هو الرئوف

با ریسمان ولایت، در پناه رأفت رضوی
«معرفی مرکز آموزش مؤسسه علمیه السلطان علی بن موسی الرضا علیهالسلام ویژۀ خواهران»
ما سالکان وادی وجودیم؛ و این راه، جز با چراغ محبت امام رئوف، روشن نمیشود. بیعشق او، گامنهادن در این مسیر، چیزی جز فروغلتیدن در ورطۀ نیستی نخواهد بود.
نام مبارک و قدسی «ثامنالحجج» بر پیشانی این مجموعه حک شده است تا گواهی دهد که اهل این خانه، همگی ریزهخوار خوان گستردۀ معرفت و برکت امام رئوفاند، و جانهایشان جرعهنوش زلال کوثر رضوی.
ای امام رأفت و مهربانی! ای پناه دلهای بیقرار! آنان که دل به ولایت تو سپردند، در ساحل امن ایمان مأوا گرفتند، و آنان که از این ریسمان نورانی رویگردان شدند، گرفتار موج اضطراب و سرگشتگی. ما را دریاب و در پیوندی ناگسستنی با خویش، یاریمان کن.
نام مبارک و قدسی السلطان علیبنموسیالرضا علیهالسلام بر پیشانی این مجموعه حک شده است، تا گواه باشد بر آنکه اهل این خانه، همگی ریزهخوار خوان گستردۀ معرفت و برکت امام رئوفاند و جانهایشان جرعهنوش زلال کوثر رضوی.
در امتداد همین مسیر نورانی، «مؤسسۀ علمیۀ السلطان علیبنموسیالرضا علیهالسلام» ویژۀ خواهران، فعالیت خود را از مهرماه ۱۳۷۹ با نیت ترویج فرهنگ ناب اسلامی و تعمیق معارف الهی در دلهای پاک بانوان این سرزمین آغاز کرد.
از جمله رسالتهای این مؤسسه، تربیت بانوانی مهذّب، عالم، انقلابی و توانمند در عرصههای مدیریت فکری و فرهنگی، تبلیغ، تعلیم و تربیت، تحقیق و اجتهاد است. همچنین، تبلیغ و ترویج فرهنگ، ارزشها و معارف اسلام ناب محمدی و آموزههای مکتب اهلبیت علیهمالسلام، با تأکید ویژه بر مسائل زن و خانواده، از مأموریتهای بنیادین این مجموعه به شمار میرود.
قطره ای از زندگی استاد زهره بروجردی
مؤسسۀ علمیۀ علیبنموسیالرضا علیهالسلام، به همت و مدیریت بانویی فرهیخته و بصیر، استاد زهره بروجردی، اداره میشود؛ بانویی که خاستگاه علمی و معنویاش ریشه در بیت علم و تقوا دارد.
استاد زهره بروجردی در سال ۱۳۳۹ هجری شمسی، در خانوادهای روحانی و سرشار از تقوا چشم به جهان گشود. نسب پدری ایشان به حضرت آیتالله العظمی شیخ علیمحمد بروجردی، مرجع تقلید برجستۀ دوران خویش، میرسد؛ فقیهی ژرفنگر از شاگردان ممتاز حضرت آیتالله سیدعلی قاضی طباطبایی، عارف بزرگ شیعه. از جانب مادری نیز، استاد بروجردی با حضرت آیتالله شیخ محمدحسین بروجردی، فرزند مرحوم حاج میرزا مهدی بروجردی(ره) مرتبط است؛ عالمی وارسته که سالهایی از عمر پربرکت خود را در محضر آیتالله حاج شیخ عبدالکریم حائری، مؤسس حوزۀ علمیۀ قم، گذراند و امانتدار و متولی امور مالی آن حوزه بود.
استاد بروجردی از همان کودکی، در پرتو تربیت پدری عالم و پارسا، با مفاهیم عمیق وحیانی و معارف آسمانی مأنوس شد. روح جستوجوگر او، در آیات قرآن و روایات اهلبیت علیهمالسلام نوری میجست، و بزرگان خاندان و اساتید دوران، این عطش دانایی را ارج نهادند و در شکوفاییاش از هیچ کوششی دریغ نکردند.
