مقدمه
عاجزانه خداوند سبحان را شاکریم که توفیق حضور در خیمۀ حضرت اباعبدالله الحسین علیه‌السلام را نصیب همگی فرمود. توفیق زیارتی که از زیارت بیت‌الله برتر است، زیارتی که در شب جمعه، زیارت خداوند در عرش است؛ بنابر این زائر باید همواره طالب حضور در محضر امام باشد و مجالس روضه برای او عادی نشود.
قدمها و نفسها در مجالس اباعبدالله قیمتی می‌شود. زیارت اباعبدالله فضلی از ناحیه حضرت حق است که آیا شاکریم یا کافر: «يَبْلُوَنِي أَأَشْكُرُ أَمْ أَكْفُرُ»[1] و امتیازی است برای دریافت امتیازات دیگر. زیارتی که صاحبان عزا می‌فرمایند: در هنگام مرگ و برزخ و عبور از صراط جبران می‌کنند و زائر از آب گوارای کوثر سیراب می‌شود.
به علامه طباطبایی گفته شد: «چرا در مجالس اباعبدالله شرکت می‌کنید؟» فرمود: «برای اینکه در زمرۀ سیاهی لشکر محسوب شویم!» یعنی سیاهی لشکر هم از امتیازاتی است که هر فردی نمی‌تواند آن را کسب کند.
آیت الله بروجردی در مجالس اباعبدالله مقید بود ساعتها سر پا بایستد و از مهمانان حضرت تشکر کند. حتی از روضه‌خوان حضرت هم جدا تشکر می‌کرد و می‌فرمود: «به مقداری که حضرت ابااعبدالله واجب‌الاحترام است، منسوبین به حضرت هم لازم‌الاحترام‌اند.»
در مجالس ابا عبدالله فقط می‌شود گفت:
بنازم به بزم محبت که آنجا گدایی به شاهی مقابل نشیند
تشییع جنازه‌ای چهل روزه
بسیاری از متدینین فقط دهۀ اول محرم را عزاداری می‌کنند؛ اما ه‍مراهی با کاروان آزادگان کربلا را ندارند و در تشییع جنازه غایب‌اند! شرکت در این تشییع جنازه به توفیق الهی است؛ بنابراین، این حضور، نباید عادی شود؛ بلکه شکر روزانه را می‌طلبد.
امیرالمؤمنین علیه‌السلام برای شش گروه بهشت را ضمانت کردهاست، یکی از آن گروه‌ها کسی است که در تشییع جنازۀ مسلمانی بمیرد.
«رَجُلٌ خَرَجَ فِي جِنَازَةِ رَجُلٍ مُسْلِمٍ فَمَاتَ فَلَهُ اَلْجَنَّةُ»[2]
«مَاتَ» به دو صورت معنا می‌شود: الف) زمان مرگ؛ ب) زمان مرگ نفسانیات و حیوانیات و شهوات؛ یعنی زمان رشد.
حال وقتی امیرالمومنین برای تشییع جنازۀ یک انسان معمولی، بهشت را ضمانت می‌کند، برای تشییع پسر پیغمبر چه پاداشی در نظر می‌گیرد؟!
تشییع جنازۀ تقرب‌ساز
در این تشییع جنازه همۀ انبیا و شهدا و ملائک مقرب و اولیاء حضور دارند. یکی از علما شب خواب دیده بود که فردا تشییع فلانی است و در تشییع فلانی همه افرادی که شرکت کردند، حاجت میگیرند! در تشییع جنازه یک عالم همه حاجت میگیرند، حال تشییع سر مقدس اباعبدالله چگونه خواهد بود؟! البته پیش‌نیاز همۀ این منازل، معرفت است.
بی‌معرفت مباش که در من یزید عشق اهل نظر معامله با آشنا کنند
هرچه معرفت بیشتر باشد، آشنایی بیشتر صورت می‌گیرد.
***************
اساس بر این بود که به درخواست‌های زیارت عاشورا توجه کنیم.
«یَا أَبَا عَبْدِ اللَّهِ إِنِّی أَتَقَرَّبُ إِلَی اللَّهِ وَ إِلَی رَسُولِهِ وَ إِلَی أَمِیرِ الْمُؤْمِنِینَ وَ إِلَی فَاطِمَةَ وَ إِلَی الْحَسَنِ وَ إِلَیْکَ بِمُوَالَاتِکَ»
«اباعبد الله (الحسین) به راستی تقرّب می‌جویم به‌سوی خدا و رسول او و امیرمؤمنان و به پیشگاه فاطمه و حسن علیهم‌السلام و به نزد شما با دوستی تو.»
