سکته قلبی شایعترین علت مرگ و میر در ایالات متحده آمریکا و سایر ممالک صنعتی است.
1- این شیوع بالا در کشور ما نیز صدق میکند.
سکته مغزی که به عللی تقریبا مشابه سکته قلبی ایجاد میشود، نیز عامل مهمی در مرگ و بروز ضایعات متعدد روانی و جسمی، در ممالک مختلف به حساب میآید.
هر چند که عوامل متعدد و گوناگونی، به عنوان علل ایجاد کننده «سکته» شناسایی شدهاند، اما در این میان تاثیر روان بر ایجاد هر کدام از آن علل، منجر به این شده است که امروزه سکتهها را به عنوان قسمتی از اختلالات روانی تنی (بیماریهایی که بر اثر تاثیر روان بر جسم ایجاد میشوند) بشناسیم.
مطالعات «فلاندر زانبار» در سال ۱۹۳۶ و مطالعات تکمیلی پزشکان دیگر در سالهای بعد تاکنون، این فرضیه را مسلّم کرده است که بین نوع شخصیت افراد و بروز سکته قلبی و مغزی رابطه تنگاتنگی وجود دارد.
این نکته مشخص است که استرسهای مداوم و طولانی با ایجاد شرایط خاص، در رگهای خوندهنده به قلب و مغز، زمینه را برای بروز سکته در این اعضاء مساعد میسازد. در این باره، بسیاری از مؤلفین گزارش دادهاند که در موارد بسیار زیادی، فشارهای شدید حرفهای، نگرانیهای خانوادگی یا مالی، افسردگی و خستگی قبل از بروز سکته قلبی وجود داشته است.
این مؤلفین نشان دادهاند که سطح کلسترول در خون افرادی که تحت فشار فکری هستند، بالا میرود و احتمال تشکیل لختههای خونی در رگهای قلب را که منجر به بروز سکته میشود، افزایش میدهد.
متخصصین دیگر نیز یکی از مهمترین عوامل منجر به سکته مغزی را، تنشهای هیجانی که در پاسخ به گرفتاریها، کشمکشهای روانی و استرسها به وجود میآید، ذکر نمودهاند.
2- بر این اساس حتی برای درمان مبتلایان به سکته که جان سالم به در میبرند، علاوه بر درمانهای طبی مختلف، استفاده از داروهای روان پزشکی و حتی روان درمانی و رفتار درمانی نیز، توصیه میشود.
3- توجه به این نکته مهم است که هر عاملی که سبب تخفیف استرسها و ایجاد امنیّت روانی در شخص گردد و هر عاملی که بتواند در برقرار کردن شخصیّت متعادل در افراد موثر واقع شود، میتواند تاثیر چشمگیری بر کاهش میزان سکتههای قلبی و مغزی بگذارد. «نماز» با ایجاد ثبات در شخصیّت و ایمنیبخشی در مقابل استرسها، خطر ابتلا به سکتههای مغزی و قلبی را به شدت کاهش میدهد.
ما در مطالب مختلف این مجموعه نوشتار، از احساس امنیّت روانی، که بر اثر نماز برای انسان حاصل میگردد و نقش حفاظتی که نماز در مقابل اضطراب ها و استرسهای حاد و مزمن زندگی ایفا میکند، سخن گفتهایم و خواهیم گفت. به علاوه طی مطالب بعدی راجع به تاثیر نماز بر اختلالات شخصیت و نحوهای که نماز از آن طریق شخصیتی باثبات و متعادل ایجاد میکند، به بحث مختصری خواهیم پرداخت.
با توجه به مجموعه مباحث مذکور و با توجه به این که دانستیم در بروز سکتههای قلبی و مغزی، علاوه بر نوع شخصیت افراد، استرسهای حاد و مزمن زندگی نیز نقش موثری دارند، میتوانیم به این نکته درخشان دست یابیم که «نماز» با ایجاد ثبات در شخصیت و ایمنی بخشی در مقابل استرسها، خطر ابتلا به سکتههای مغزی و قلبی را به شدت کاهش میدهد.
پی نوشتها:
1- ترجمه مبانی طب سیسیل ـ بیماری های قلب و عروق
2-روان پزشکی لینفورد ـ ترجمه زیر نظر دکتر عظیم وهاب زاده . صفحه ۱۷۳
3- ترجمه سیناپس روان پزشکی کاپلان ـ سادوک ـ جلد ۳ صفحه ۲۰۳