تحصیل رسمی علوم دینی را در جوار مضجع شریف حضرت علیبنموسیالرضا علیهالسلام آغاز کرد و سپس برای تعمیق بیشتر در معارف الهی، راهی مدرسۀ علمیۀ شهید قدوسی در شهر مقدس قم شد؛ مدرسهای که در آن بوی توحید میپیچید و انفاس قدسی شهید قدوسی، نقطۀ عطفی در مسیر فکری و معنوی او رقم زد.
استاد بروجردی، ضمن نیل به مراتب عالی تحصیلی تا سطح دروس خارج فقه و اصول، همزمان در میدان تبلیغ معارف اسلامی نیز فعال بود. دغدغۀ اصلی او در تمام این سالها، آگاهسازی زنان از دام سطحینگری و اسارت در روزمرّگی بود؛ تلاشی پیوسته برای سوقدادن جانهای مستعد به تأمل در آیات قرآن و تدبّر در روایات اهلبیت علیهمالسلام.
تألیفات استاد زهره بروجردی
- والشمس (سلسلۀ مباحث درباره رسول مکرّم اسلام صلّیاللهعلیهوآله)
- اشک (ذکر مصائب حضرت اباعبدالله علیهالسلام و یارانش)
- جرعهای از بیکرانههای حج (گزیدهای از مباحث اسرار حج)
- مستجار ولایت (گزیدهای از مباحث دربارۀ شخصیت حضرت زهرا سلاماللهعلیها)
- جرعهنوشان (نقل کرامات امام رضا علیهالسلام از زبان افرادِ زمان حاضر)
- اشارت بشارت (سلسلۀ مباحث پیرامون نماز)
- شرح زیارت آل یس (گزیدهای از مباحث شرح زیارت آلیس و شرح فرازهایی از دعای ندبه)
- خانواده حریم انس (مباحث خانواده در دیدگاه اسلام)
- المستغاث (گزیدهای از مباحث امامزمانشناسی)
- ضیافت سلطان (فضیلت و آداب زیارت حضرت علیبنموسیالرضا علیهالسلام)
- انیس الزائر
- عنايت و ارادت (عنایات حضرات معصومین به اعاظم و دلدادگان)
- کریمة الكرام (نگاهی گذرا به شخصیت حضرت معصومه سلاماللهعلیها)
- رسم ادب (مجموعۀ مباحث آداب)
- قطرهای از دریا (نکات معرفتی)
- شمسالشموس (نگاهی عرفانی به زندگانی و ابعاد معنوی حضرت علیبنموسیالرضا علیهالسلام
مراحل سیر علمی در مسیر اجتهاد
سطوح علمی
نظام آموزشی مؤسسه علمیه السلطان علیبنموسیالرضا علیهالسلام در دو بخش آموزش طلبگی و غیرطلبگی ارائه میشود.
الف) آموزش طلبگی:
مؤسسۀ علمیۀ علیبنموسیالرضا علیهالسلام، دروس طلبگی را در چهار سطح آموزشی برگزار میکند. این دروس در موضوعات گوناگون، توسط اساتید و مدرّسانی خبره و آشنا با مبانی فقه و اصول ارائه میشود.
این آموزشها، با تمرکز بر سه محور اصلی ــ آموزشی، تربیتی و تهذیبی ــ و با هدف تربیت مبلّغان توانمند برای نشر احکام و معارف اسلامی، اهداف کلان زیر را دنبال میکند:
- فراگیری علوم پایه و مقدماتی حوزه؛
- فهم عمیق علوم و معارف اسلامی بر اساس قرآن کریم و مکتب اهلبیت علیهمالسلام؛
- تربیت عالمان صاحبنظر در رشتههای مختلف علوم حوزوی؛
- تولید علم و اندیشۀ ناب اسلامی؛
- پاسخگویی به نیازهای فرهنگی و پژوهشی و پرورش اندیشمندان حوزه و جوامع اسلامی؛
- تربیت عالمان و مبلّغان وارسته، متعهد و متّقی؛
- تأمین نیازهای معنوی و معرفتی جوامع اسلامی؛
- زمینهسازی برای رشد فضایل انسانی و تعالی در سلوک معنوی.