همانطور که سورۀ واقعه مشق هر شب مؤمن است، زیارت عاشورا هم مشق و برنامه روزمرۀ زائر است. اما تقرب به‌خداوند، تقرب به پیامبر، تقرب به امیرالمؤمنین، تقرب به حضرت زهرا، تقرب به امام حسن علیهم‌السلام با دوستی و ولایت اباعبدالله صورت می‌گیرد: «بِمُوَالَاتِکَ»
راز اخلاص در عمل
عملی که اخلاص در آن رعایت نشود و ناخالص باشد، مرجوعی است. اگر عمل یک ذره ناخالص باشد و برای خدا انجام نشود، خدای سبحان آن را نمی‌پسندد و مرجوع می‌شود؛ اما راه اخلاص در اعمال، موالات پیامبر و آل پیامبر است:«بِمُوَالَاتِکَ»
اعلام محبت و ورود در وادی اخلاص
به‌میزانی که اعلام محبت به امام حسین علیه‌السلام بیشتر باشد، ورود به وادی اخلاص صورت می‌گیرد. اثر اعلام محبت به امام حسین علیه‌السلام، خالص شدن از مشغولیات دنیا و آخرت و رهایی از خودبینی و دگربینی است. وقتی عبادت فقط برای وصال به حضرت حق انجام شود، نه به‌خاطر ترس از عذاب یا به خاطر بازگردان نعمات دنیوی، از هر غیرخدایی خلاص است.
تقرب الی‌الله با سوار شدن بر کشتی اباعبدالله
«یَا أَبَا عَبْدِ اللَّهِ إِنِّی أَتَقَرَّبُ إِلَی اللَّهِ»
زائر هر لحظه قرب الی‌الله را طلب می‌کند و برای رسیدن به این قرب و وصال باید سوار کشتی اباعبدالله شود؛ زیرا بدون کشتی اباعبدالله قربی نیست. سوار شدن بر کشتی امام حسین علیه‌السلام انسان را به بالاترین مقامات الهی می‌رساند.
برای انجام افعال الهی و خالصانه باید سلام به ابا عبدالله الحسین علیه‌السلام عرضه شود. نماد خالصانه‌ترین عبادات در سجده نمودار است که با سجده بر تربت امام حسین علیه‌السلام میسر است.
پیوست به اباعبدالله در گوشه گوشۀ زندگی
جایگاه اباعبدالله در یک گوشۀ زندگی نیست؛ بلکه انسان در تمام زوایای زندگی برای انجام هر فعل خالصی به نگرش حسینی نیازمند است. پیوست به اباعبدالله اخلاص را در وجود فرد حاکم می‌کند. راه میانبُر قرب الی‌الله و اخلاص «بِمُوالاتِک» است. پیوست به امام حسین علیه‌السلام معجون و گوهری است که در هر فضایی اظهار شود، ناخالصی را کنار می‌زند. مرحوم آیت الله شاه آبادی فرمود: «در مکتب حسینی حتی از روی ریا کار کردن هم قبول است؛ چون در آخر این ریا هم رد پای امام حسین علیه‌السلام نمودار می‌شود.»
کسب اخلاص در سایه‌سار اباعبدالله
محوریت زندگی زائر بر آن است که قبل از انجام هر فعلی پیوست به امام حسین علیه السلام داشته باشد و با ذکر «السَّلامُ عَلَى الْحُسَیْنِ وَ عَلى عَلِىِّ بْنِ الْحُسَیْنِ وَ عَلى اَوْلادِ الْحُسَیْنِ وَ عَلى اَصْحابِ الْحُسَیْنِ»[3] اخلاص را در وجود خود حاکم کند. خدای سبحان به شیطان می‌گوید:
«إِنَّ عِبَادِي لَيْسَ لَكَ عَلَيْهِمْ سُلْطَانٌ وَكَفَى بِرَبِّكَ وَكِيلًا»[4]
«هرکس عبد من شد تو نمی‌توانی بر او مسلط شوی.»
عبودیت، مانع نفوذ شیطان است و فرد را خالص می‌کند. سلام به امام حسین علیه‌السلام، زائر را تحت تربیت و پرورش امام قرار می‌دهد و عبودیت او را تقویت می‌کند.
عبودیت خداوند تابلوی ورود ممنوع را به شیطان نشان می‌دهد؛ بنابراین برای دریافت اخلاص، ارتباط با اباعبدالله الحسین علیه‌السلام ضروری است.
چگونگی تقرب به پیامبر
«و اِلی رَسُولِهِ»
علماء و بزرگان می‌گویند:«با اطاعت، تبعیت و اقتدا به پیغمبر و اجرای فرامین حضرت، این تقرب صورت می‌گیرد.» اما این سیر و اجرای اوامر و نواهی چطور آسان می‌شود؟ با پیوست به اباعبدالله.
