در آیه 27 سوره مریم آمده است:
«فَأَتَتْ بِهِ قَوْمَها تَحْمِلُهُ قالُوا يا مَرْيَمُ لَقَدْ جِئْتِ شَيْئاً فَرِيًّا»
«پس مريم در حالى كه نوزادش را در آغوش گرفته بود، او را به نزد بستگان خود آورد. گفتند: اى مريم، به راستى كار بسيار ناپسندى مرتكب شده‌ای.»
«فَرِيًّ» به معنی قطع پوست است و به عمل تعجب‌آور هم اطلاق می‌شود. در معنای منکر و زشت هم استعمال شده است.
سعۀ صدر حضرت مریم
قوم مریم به او می‌گویند که عمل تعجب آور و عجیبی از تو صادر شده است. این صحنه در دیدگاه قوم بسیار زشت بود که زنی پس از مدتی که در انظار ظاهر نشده است با فرزندی دیده شود. حتی برای زکریا و صالحین قوم هم امری باورپذیر نبود.
حضرت مریم با افرادی مواجه شده بود که هیچ تردیدی در زشتی کار او نداشتند؛ چون «لام» قسم به همراهی «قدِ» تحقیق در گفتار آنان، نشان‌دهندۀ اطمینان آنان در کلامشان است. اصلا به ذهن خود فرمان ندادند که شاید کار حضرت مریم صحیح باشد.
اگر«فَرِيًّ» به معنای امر عجیب معنا شود، همۀ قوم اجماعاً به حضرت مریم گفتند: که جریان عجیبی از تو مشاهده می‌شود.
البته سیاق آیه معنای اول را تأیید می‌کند؛ چون در ادامه می‌گویند پدر و مادر تو که بدکاره نبودند؛ یعنی در ذهنیت آنان مریم بدکاره است!
عبرت آموزی
انسان با تأمل در تاریخ زندگی اطرافیان حضرت مریم، به فکر فرو می‌رود که در هنگام مواجه با صحنه‌های عجیب، سریع قضاوت نکند و به جای قضاوت تأمل کند و منتظر ظهور حقیقت بماند.
قوم حضرت مریم که ظاهراً راهب و اهل بندگی بودند و در عبادت تلاش چشمگیری داشتند؛ سریع قضاوت کردند و با وجود عبادات کثیر، از صفت سوء‌ظن برخوردار بودند و تیر اتهام را به راحتی به سوی حضرت مریم نشانه گرفتند.
عبادت به تنهایی اخلاق‌ساز نیست
مرحوم نراقی می‌فرماید: عبادت اخلاق را درست نمی‌کند؛ زیرا بسیاری از افراد عبادی، اخلاقی نیستند؛ به همین جهت عبادات‌شان با امور ضداخلاقی دائما از بین می‌رود. قوم مریم عابدان صالح بودند؛ اما گفتند: «جِئْتِ شَيْئاً فَرِيًّا».
امر حضرت مریم شگفت آور بود؛ چون تا آن زمان چنین امری مشاهده نشده بود؛ به همین دلیل این کلام را گفتند.
حضرت عیسی در همان آغاز طفولیت با مادرش سخن گفت و بشارت عبداللّه‌بودن خود را به مادر داد و حتی بشارت مسیح‌بودن را هم اظهار کرد.
ارتباط عبادت و مقاومت در مقابل گفتار ناهنجار
عبادت به نوعی مقاومت انسان را در مقابل گفتار ناهنجار افزایش می‌دهد و قدرت تحمل را بالا می‌برد؛ به همین جهت رفتارها و گفتارهای سوء برای فرد دردناک نیست.
در آیه ۴۵ سوره مبارکه بقره خداوند دو نیروی کمکی صبر و نماز را معرفی می‌کند که مقاومت روحی فرد را افزایش می‌دهند:
«اِستَعینُوا بِالصَّبرِ وَ الصَّلاة»
تاریخ جلسه؛ ۱۳۹۹.۱۰.20 – ادامه جلسه 13
«برگرفته از بیانات استاد زهره بروجردی»