مقاطع تحصیلی طلبگی
سطح یک: در نخستین مقطع، طلاب به فراگیری علوم پایه و مقدماتی میپردازند؛ علومی همچون عقاید، احکام، ادبیات عرب و منطق. در کنار این دروس، ایشان با مباحث اصلی علوم اسلامی نیز آشنا میشوند؛ از جمله فقه، اصول، علوم قرآنی، تفسیر، حدیث، اخلاق اسلامی و فلسفه.
سطوح تکمیلی (عالی): طلاب، پس از گذراندن سطح یک، میتوانند تحصیل خود را در سطوح دو، سه و چهار ادامه دهند. در این مراحل، دروس فقه و اصول، فلسفه و کلام بهصورت استدلالی ارائه میشود و با پیشرفت در سطوح بالاتر، عمق استدلالی دروس نیز ارتقا مییابد تا آنجا که به مرزهای استنباط و اجتهاد میرسد.
ب) آموزش غیرطلبگی:
کلاسها با عنوان «دروس استاد زهره بروجردی» در مؤسسه ارائه میشود. این نامگذاری از آنروست که تمامی دروس این برنامه، بهطور اختصاصی توسط استاد زهره بروجردی تدریس میشود و برخلاف دروس طلبگی، مدرّس دیگری ندارد. دروس این مجموعه در قالب سه ترم برگزار میشود؛ شامل دو ترم چهارماهه و یک ترم تابستانه.
مبنای محتوایی این کلاسها، بهرهگیری از سه منبع نورانی و حیاتبخش است: قرآن کریم، نهجالبلاغه و صحیفۀ سجادیه. جانمایۀ این دروس، از این سرچشمههای وحیانی برگرفته شده و از آنها سیراب میشود.
موضوعات متنوع، کاربردی و منطبق با نیازهای روز جامعه از دل این منابع نورانی توسط استاد بروجردی استنباط و استخراج میشود تا در دسترس مخاطبان قرار گیرد. رویکرد این دورهها تربیتی است و با هدف کاربردیکردن آموزههای قرآن، نهجالبلاغه و صحیفه سجادیه در زندگی روزمره تنظیم شده است.
استاد بروجردی در این کلاسها به خود و دیگران یادآوری میکند که رستگاری، فلاح، آرامش و زیستن شایسته، تنها در پرتو نور قرآن کریم و خاندان اهلبیت علیهمالسلام میسر است.
لازم به ذکر است که این کلاسها به دو صورت حضوری و مجازی (از طریق فضای اسکایروم) برای مخاطبان محترم ارائه میشود. شرکت در کلاسهای غیرطلبگی استاد بروجردی برای عموم بانوان، آزاد است و پس از ثبتنام از طریق درگاه اینترنتی مؤسسه، امکان بهرهمندی از مطالب ناب این دورهها فراهم میشود.
سالانه تعداد قابل توجهی از بانوان محترم از این دروس کسب فیض میکنند. همچنین، شایان ذکر است که در پایان دوره، مدرکی ارائه نمیشود.
برای نمونه به رئوس موضوعات کلاسهای غیرطلبگی اشاره میشود:
- تفسیر قرآن: به صورت تفسیر یک سوره از ابتدا تا انتها یا به صورت تفسیر آیات به شکل کاربری و منطبق با موضوعات روز؛ مانند اشتباهات زندگی از منظر قرآن، مدیریت بحران، بشارتهای قرآنی، ادب و آداب قرآنی، آثار معرفة الله و…
- شرح نهجالبلاغه: گاه استاد بروجردی به شرح و تفسیر یک خطبه، نامه یا حکمت میپردازد و گاه موضوعات متنوعی همچون روانشناسی در نهجالبلاغه، ارتباط سازنده، راهکارها، اصول اخلاق اجتماعی، روششناسی، ستایشها و نکوهشها و دیگر مباحث مرتبط را مورد بررسی قرار میدهد.
- شرح صحیفۀ سجادیه: در این کلاسها، استاد بروجردی گاه مخاطبان را به تفسیر و شرح دقیق یک دعای خاص فرا میخواند و گاه به واکاوی درخواستها و رهنمودهای حضرت در دعاهای متنوع میپردازد، مانند: عزت نفس، بهداشت روان، تربیت اجتماعی، تعمل صحیح با خلق، مهارت برنامهریزی و…
همچنین، رساله حقوق امام سجاد علیهالسلام همواره جایگاهی ویژه و اهتمامی خاص در مباحث ایشان دارد.
