قرآن در آیه 124 سوره مبارکه آل عمران می‌فرماید:
عاجزانه خدای سبحان را سپاسگزاریم که با دعوت حضرت ولی عصر عجل‌الله‌فرجه توفیق حضور در محضر قرآن نصیب ما شده و اگر پرده برداری از آیات قرآن صورت بگیرد باز هم با دعای حضرت است.
در ذیل یکی از دعاهای حضرت زهرا سلام‌الله‌علیها وارد شده: خدایا! فهم و بصیرت در کتابت را نصیبم کن. و این پرده‍برداری در زندگی هرکس محقق شود با وساطت حضرت ولی عصر عجل‌الله‌فرجه می‌باشد.
در آیه سابق بحث از نصرتی بود که خدای سبحان در جنگ بدر نصیب مؤمنین کرد و با وجود کمبود امکانات مسلمین، آنها در مقابله با لشکر عظیم کفار پیروز شدند. اکنون در آیه 124 این سوره کیفیت این نصرت الهی ذکر می‌شود.
در این و آیه بعد، نحوه نصرت خدای سبحان به مؤمنین مطرح می‌شود در ابتدا سه هزار ملک فرود آمد و سپس تعداد آنها به پنج هزار رسید یعنی در هنگام سختی سپاهیان نامرئی و جنود غیبی بر مؤمنین پایدار در عرصه حق فرود آمدند و موجبات موفقیت این گروه را فراهم کردند.
«إِذْ تَقُولُ لِلْمُؤْمِنينَ»
گفتگوی فرمانده با لشگریان، موجبات پیروزی است
یکی از اموری که موجبات موفقیت سپاه را فراهم می‌سازد گفتگوی فرمانده با آنهاست. خدای سبحان به پیامبرش می‌فرماید توی پیامبر با مؤمنین سخن بگو یعنی نفس سخنان شارع یا یک انسان الهی موجب تقویت و دلگرمی مؤمنین می‌شود.
مخاطبین پیامبر صلیاللهعلیهوآله مؤمنین هستند. یعنی افراد معتقدی که با شنیدن سخنان پیامبر صلیاللهعلیهوآله اعتقادات‌شان افزون گردیده و یقین آنها تقویت می‌شود و این تقویت یقین موجب موفقیت آنها می‌شود.
آرامش مومنین
یکی از تفاسیر در ذیل این آیه می‌فرمايد: آرامشی که بر مؤمنین وارد می‌شود با وساطت وجود مقدس پیامبر صلیاللهعلیهوآله است از «تَقُولُ لِلْمُؤْمِنينَ» به دست می‌آید.
واسطه آرامش مؤمنین پیامبر و آل پیامبر صلوات‌الله‌علیهم‌اجمعین هستند. پیامبر صلیاللهعلیهوآله بی واسطه به آرامش رسیده است اما مؤمنين با وساطت ایشان به آرامش می‌رسند.
«أَ لَنْ يَكْفِيَكُمْ»
پیامبر صلیاللهعلیهوآله به مؤمنین می‌فرماید: آیا امداد سه هزار ملک برای شما کافی نیست؟ قوت و قدرت ملک قابل قیاس با قدرت انسان نیست. اگر در آیه عدد ملائک با رقم بالایی ذکر شده به این دلیل است که انسان‌هایی مخاطب خدا هستند که مبتلا به اعداد و ارقام‌اند و اگر یک ملک بیشتر نبود باز توانایی داشت به واسطه او آن نصرت عظیم حاصل شود.
جلوه‌ی ربّ‌العالمین بودن خداوند
خدای سبحان فرمود:« يُمِدَّكُمْ»؛ «کم» ابتدا مربوب بودن مؤمنین و سپس «رَبُّكُمْ» مربی بودن خدای سبحان را مطرح می‌کند. یعنی رب العالمین از آن جهت که رب است بر خود واجب کرده مؤمنین را از امداد غیبی بهره‌مند کند و در بهره‌مندی از امداد غیبی پرورش خاصی برای مربوبین صورت می‌گیرد. به عبارت دیگر خدای مسبب الاسباب گاه برای تأیید مؤمنین از اسباب نامرئی استفاده می‌کند و با این امداد با اسباب نامرئی آنان را متوجه ملکوت عالم می‌کند.
خداوند؛ کفایت کننده است
در دعای جوشن می‌خوانیم «يَا كَافِيَ مَنِ اسْتَكْفَاهُ» «ای خدایی که کسی را که از تو طلب کفایت کند کفایت می‌کنی». در آیه سابق خدای سبحان فرمود «وَ أَنْتُمْ أَذِلَّةٌ» «در حالی که شما ذلیل بودید» و در این آیه می‌فرماید «أَ لَنْ يَكْفِيَكُمْ» و این نشان دهنده طلبی است که به اجابت رسیده ست کفایت یعنی او کار را بر عهده گیرد و نیاز شما را کاملاً مرتفع کند.
«أَنْ يُمِدَّكُمْ رَبُّكُمْ بِثَلاثَةِ آلاف»
خدای سبحان فرمود: در مرحله اول سه هزار ملک به یاری مؤمنین فرستاد، یعنی در واقع امداد رسانی خدای سبحان به مؤمنین به نحوی است که ذره ای احساس ضعف و عجز نکنند.
اثر فرود ملائک در بین مؤمنین
این ملائک «مُنْزَلينَ» هستند، یعنی فرود آمدند و در جمع شما حضور دارند. فرود ملائک موجب قوّت افراد می‌شود همانگونه که هر کس حدیث کساء می‌خواند از هر غم و اندوهی نجات می‌یابد. زیرا در حدیث کساء وارد شده «استغفرت لهم الملائکه» قوّتی که از طریق ملک به اذن حق به افراد عطا می‌شود موجب رفع هم و غم می‌گردد و انسان احساس عجز و شکست نمی‌کند.
