در آیه 14 سوره مبارکه نبأ آمده است:
«وَ أَنزَلْنَا مِنَ الْمُعْصِرَاتِ مَاءً ثَجَّاجًا»
«و از ابرهای باران‌زا آبی فراوان نازل کردیم»
یکی دیگر از قدرت‌نمایی‌های خداوند سبحان این است که از مُعصِرات آب فراوانی را نازل میکند.
معانی معصرات؛
«معصر» از ماده عصاره است یعنی فشرده.
بعضی میگویند: معصرات ابرها هستند، چون ابرها در معرض فشار باد قرار دارند و از طریق فشار باد، آبی از درون آنها خارج شده و باران از آنها نازل می‌شود.
بعضی میگویند: معصرات خود بادها هستند نه ابرها و این بادها ابرها را در معرض فشار قرار میدهند و اجمالاً برای برکات زیادی که نازل می‌شود بکار رفته است، اما در آیه گفته نشده که از ابر باران نازل می‌شود بلکه آمده است از چیزهایی که تحت فشار قرار گرفته باران شدید نازل می‌شود.
تمرکز فکر بر سختی‌ها ممنوع
بعضی از تفاسیر عرفانی اشاره کرده‌اند که این مُعصِرات همان فشارهایی هستند که در زندگی بر افراد وارد می‌شود، فشارهایی که زمین با تمام گستردگی بر آنان تنگ می‌شود؛ قرآن میگوید:
«ضَاقَتْ عَلَيْهِمُ الْأَرْضُ بِمَا رَحُبَتْ»[1]
«زمین با همه وسعتش بر آنها تنگ شد»
نکته قابل توجه آنست که نباید فکر انسان بر این تنگناها متمرکز شود و از برکاتی که در پی امتحانات الهی است غافل بماند، بلکه باید به برکاتی که در پی تحمل فشار سختی‌ها حاصل می‌شود توجه داشته باشد.
پشت‌پرده بودن دعای حضرت ولی‌عصر عجل‌الله تعالی‌فرجه‌الشریف
بعضی از مفسرین میگویند: معصرات بادها هستند نه ابرها، یعنی برکت (اب نماد برکت است) از طریق امور نامرئی در زمین جاری می‌شود.
ریاح (باد) نامرئی است و دیده نمی‌شود در حقیقت باد، جابجایی هواست که اثرات آن قابل ملاحظه است، ما ظاهرا برکت را به ابر نسبت می‌دهیم در حالیکه باد این ابر را باردار کرده است،
به عنوان مثال بسیاری از توفیقات انسان ظاهرا به اسباب ظاهری خاصی نسبت داده می‌شود مثلا گفته می‌شود: فلان توفیق از دعای پدر و مادر و یا معلم حاصل شده در حالیکه پشت پرده آن دعا، دعای حضرت ولی عصر عجل‌الله‌تعالی‌فرجه‌الشریف قرار داشته، دعای کسی که مردم از دیدن صاحب دعا محرومند، صاحب دعا و نفس او دیده نمی‌شود اما از نفس ولی و اولیای الهی فلان امر محقق می‌گردد و فلان درخواست اجابت می‌شود بارش‌های رحمت فراوانی صورت گرفته است تا امری محقق شود.
موانع ما علت دریافت ضعیف و ناقص رحمات
«ثَجَّاج» آبی است که بسیار میریزد، عرب به خونی که زیاد میریزد میگوید: ثج دم، در حج که یک روز تعداد زیادی گوسفند قربانی می‌شود ثج میگویند.
بعضی از مفسرین میگویند: در آیه پیشین عبارت «وهَّاَج» و در این آیه «ثجَّاَج» آمده است، این دو عبارت نشان میدهند وقتی صحبت از انتساب الطاف به خدای سبحان است و سخن از زمانی است که کار را خدا انجام می‌دهد کار به طور کامل و به عبارتی پر و پیمان و قوی صورت می‌پذیرد، اما اگر سوال شود:
چرا این امور بطور کامل در اختیار ما قرار نمی‌گیرد؟ پاسخ داده می‌شود به جهت موانعی است که ما خود ایجاد کرده‌ایم، اگر دریافت ضعیف و ناقص صورت می‌گیرد از سوی خود ما است، یعنی امروز اگر قرار بوده خیر و رحمتی به من برسد و من مقدار کمی از آن را دریافت کرده‌ام از آن روست که خود مانع دریافت شده‌ام.
قران با عبارت ثجاج بیان می‌دارد برکت فراوان است اما موانعی در میان است که اندکی از آن برکات دریافت می‌شود.
از سوی حضرت حق جعل برکات کثیر بوده اما دریافت کننده مشکل دریافت نعمت دارد که برکات را اندک جذب می کند .
معصرات؛ ابر باران زا
یکی از مفسرین میگوید: به هر ابری معصرات گفته نمی‌شود ابر باران‌زا معصرات است، یا ابری که زمان بارشش رسیده باشد بدین معنا که هر واسطه فیضی در زندگی ما مبارک نیست تنها بعضی از واسطه‌ها برکات خاص هستند.
ثَجَّاج یعنی پشت‌سر هم و بی‌وقفه، برکاتی که خدای سبحان برای بشر مقدر کرده، انقطاع ندارد، انقطاع از سوی خود انسان است و فرد خود عامل بی‌توفیقی و محرومیّت خویش می‌شود، برکات خدای سبحان ثَجَّاج (پشت سرهم و بدون انقطاع است البته ممکن است شکل آنها با یکدیگر فرق کند اما در فراوانی و گستردگی آن تاثیری ندارد.
موانع را کنار بزنید
فعل «جعلنا» معلوم میکند شما برای به دست آوردن این نعمات زحمتی نمی‌کشید.
آیا تاکنون برای بارش باران زحمتی متحمل شده‌اید. آیا برای آب علم و معرفت و محبت اهل بیت زحمتی کشیده‌اید.
خدای سبحان آب علم لدنی را بر شما وارد میکند شما باید موانع دریافت را کنار بزنید، اگر شما زمان بارش باران در اتاق بسته‌ای باشید کجا از بارش باران بهره‌مند می‌شوید از کجا در می‌یابید که بیرون از اتاق باران فراوان است؟ گرچه تلطیف هوا برایتان صورت گرفته و برکاتش از طریق دیگران نصیبتان شده اما از نعمت خود باران محرومید.
تعبیر دیگر: آب وقتی بر زمین وارد می‌شود نماد حیات است، «وَجَعَلْنَا مِنَ الْمَاءِ كُلَّ شَيْءٍ حَيٍّ»[2] خدای سبحان می‌‌فرماید: ما علی الدوام زندگی جدیدی را بر شما عرضه می‌کنیم شما خود را از این زندگی محروم می‌کنید.
«تاریخ جلسه:96/6/5- ادامه جلسه ششم»
«برگرفته از بیانات استاد زهره بروجردی»
[1] – سوره مبارکه توبه، آیه 118
[2] – سوره مبارکه انبیا، آیه 30
