امام صادق علیه‌السلام می‌فرمایند؛ جهت ادای دین، بعد از نماز صبح بخوانید:
«تَوَکلْتُ عَلَى الْحَی الْقَیومِ الَّذِی لَا یمُوتُ وَ الْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذِی لَمْ یتَّخِذْ وَلَداً وَ لَمْ یكُنْ لَهُ شَرِیكٌ فِی الْمُلْكِ وَ لَمْ یكُنْ لَهُ وَلِی مِنَ الذُّلِّ وَ کبِّرْهُ تَكْبِیراً اللَّهُمَّ إِنِّی أَعُوذُ بِک مِنَ الْبُؤْسِ وَ الْفَقْرِ وَ مِنْ غَلَبَةِ الدَّینِ وَ السُّقْمِ وَ أَسْأَلُک أَنْ تُعِینَنِی عَلَى أَدَاءِ حَقِّک إِلَیک وَ إِلَى النَّاسِ»[1]
*****
بعد از هر نماز واجب سه مرتبه بخوانید:
«اللَّهُمَّ إِنِّی أَسْأَلُک یا لَا إِلَهَ إِلَّا أَنْتَ بِحَقِّ لَا إِلَهَ إِلَّا أَنْتَ أَنْ تَرْحَمَنِی بِلَا إِلَه إِلَّا أَنْتَ اللَّهُمَّ إِنِّی أَسْأَلُک یا لَا إِلَهَ إِلَّا أَنْتَ بِحَقِّ لَا إِلَهَ إِلَّا أَنْتَ أَنْ تَرْضَى عَنِّی بِلَا إِلَهَ إِلَّا أَنْتَ اللَّهُمَّ إِنِّی أَسْأَلُک یا لَا إِلَهَ إِلَّا أَنْتَ بِحَقِّ لَا إِلَهَ إِلَّا أَنْتَ أَنْ تَغْفِرَ لِی بِلَا إِلَهَ إِلَّا أَنْت»[2]
*****
امام صادق علیه‌السلام می‌فرمایند؛ جهت ادای دین، بعد از هر نماز واجب بخوانید:
«اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ اقْضِ عَنِّی دَینَ الدُّنْیا وَ دَینَ الْآخِرَة»[3]
*****
پیامبر اکرم صلی‌الله‌علیه‌وآله می‌فرمایند؛ جهت ادای دین بگویید:
«اللَّهُمَّ أَغْنِنِی بِحَلَالِک عَنْ حَرَامِک وَ بِفَضْلِک عَمَّنْ سِوَاک»[4]
*****
امام صادق علیه‌السلام می فرمایند؛ جهت ادای دین بگویید:
«یا مَنْ یكْفِی مِنْ كُلِّ شَیءٍ وَ لَا یكْفِی مِنْهُ شَیءٌ یا اللَّهُ یا رَبِّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ وَ اقْضِ عَنِّی الدَّینَ وَ افْعَلْ بِی کذَا وَ کذَا»[5]
*****
جهت ادای دین، صبح و عصر ده مرتبه بگویید:
«تَوَکلْتُ عَلَى الْحَی الَّذِی لا یمُوتُ وَ الْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذِی لَمْ یتَّخِذْ وَلَداً وَ لَمْ یكُنْ لَهُ شَرِیكٌ فِی الْمُلْكِ وَ لَمْ یكُنْ لَهُ وَلِی مِنَ الذُّلِّ وَ کبِّرْهُ تَكْبِیراً»[6]
*****
حضرت عیسی علیه‌السلام می‌فرمایند؛ جهت ادای دین بگویید:
«قُلِ اللَّهُمَّ یا فَارِجَ الْهَمِّ وَ مُنَفِّسَ الْغَمِّ وَ مُذْهِبَ الْأَحْزَانِ وَ مُجِیبَ دَعْوَةِ الْمُضْطَرِّینَ رَحْمَانَ الدُّنْیا وَ الْآخِرَةِ وَ رَحِیمَهُمَا أَنْتَ رَحْمَانِی وَ رَحْمَانُ كُلِّ شَیءٍ فَارْحَمْنِی رَحْمَةً تُغْنِینِی بِهَا عَنْ رَحْمَةِ مَنْ سِوَاک وَ تَقْضِی بِهَا عَنِّی الدَّین»[7]