پیوست با امام حسین علیه‌السلام رمز عبور است. هرگاه نام حضرت به میدان آيد، تقرب به پیغمبر صورت می‌گیرد. اطاعت از پیغمبر و ادب در مقابل حضرت با وساطت اباعبدالله برای زائر آسان می‌شود.
چگونگی تقرب و بیعت با ولایت
«إِلَی أَمِیرِ الْمُؤْمِنِینَ »
بیعت با امیرالمومنین به‌معنای جدایی از خوارج و قاسطین و ظالمان و پیمان‌شکنان است. زائر می‌خواهد به امیرالمومنین نزدیک شود که «جام جهان نماست، ضمیر منیر دوست». با ولایت، ظاهر و باطن فرد یکی شده و تقرب حاصل می‌شود. لبیک به ولایت، انسان را در جایگاه متعالی قرار می‌دهد و قربی بین امام و فرد حاصل می‌شود. زائر، پیوست به امیرالمؤمنین را با پیوست به اباعبدالله کسب می‌کند.
وقتی حب‌الحسین در دل حاکم باشد، آدمی از طیف خوارج و ناکثین و قاسطین جدا می‌شود. حب‌الحسین انسان را معتدل می‌کند و در جادۀ مستقیم قرار می‌دهد.
تقرب بسوی فاطمه علیها السلام
«وَ إِلَی فَاطِمَةَ»
زائر در پی تقرب به حضرت زهراست؛ بدین صورت که اولویت زندگی او این خانواده باشد. رمز نزدیک شدن به دختر پیغمبر هم حب‌الحسین است؛ البته حب و عشقی که از معرفت ناشی شود و جوهر وجودی انسان را متبلور کند. امام حسین علیه‌السلام رمز عبور است و قرب، تبعیت، ولایت‌پذیری و قرار گفتن در زمرۀ اقربای فاطمه علیها‌السلام را ایجاد می‌کند.
کُد پایداری و ماندگاری با امام حسن علیه السلام
«وَ إِلَی الْحَسَنِ»
زمان امام حسن علیه‌السلام سی هزار نفر با حضرت بیعت کردند؛ اما صبح، شش نفر باقی ماندند و حضرت را تنها گذاشتند! زائر از خداوند درخواست دارد که می‌خواهم جزو اقلیتی باشم که با امام باقی و پایدار ماندند و جدا نشدند و همۀ عمر در خدمت حضرت بودند.
تقرب به امام حسین علیه السلام
زائر درخواست پیوست و تقرب به ابن رسول الله! را دارد. کسب معرفت خاص را می‌خواهد که عارف به ثارالله شود و بیابد که همه ملائک متحیر امام حسین علیه السلام شدند! در واقع شناخت و معرفت ولیّ خدا یک مسیر را به انسان نشان می‌دهد که آن هم عاشقی است. هر قدر حب‌الحسین در وجود انسان بیشتر شود، مائده‌های قرب و تبعیت و اخلاص را به ارمغان می‌آورد.
حب‌الحسین مصدر همه موفقیت‌ها و محبوبیت‌ها
موفقیت و محبوبیت و اخلاص از یک مصدر در عالم صادر می‌شود و آن هم حضور در مجالس اباعبدالله و اعلام ارادت به حضرت است.
عشقی طرفینی
«مُوَالَاتِکَ»
«موالات» در باب مفاعله، طرفینی است؛ یعنی حب‌الحسین دو‌طرفه است، هم زائر به امام عشق می‌ورزد و هم امام عاشق زائر خویش است. آیت اللّه بروجردی می‌گوید: «انتساب به امام حسین علیه‌السلام فرد را عزیز می‌کند.» یعنی اشک بر حضرت، زیارت امام و گام نهادن در مسیر مجالس اباعبدالله و اربعین انسان را عزیز می‌کند. هرچقدر به امام اظهار ارادت کنیم از عنایت بیشتری بهره‌مند می‌شویم. اظهار ارادت مختصر در زیارت عاشورا که روزی صد بار سلام است، طبق آیۀ « مَنْ جاءَ بِالْحَسَنَةِ فَلَهُ عَشْرُ أَمْثالِها»[5] «هركه نيكى آورد، پس براى او پاداشى ده برابر آن است .» مضاعف می‌شود.
تاریخ جلسه: 1397/7/19- جلسه نوزدهم
«برگرفته از بیانات استاد زهره بروجردی»
[1] سوره مبارکه نمل آیه 40
[2] من لا يحضره الفقيه , جلد۱ , صفحه۱۴۰
[3]. زیارت عاشورا.
[4] .سوره اسراء، آیه 65.
[5] سوره مبارکه انعام آیه 160