- شرح ادعیه و زیارات: مانند، شرح زیارت جامعه کبیره، شرح زیارت عاشورا، شرح دعای ابوحمزه، شرح دعای کمیل، شرح دعای یستشیر و…
- شناخت حضرات معصومین: مانند پیامبرشناسی، امام زمان شناسی، امام شناسی و در محضر حضرات معصومین علیهمالسلام.
- شرح مثنوی و دیوان حافظ: استاد بروجردی در طول سالهای تدریس، بهطور سالانه به شرح مثنوی معنوی و دیوان حافظ پرداختهاند. در برخی سالها، بررسی و شرح یک غزل خاص از دیوان حافظ یا تحلیل یکی از داستانهای مثنوی مورد توجه قرار گرفته است. همچنین، در دل این منابع، موضوعات ویژه و روز همچون مرگآگاهی، جبر و اختیار و دیگر مباحث مرتبط نیز مورد بررسی دقیق قرار گرفته است.
- شرح کتب امام خمینی(ره): استاد معمولا در هر سال تحصیلی به شرح یکی از کتابهای امام خمینی (ره) میپردازد، مثل شرح آداب الصلاة، اربعین حدیث، جنود عقل وجهل، معادشناسی و…
صحنۀ سلوک، در چهار طبقۀ نور
ساختمان مؤسسۀ علمیۀ السلطان علیبنموسیالرضا علیهالسلام، در چهار طبقه طراحی و احداث شده است؛ بنایی که کالبدی از دانش و روحی از ارادت دارد.
در طبقۀ نخست، حسینیهای وسیع و باشکوه قرار دارد که محل برگزاری اغلب کلاسهای غیرطلبگی و مناسبتهای معرفتی است؛ فضایی که صدا و سکوت آن، با یاد اهلبیت علیهمالسلام آمیخته است.
طبقۀ همکف به بخشهای اداری و روابط عمومی اختصاص یافته است؛ جایی برای سازماندهی فعالیتهای علمی، فرهنگی و ارتباط مؤثر با علاقهمندان و مراکز همسو.
طبقات فوقانی نیز در خدمت برگزاری کلاسهای طلبگی و دروس جنبی قرار دارند و محیطی پویا و معنوی برای پرورش بانوان فرهیخته فراهم ساختهاند.
زیرساختهای دانایی و تربیت
مؤسسه برای پشتیبانی از مسیر آموزش و تبلیغ، امکاناتی فراهم آورده است که هر یک، چراغی برای تعالی علمی و معرفتی به شمار میآیند:
کتابخانۀ مؤسسه: گنجینهای مشتمل بر بیش از ۱۰۰۰ عنوان کتاب تخصصی و عمومی است؛ مأمنی برای جویندگان علم و محقّقان عرصۀ معارف.
مرکز صوتی مؤسسه: آرشیوی غنی با بیش از ۲۰۰۰ فایل صوتی از سخنرانیهای استاد زهره بروجردی است که دستمایۀ تأمل، تذکر و تعلیم برای مشتاقان راه بصیرت به شمار میآید.
طلایهداران تبلیغ، در مسیر هدایت
با توجه به نیازهای متنوّع فرهنگی، آموزشی و تبلیغی در نقاط مختلف، مؤسسه با صلاحدید مدیریت محترم، بانوان فاضله و آمادۀ تبلیغ را به مراکز گوناگون اعزام میکند. این امر، هم تجلی رسالت حوزوی بانوان است و هم گامی مؤثر در رساندن پیام اهلبیت علیهمالسلام به گوش جان مشتاقان.
رواقی مجازی برای گسترش نور
مؤسسه، گام به دنیای مجازی نیز نهاده و با راهاندازی وبسایت رسمی به نشانی www.emamraoof.com، بخشی از محتوای معرفتی و علمی خود را در قالب دو بخش تخصصی و عمومی در اختیار مخاطبان قرار داده است.
در این وبسایت، علاقهمندان میتوانند به منابع علمی، فایلهای درسی، سخنرانیها، اخبار مؤسسه و دیگر مطالب ارزنده دسترسی یابند و از آن بهرهمند شوند.