در فراز 97 دعای جوشن کبیر آمده است:
«يَا مُرَغِّبُ»
«ای خدایی که بندهات را ترغیب میکنی!»
«مُرَغِّب» از ماده رغبت است. رغبت یعنی خواهان چیزی شدن
رغبت در هر چیزی بعد از حُب بدان حاصل شود.
ترغیب و تشویق خداوند
چرا بعد از انجام کار خیر احساسمان خوب است؟ چون خداست که بندهاش را تشویق میکند.
خدای مُرغِّب هم انگیزه و میل انجام عمل صالح را در بندهاش ایجاد میکند، هم بعد از عمل صالح او را تشویق میکند و هم اجر و پاداش باقی به او عطا میکند.
مُرَغِّب از باب تفعیل است و یکی از معانی این باب تدریج است یعنی خدایی که همواره ترغیب و همواره ایجاد انگیزه میکند تا بنده در مسیر عبودیتش کسل و بیانگیزه نباشد.
«یا مُرَغِّب» ای خدایی که کار تو مشتاق ساختن بنده است، تو بندهات را مشتاق دیدار میکنی! تا او به غفلت دچار نگردد و میل به غیر تو نداشته باشد. ای خداییکه جلوهگریات خاص و ویژه گروهی نیست بلكه دائمی و همگانی است چه بنده این جلوهها را دریابد و چه غافل باشد، تو همه را به خود ترغیب میکنی.
عشق از معشوق اول سر زند تا به عاشق جلوه دیگر کند
اگر کسی راغب تو شد مُرَغِّب تویی, اگر کسی اسیر دام تو شد توخود صیدش کردهای. ما کجا و میل به تو کجا؟!
چه خوش صید دلم کردی بنازم چشم مستت را که کس آهوی وحشی را از این خوشتر نمیگیرد
تاثیر اشتغالات انسان
اگر خدا مُرَغِّب همیشگی است پس چرا گاهی حالمان خوب نیست؟
ترغیب او همیشگی است اما اشتغالات انسان مانع ادراک خدای سبحان میشود. ما همیشه بعد از انجام خیر احساس خوبی داریم، این تشویق خداوند است که میگوید خوب آمدی بیا و ادامه بده.
خدای سبحان بنده را شب قدر برای عرفه تشویق میكند. در روایت آمده است: اگر بندهای شب قدر بخشیده نشد روز عرفه را دریابد بخشش او قطعی است.
او خدایی است که بنده را بر انجام عمل خیر هر چند كوچك چندان تشویق میكند كه میفرماید:
«جَزَاءً بِمَا كَانُوا يَعْمَلُونَ»[1]
«این پاداش اعمالی است که انجام میدادند.»
خدای مُرَغِّب بندهاش را به جهت اخلاص و خُلقنیک و بیادعایی و عمل صالح و ترک معصیت تشویق میکند.
گاهی حال انسان بدون انجام عمل صالح خوب است این زمانی است که بنده خود را از معصیت دور نگه داشته است، تشویقهای حضرت حق انسان را در امر بندگی ثابت قدم میکند.
سخن بندگانی که جلوه نام مُرَغِّب خدای سبحان را دریافت كردهاند در بهشت این است: «وَمَا تَوْفِيقِي إِلَّا بِاللَّهِ»[2] خدایا اول و آخر توفیق را تو دادی
«سبحانک یا لا اله الا انت» تو منزهی از این که برای یکایک ما ایجاد رغبت نکنی. منزهی که بنده را کسل رها کنی، منزهی از اینكه رغبت وصال به خویش را در بندگانت افزون نکنی!
«الغوث الغوث خلصنا من النار یا رب» از امام زمان عجلاللهتعالیفرجهالشریف به عنوان واسطه فیض میخواهیم تا تشویق و ترغیب حق را با عافیت ببینیم تا انگیزه بندگی در ما همیشگی شود و از کسالت دور بمانیم.
تاریخ جلسه: 98/5/14- ادامه جلسه ششم
«برگرفته از بیانات استاد زهره بروجردی»
[1] – سوره مبارکه احقاف، آیه 14
[2] – سوره مبارکه هود، آیه88