در محضر آیاتی از سوره مبارکه مائده

سوره مبارکه مائده، آیه ۱۱۰

«إِذْ قَالَ اللّهُ يَا عِيسى ابْنَ مَرْيَمَ اذْكُرْ نِعْمَتِي عَلَيْكَ وَعَلَى وَالِدَتِكَ إِذْ أَيَّدتُّكَ بِرُوحِ الْقُدُسِ تُكَلِّمُ النَّاسَ فِي الْمَهْدِ وَكَهْلًا وَإِذْ عَلَّمْتُكَ الْكِتَابَ وَالْحِكْمَةَ وَالتَّوْرَاةَ وَالإِنجِيلَ وَإِذْ تَخْلُقُ مِنَ الطِّينِ كَهَيْئَةِ الطَّيْرِ بِإِذْنِي فَتَنفُخُ فِيهَا فَتَكُونُ طَيْرًا بِإِذْنِي وَتُبْرِئُ الأَكْمَهَ وَالأَبْرَصَ بِإِذْنِي وَإِذْ تُخْرِجُ الْمَوتَى بِإِذْنِي وَإِذْ كَفَفْتُ بَنِي إِسْرَائِيلَ عَنكَ إِذْ جِئْتَهُمْ بِالْبَيِّنَاتِ فَقَالَ الَّذِينَ كَفَرُواْ مِنْهُمْ إِنْ هَذَا إِلاَّ سِحْرٌ مُّبِينٌ»

«ياد كن] هنگامى را كه خدا فرمود اى عيسى پسر مريم نعمت مرا بر خود و بر مادرت به ياد آور آنگاه كه تو را به روح‏‌القدس تاييد كردم كه در گهواره [به اعجاز] و در ميانسالى [به وحى] با مردم سخن گفتى و آنگاه كه تو را كتاب و حكمت و تورات و انجيل آموختم و آنگاه كه به اذن من از گل [چيزى] به شكل پرنده مى‌‏ساختى پس در آن مى‏‌دميدى و به اذن من پرنده‏اى مى‌‏شد و كور مادرزاد و پيس را به اذن من شفا مى‏‌دادى و آنگاه كه مردگان را به اذن من [زنده از قبر] بيرون مى‏‌آوردى و آنگاه كه [آسيب] بنى‏اسرائيل را هنگامى كه براى آنان حجتهاى آشكار آورده بودى از تو باز داشتم پس كسانى از آنان كه كافر شده بودند گفتند اين[ها چيزى] جز افسونى آشكار نيست»

یادآوری نعمات

• باید از امور ثابت و روزانه در زندگی هريك ازما یادآوری نعماتی باشد که خدای سبحان به ما عطا کرده است. این امر به قدری حایز اهمیت است که حضرت عیسی نیز به آن مامور مي‌شود و خداوند سبحان به وي يادآور ميشود كه اي عيسي نعمات خودرا به یاد آورد، اين یادآوری بايد به گونه‌ای باشد که ظرف زمانيش  تا قیامت ادامه داشته باشد و در تمام لحظات زندگي جاري باشد .
• یکی از خطراتی که ما را تهدید می‌کند خطر فراموش کردن نعمات است به همین جهت خدای سبحان امر به یادآوری نعمات کرده است و فرموده « اذْكُرْ».
•  امر « اذْكُرْ » خدای سبحان به حضرت عیسی  در حقيقت همه ما را مخاطب آيه مي‌كند .
•  یادآوری نعمات سبب می‌شود تا بهره‌مندي از نعمت بر انسان عادی نشود و آن را سهل نپندارد.
•  بسیاری از نعمات خداوند به ما نعماتی است که افراد زیادی از آن بی‌نصیب اند، مانند نعمت هدایت، تدین، عدم غفلت و….
•  خداوند به حضرت عیسی امر کرده نعمتی را که به او و مادرش عطاکرده به یاد آورد خداوند به عيسي ومادرش نعمت ذكر حق را عطا كرد. حضرت مریم (س) صدیقه و مطهره ایست که بر سایر زنان عصر خود برتری داشته، مادران پاکدامن عصر ما نیز به لطف خدواند نعمت محبت امیر المومنین و اولاد ایشان را در قلب فرزندان خویش کاشته است. در روایت امده هر زمان حب امیر المومنین علیه السلام را یاد کردید مادرانتان را تحسین کنید.