اثر و آداب همراهی با ملائک
اعتقاد به اینکه با هر فردی حداقل دو ملک همراه می‌باشند، یعنی علم به اینکه خدا در اختیار هر فرد نیروی غیبی قرار داده است. هر کسی که ارتباط نزدیک بین خود و ملائک را حس کند از بسیاری از خلاف‌ها پرهیز می‌کند، زیرا ملائک را شاهد و دعاگوی خود می‌داند بگونه‌ای که هنگام غروب از حال دل خود که خرسند است دعای ملک را حس می‌کند و اگر عمل خلافی از او صادر شده باشد ملک با ناراحتی از او جدا می‌شود و آن ناراحتی فرد را کسل و بی‌نشاط می‌کند. آنها جنود غیبی هستند که در زندگی افراد وارد می‌شوند، نفس ملک دیده نمی‌شود اما آثار وجودی او در زندگی احساس می‌شود.
ثمره حضور در عرصه انجام وظیفه
هر کس در صحنه انجام وظیفه حاضر باشد گرچه ممکن است مانند جنگ بدر از عِده و عُده لازم برای مقابله با دشمن برخوردار نباشد، اما خدای سبحان با سپاهیان غیبی توان خاصی را به این بنده می‌دهد که او بر شیاطین ظاهری و خارجی غالب شود و از ضعف و شکست مصون و محفوظ بماند.
- خدای سبحان به این جهت کمک به مؤمنین را مرحله به مرحله فرود مي‌آورد تا شاکر بودن آنها در هر مرحله ظاهر گشته و از کمک در مرحله بعد بهره‌مند گردند و اگر در مرحله‌ای گرفتار منّیت و عجب شوند از کمک در مرحله بعد خود را محروم می‌کنند.
تسبیحات حضرت زهرا سلام الله علیها، سپاه غیبی خداوند
استاد بروجردی می‌فرمایند:
نسبت به وجود مقدس حضرت زهرا سلام‌الله‌علیها بر این باورم كه تسبيحات ایشان به منزله چند خادم در زندگی ما كارگشایی می‌كند. زمانی که حضرت زهرا سلام‌الله‌علیها از پیامبر صلیاللهعلیهوآله درخواست خدمتکار کردند و پیامبر صلیاللهعلیهوآله به جای خدمتکار این تسبیحات (34 الله اکبر، 33 الحمد لله و 33سبحان الله) را به حضرت آموزش دادند. تسبیحات حضرت زهرا سلام‌الله‌علیها سپاه غیبی است که با ورود آنها در زندگی روزمره ما نتایج شگفت انگیزی حاصل می‌گردد و قوّت و نصرت خاصی نصیب ما می‌کند.
حضور شیاطین در صحنه‌های گوناگون
خدای سبحان در این آیه فرمود: «أَ لَنْ يَكْفِيَكُمْ أَنْ يُمِدَّكُمْ رَبُّكُمْ بِثَلاثَةِ آلافٍ مِنَ الْمَلائِكَةِ مُنْزَلينَ» معلوم است شیاطین در صحنه‌های مختلف زندگی حضور پیدا کرده تا ضعف و تردید و شکست را بر انسان الهی وارد کنند، اما نزول امدادهای غیبی مانع ورود شیطان و در نتیجه شکست مؤمنین می‌شود.
حضور سپاه غیبی خداوند در صحنه‌های گوناگون
قرآن در سوره مبارکه توبه آیه 26 می‌فرمايد: «وَ أَنْزَلَ جُنُوداً لَمْ تَرَوْها» خدا سپاهیانی وارد کرد که آنها را نمی‌شناختید؟! گاهی دعای دیگران در زندگی فرد اثر کرده و منشأ خیرات در زندگی او می‌شود. اینها جنود نامرئی حق هستند که به صورت امدادهای الهی در زندگی فرد وارد می‌شوند که برای او قابل تصور نیست.
آزمایشات الهی، محک میزان ثبات قدم افراد است
نکته دیگری که در آیه قابل توجه است نفرمود: «اذ تقول للذین امنوا»، بلکه فرمود: «تَقُولُ لِلْمُؤْمِنينَ» یعنی با ثبات ایمان، مرتباً امدادهای الهی دریافت می‌گردد. اگر مشاهده می‌شود فردی که وارد عرصه ایمان شده با آزمایشات مختلف روبرو می‌گردد، از این روست که ثبات قدم او مشخص شود و به دنبال آن مرتب امداد الهی بر او وارد می‌شود.
- خدا سبحان از ابتدا بنده را خالص می‌کند تا او به امید کمک به میدان نیاید. قرارش بر بندگی باشد و باور کند در این مسیر برای مؤمن ماندن تحت فشار قرار می‌گیرد. اما اگر ثابت قدم باشد، حتماً از امداد غیبی بهره‌مند می‌شود.
- خدای سبحان گاه قلوب مؤمنین را با جنود نامرئی تقویت می‌کند. جنود یعنی سپاه قلب مؤمنین را با سپاهیان نامرئی تقویت می‌کند.
ملکوتی شویم تا از امداد ملک بهره‌مند گردیم
نکته دیگر حضور ملک با عنوان امداد حق، نمایانگر ملکوتی شدن این افراد است یعنی این افراد از اسباب ظاهری قطع طمع کرده‌اند و خود از سنخ ملک شده‌اند به همین جهت از امداد غیبی بهره‌مند می‌شوند.
تاریخ جلسه: 96/11/14 ـ جلسه 104
«برگرفته از بیانات استاد زهره بروجردی»
