کند.
وظیفه انسان در پرورش‌گاه امام این است که با تسلیم محض در مقابل مولای خویش فرزندان و خانواده‌اش را به «ربانی آياته» بسپارد. امام ولی زمان و ولیّ امر است و از آن‌جا که عالم امر عالم بی‌زمانی است این پرورش و رویش بی‌زمان و به یک‌باره صورت می‌گیرد.
قرآن در آیه ۸۲ سوره مبارکه یس می‌فرماید:
«إِنَّمَا أَمْرُهُ إِذَا أَرَادَ شَيْئًا أَنْ يَقُولَ لَهُ كُنْ فَيَكُونُ»
«فرمان او چنین است که هرگاه چیزی را اراده کند، تنها به آن می‌گوید: «موجود باش!»، آن نیز بی‌درنگ موجود می‌شود!»
ولی زمان افراد امت را به مدت طولانی تحت پرورش خود قرار می‌دهد. هم‌چنان که حضرت ثامن الحجج علیه‌السلام در نیشابور در منزل پیرزنی به نام پسنده دانه بادامی را کاشتند. این دانه بلافاصله به درخت بادام تبدیل شد و سالیان متمادی اهالی نیشابور از اين درخت طلب شفا می‌کردند.
تقویت باور قلبی
توجه قلبی به «ربانی آياته» این باور قلبی را در انسان تقویت می‌کند که: وجود و هستی انسان، خانواده، ارتباطات سالم، رزق او و نسيم‌های الهی که در ظاهر و باطن وجود او جریان دارد، همگی از الطاف و آیات الهی است. این آیات در دست بشر، رشد و کمالی نمی‌یابد. اما چنان‌چه به دست «ربانی آياته» سپرده شود از رشد و کمالات خاصی برخوردار میگردد.
هر پیوست و پیوندی با امام، زمین وجودی فرد را آماده ورود ایشان می‌کند. وجود مقدس حضرت با گام نهادن در زمین وجودی فرد، آن سرزمین را مکان پرورش و رویش ثمرات الهی می‌کنند. این پرورش شامل تمامی دوران‌های حیات فرد اعم از جوانی، پیری، عالم دنیا و آخرت میگردد. به عبارت دیگر در تمامی عوالم «ربانی آياته» نقش پرورش‌دهنده انسان‌ها را ایفاء می‌کند.
البته پرورش‌دهنده افرادی که نام خود را در پرورش‌گاه امام ثبت کرده و وجود خود را به امام سپرده‌اند.
دفع نگرانی و اضطراب
در عبارت «اَلسَّلاَمُ عَلَيْكَ يَا دَاعِيَ اَللَّهِ وَ رَبَّانِيَّ آيَاتِهِ» دفع نگرانی و اضطراب و افسردگی‌ها نهفته است. زیرا اعتقادات، خُلقیات، خانواده و عاقبت انسان زمانی‌که تحت پرورش حضرت قرار گیرد، رشد و کمالات چشمگیری در این آیات الهی حاصل میگردد، و این رشد رفع نگرانی و اضطراب را به ارمغان می‌آورد. در این مسیر عاشقانه آن‌چه وجود زائر را فرا می‌گیرد نگاه و نگرش زیبا به پرورش دائم و لطیف امام در امور مثبت و خیرات است. او تمام خوبی‌های موجود در عالم را از برکت وجود امام می‌داند. چنین فردی به وضوح در گوشه گوشه زندگی و عمل‌کرد مثبت خود، حضور امام را درک می‌کند.
البته تنها افراد شاکر، صبور و اهل تفکر، حضور دائم امام را در زندگی خود درک می‌کنند، زمزمه تربیت امام را با گوش جان می‌شنوند و اثر گام‌های امام را در زندگی خویش می‌یابند.
اما برخی از افراد در اثر غفلت و خوی مستکبرانه نقش و وجودی برای خود قائل شده، به جای ایمان و باور به نقش تربیتی حضرت، فاعلیتی برای خود درایجاد خیرات و کمالات قائل می‌شوند.
در سلام و عرض ارادت به «ربانی آياته» نوعی بیعت با امام قرار دارد که زائر در آن بیعت تمام زندگی و سرمایه خود را تحت پرورش امام قرار می‌دهد.
در نماز امام زمان عجل‌الله‌تعالی‌فرجه ۱۰۰ بار «ایّاکَ نَعْبُدُ وَ ایّاکَ نَسْتَعین» گفته می‌شود تا یاری جستن از خداوند در عالم، توسط وجود مقدس حضرت ولی‌عصر ارواحنافداه به نمایش گذاشته شود.
هر چه انسان پرورش آیات الهی را از ناحیه امام بداند، تعظیم و بندگی او در مقابل خداوند بیشتر می‌شود. انسانی که در اثر معصیت به کوردلی دچار شد، نشانه های خداوند را در زندگی خویش نادیده می‌گیرد. او به جای این‌که پرورش آیات را به امام منسوب کند، فاعلیت خود را در کمالات و خیرات اعلام می‌کند. در واقع چنین فردی تحقیقاً به خداوند دروغ بسته است.
امام زمان به منزله پدری مهربان است و در زمانی که فرزندان، خود را در دامن ایشان قرار می‌دهند رشد و کمالات پی‌درپی برای آنان صورت می‌گیرد. علامت این پرورش در ضیافت‌الله ودر دعای شب‌های ماه رمضان بر لسان زائر جاری می‌شود: «أَنَا الْقَلِیلُ الَّذِی کَثَّرْتَهُ»
هنگامی‌که انسان تحت پرورش «ربانی آياته» قرار گیرد با وصل شدن به سرچشمه‌ی پاکی ها از نجاست گناه و معصیت جدا شده و با طهارت، در حق فانی میگردد.
«برگرفته از بیانات استاده زهره بروجردی»
[۱] سوره مبارکه روم، آیه ۲۴
[۲] سوره مبارکه حجر، آیه ۲۲
[۳] كنز العمّال