نعمت ذکر حق

نعمت روحانی شدن و قدیس گشتن حضرت عيسی به واسطه جرئیل یکی از نعماتی است که خداوند به حضرت عیسی علیه‌السلام عطا کرده است «إِذْ أَيَّدتُّكَ بِرُوحِ الْقُدُسِ». نعمت ورود به عالم معنا و دریافت مسائل روحانی از اموری است که خداوند سبحان به ما نیز عطاکرده است که با این نعمت ما از امور جسمانی عبور کرده و متوجه ذکر حق و آیات الهی می‌گردیم.

نعمت ارتباط با مردم

خداوند به حضرت عیسی می‌فرماید به یادآور زمانی‌که در گهواره و در دوران پیری با مردم سخن می‌گفتی «تُكَلِّمُ النَّاسَ فِي الْمَهْدِ وَكَهْلًا»

سخن اول و آخر حضرت عیسی توحید بود. او هم در ابتدا به ربوبیت حق  اعتراف کرد و خود را عبدالله معرفی نمود و هم در انتها.

مفسرین عرفانی می‌گویند :در عالم ماده پيری براي عيسی معنايی ندارد چون ايشان  به پیری نرسید و در جوانی به آسمان چهارم عروج کرد، به همین دلیل منظور از «كَهْلًا» زمان رجعت امام زمان عجّل‌الله‌فرجه است كه عيسی در معیت امام عصر عجّل‌الله‌فرجه قرار خواهد گرفت و با ایشان همراه خواهد بود.

اما آنچه مهم است اينست كه عيسی در هر دو حال چه در گهواره و طفولیت و چه در زمان پیری (زمان رجعت) از ارتباط با مردم خسته نمی‌شود.

نعمت آموزش

«وَإِذْ عَلَّمْتُكَ الْكِتَابَ وَالْحِكْمَةَ وَالتَّوْرَاةَ وَالإِنجِيلَ»

خداوند به حضرت عیسی می‌فرماید من به تو بسیاری از امور را آموزش داده‌ام: نوشتن کتب آسمانی، کتاب، حکمت و…

اولین معلم انسان خدای سبحان است که در دوران فطرت به بنده آموزش داده است. علامت این آموزش  آنست که حضرت حق نمی فرماید :«اعلم» بلکه می‌فرماید «اذکر». در توضیح این مطلب می‌توان گفت که در عهد الست آموزش‌های لازم به انسان داده شده كه حضرت حق در آيه از فعل «اذكر» استفاده مي‌كند تا بيان دارد كه آموزش‌هايي كه از خداي خويش فراگرفته‌ای به ياد بياور

نعمت وجود اولیای الهی

«وَإِذْ تَخْلُقُ مِنَ الطِّينِ كَهَيْئَةِ الطَّيْرِ بِإِذْنِي»  به یاد بیاور زمانی که گلی را در قالب پرنده ای ایجاد کردی. (در برخی تفاسیر می گویند این پرنده خفاش بود که در میان پرندگان پرنده ای متفاوت است :پستانداری است که شیر می دهد و نه در روز قادر به دیدن است و نه در شب و تنها ساعتی بعد از غروب و طلوع افتاب حس بینایی دارد و مانند انسان قادر به خندیدن است.)

برخی تفاسیر عرفانی می گویند یکی از نعمات خاص زندگی ما نَفس ودم اولیای الهی است که در قالب وجودی ما دمیده می‌شود و ما را همانند پرنده، سبک سیر می کند .پرنده، جسم خاکی ما گاهی به قدری سنگین می شود که قادر به سلوک نیست اما با ذکر حق نشاط می یابد و از عالم ماده صعود می‌کند.

نعمت تسهیل امور

• «وَتُبْرِئُ الأَكْمَهَ وَالأَبْرَصَ بِإِذْنِي»: «اکمه» کور مادر زاد است و «ابرص» نوعی بیماری پوستی است، خداوند به حضرت عیسی می‌فرماید ما تو را مظهر نام شافی خود قرار دادیم و بیماران غیر قابل علاج را با اذن ما می‌توانی درمان کنی و شفا ببخشی.
•  اذن حق علاوه بر رخصت انجام کار، امور را برای فرد آسان می‎گرداند و موانع را از مسیرش مرتفع می‌کند.
• « وَإِذْ تُخْرِجُ الْمَوتَى بِإِذْنِي» حضرت عیسی به اذن حق مرده را زنده می کرد.
•  در تفاسیر عرفانی، بازگشت حیات به مرده در حقیقت مرتفع شدن جهالت و معصیت از انسان است. دم ولی خدا سبب می‌شود که بسیاری از جهالت ها و یا معاصی ما مرتفع گردد.

تاریخ جلسه : ۹۷/۳/۲ ـ جلسه ۶

«برگرفته از بیانات استاد زهره بروجردی»