خداوند در آیه 7 سوره مریم میفرماید:
«يَا زَكَرِيَّا إِنَّا نُبَشِّرُكَ بِغُلَامٍ اسْمُهُ يَحْيَى لَمْ نَجْعَل لَّهُ مِن قَبْلُ سَمِيّاً»
«ای زكريّا! ما تو را به پسری مژده میدهيم كه نام او يحيي است و پيش از اين كسي را هم نام او نكردهايم و شبيه او در صفات فضل و كمال و تقوا و صلاح نيافريدهايم.»
بشارت ولادت یحیی
خداوند سبحان به درخواست کامل زکریا لباس اجابت میپوشاند و او را مورد خطاب قرار داده و با همه قدرت خود، بشارت یحیی را به او میدهد که تا آن زمان چنین لطفی بر هیچ پیامبری صورت نگرفته بود؛ به عبارتی نامگذاری توسط خدای سبحان تا آن زمان برای هیچ پیامبری محقق نشده بود.
از الطاف خداوند بر زکریا آن است نام یحیی را برای فرزندش اعلام کرد؛ نامی که اولین نامگذاری تا آن زمان بود.
وجه تسمیه نام یحیی
چرا یحیی؟ کلمه «یحیی» از ماده حیّ به معنای زندگی است و وجه تسمیه آن از نگاه مفسرین مختلف است:
- چون رحم مادرش بوسیله او زنده شد، یحیی نامیده شد؛
- خداوند به واسطۀ او دین خود را زنده نگه داشت؛
- به واسطۀ او علم، حکمت، نور و ذکر زنده نگاه داشته شد؛
- آنچه در نامگذاری یحیی قابل تأمل است آن که صفت او با نام «حیّ» خداوند هماهنگی دارد؛
- اطاعت از خداوند انسان را حیّ و زنده میکند. معصیتکار مُرده و بدون حیات است. حضرت یحیی چون در تمام عمر اطاعت طولانی داشت، یحیی نام گرفت؛
- چون یحیی به شهادت رسید و شهداء نزد خداوند زنده هستند و روزی میخورند، یحیی نامیده شد؛
- چون یحیی اولین مومن به عیسی بود، به همین جهت دل او به نور ایمان زنده شد.
دوره ایمان یحیی به حضرت عیسی به هنگامی باز میگردد که مادرش او را باردار بود و حضرت مریم را در هنگام بارداریِ عیسی ملاقات کرد و به مریم گفت: بارداری؟ حضرت مریم علت این سوال را جویا شد! مادر یحیی فرمود: بچهای که در شکم من است در حال خضوع به بچۀ در شکم توست.
ظهور قدرت مطلق خدای سبحان
«إِنَّا نُبَشِّرُكَ»: در این بشارت قدرت مطلق خداوند ظاهر میشود و آنچه انسان الهی به آن نیاز دارد در اختیار یحیی قرار میگیرد.
«سَمِيّاً» به معنای بینظیر بودن است. این فرزند شبیه و مانند ندارد؛ چرا که در دوره قبل از نبوت و بعد از دوره نبوت، ترک اُولی و لغزشی نداشت.
پیامبر اکرم صلیالله علیه و آله درباره بینظیر بودن حضرت یحیی فرمود:
«ما احَدٌ مِنَ الخَلق الا اَخطاَ اَو هُم بِخَطیئتِه اِلا یَحیی اِبن زَکریّا فَانّهُ مَا اَخطَاَ وَ لا هُم»
«همه مخلوقات یا خطا کردند یا قصد خطا داشتند، غیر از یحیی بن زکریا که نه خطا کرد و نه قصد خطا کرد.»
حضرت زکریا از خداوند« ولیّ» درخواست کرد؛ اما خداوند کاملتر از درخواست او در اختیارش قرار داد.
تاریخ جلسه: 1399/7/19 – ادامه جلسه سوم
«برگرفته از بیانات استاد زهره بروجردی»