*****
جهت ادای دین بخوانید:
«یا مُبْتَلِی الْفَرِیقَینِ أَهْلِ الْفَقْرِ وَ أَهْلِ الْغِنَى وَ جَازِیهُمْ بِالصَّبْرِ فِی الَّذِی ابْتَلَیتَهُمْ بِهِ وَ یا مُزَینَ حُبِّ الْمَالِ عِنْدَ عِبَادِهِ وَ مُلْهِمَ الْأَنْفُسِ الشُّحَّ وَ السَّخَا وَ فَاطِرَ الْخَلْقِ عَلَى الْفَظَاظَةِ وَ اللِّینِ غَمَّنِی دَینُ فُلَانِ بْنِ فُلَانٍ وَ فَضَحَنِی بِمَنِّهِ عَلَی بِهِ وَ أَعْیانِی بَابُ طَلِبَتِهِ إِلَّا مِنْک یا خَیرَ مَطْلُوبٍ إِلَیهِ الْحَوَائِجُ یا مُفَرِّجَ الْأَهَاوِیلِ فَرِّجْ هَمِّی وَ أَهَاوِیلِی فِی الَّذِی لَزِمَنِی مِنْ دَینِ فُلَانٍ بِتَیسِیرِکهُ لِی مِنْ رِزْقِک فَاقْضِهِ یا قَدِیرُ وَ لَا تُهِنِّی بِتَأْخِیرِ أَدَائِهِ وَ لَا بِتَضْییقِهِ عَلَی وَ یسِّرْ لِی أَدَاءَهُ فَإِنِّی بِهِ مُسْتَرَقٌّ فَافْكُكْ رِقِّی مِنْ سَعَتِک الَّتِی لَا تَبِیدُ وَ لَا تَغِیضُ أَبَد»[8]
*****
پیامبر اکرم صلی‌الله‌علیه‌وآله می‌فرمایند؛ جهت ادای دین و رفع غم و اندوه شخص مقروض دو رکعت نماز بخواند و بعد از نماز آیات 26 و 27 سوره مبارکه آل عمران را بخواند:
«قُلِ اللَّهُمَّ مالِک الْمُلْكِ تُؤْتِی الْمُلْک مَنْ تَشاءُ وَ تَنْزِعُ الْمُلْک مِمَّنْ تَشاءُ وَ تُعِزُّ مَنْ تَشاءُ وَ تُذِلُّ مَنْ تَشاءُ بِیدِک الْخَیرُ إِنَّک عَلى كُلِّ شَیءٍ قَدیرٌ تُولِجُ اللَّیلَ فِی النَّهارِ وَ تُولِجُ النَّهارَ فِی اللَّیلِ وَ تُخْرِجُ الْحَی مِنَ الْمَیتِ وَ تُخْرِجُ الْمَیتَ مِنَ الْحَی وَ تَرْزُقُ مَنْ تَشاءُ بِغَیرِ حِسابٍ»
سپس بگوید:
«یا رَحْمَانَ الدُّنْیا وَ الْآخِرَةِ وَ رَحِیمَهُمَا تُعْطِی مِنْهُمَا مَنْ تَشَاءُ وَ تَمْنَعُ مِنْهُمَا مَنْ تَشَاءُ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ وَ اقْضِ عَنِّی دَینِی»[9]
*****
امام سجاد علیه‌السلام می‌فرمایند؛ جهت ادای دین بگویید:
«اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ وَ هَبْ لِی الْعَافِیةَ مِنْ دَینٍ تُخْلِقُ بِهِ وَجْهِی وَ یحَارُ فِیهِ ذِهْنِی وَ یتَشَعَّبُ لَهُ فِكْرِی وَ یطُولُ بِمُمَارَسَتِهِ شُغْلِی وَ أَعُوذُ بِک یا رَبِّ مِنْ هَمِّ الدَّینِ وَ فِكْرِهِ وَ شُغْلِ الدَّینِ وَ سَهَرِهِ فَصَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ وَ أَجِرْنِی [وَ أَعِذْنِی] مِنْهُ وَ أَسْتَجِیرُ بِک یا رَبِّ مِنْ ذِلَّتِهِ فِی الْحَیاةِ وَ مِنْ تَبِعَتِهِ بَعْدَ الْوَفَاةِ فَصَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ وَ أَجِرْنِی مِنْهُ بِوُسْعٍ فَاضِلِ أَوْ کفَافٍ وَاصِلِ اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ وَ احْجُبْنِی عَنِ السَّرَفِ وَ الِازْدِیادِ وَ قَوِّمْنِی بِالْبَذْلِ وَ الِاقْتِصَادِ وَ عَلِّمْنِی حُسْنَ التَّقْدِیرِ وَ اقْبِضْنِی بِلُطْفِک عَنِ التَّبْذِیرِ وَ أَجْرِ مِنْ أَسْبَابِ الْحَلَالِ أَرْزَاقِی وَ وَجِّهْ فِی أَبْوَابِ الْبِرِّ إِنْفَاقِی وَ ازْوِ عَنِّی مِنَ الْمَالِ مَا یحْدِثُ لِی مَخِیلَةً أَوْ تَأَدِّیاً إِلَى بَغْی أَوْ مَا أَتَعَقَّبُ مِنْهُ طُغْیاناً اللَّهُمَّ حَبِّبْ إِلَی صُحْبَةَ الْفُقَرَاءِ وَ أَعِنِّی عَلَى صُحْبَتِهِمْ بِحُسْنِ الصَّبْرِ وَ مَا زَوَیتَ عَنِّی مِنْ مَتَاعِ الدُّنْیا الْفَانِیةِ فَادَّخِرْهُ لِی فِی خَزَائِنِک الْبَاقِیةِ وَ اجْعَلْ مَا خَوَّلْتَنِی مِنْ حُطَامِهَا وَ عَجَّلْتَ مِنْ مَتَاعِهَا بُلْغَةً إِلَى جِوَارِک وَ وُصْلَةً إِلَى قُرْبِک وَ ذَرِیعَةً إِلَى جَنَّتِک إِنَّک ذُو الْفَضْلِ الْعَظِیمِ وَ أَنْتَ الْجَوَادُ الْکرِیم»[10]
*****
استغفار زیاد و خواندن سوره مبارکه قدر موجب ادای دین می‌شود.[11]
*****
امام صادق علیه‌السلام می‌فرمایند؛ جهت ادای دین مداومت بر خواندن سوره مبارکه تحریم کنید.[12]
*****
فردی که مقروض است سوره مبارکه حمد، استغفار و «سُبْحَانَ اللَّهِ وَ بِحَمْدِهِ أَسْتَغْفِرُ اللَّهَ وَ أَسْأَلُهُ مِنْ فَضْلِهِ» را بسیار بگوید.[13]
*****
جهت وصول طلب بگویید:
«اللَّهُمَّ لَحْظَةً مِن لَحَظَاتِک تُیسِّرُ عَلَى غُرَمَائِی بِهَا الْقَضَاءَ وَ تُیسِّرُ لِی بِهَا مِنْهُمُ الِاقْتِضَاءَ إِنَّک عَلى كُلِّ شَیءٍ قَدِیر»[14]
موسسه علمیه السلطان علی بن موسی الرضا علیه‌السلام
[1] – بحار الأنوار، ج92، ص: 302
[2] – مکارم الاخلاق ص 347
[3] – بحار الانوار؛ ج92، ص301
[4] – بحار الأنوار؛ ج92، ص301
[5] – مصباح کفعمی، ص 174
[6] – مصباح کفعمی، ص 171
[7] – مصباح کفعمی، ص 175
[8] – مصباح کفعمی، ص 173
[9] – مصباح کفعمی، ص174
[10] – صحیفه سجادیه
[11] – بحارالانوار، ج92، ص302
[12] – تفسیر برهان؛ ج8، ص48
[13] – مصباح کفعمی، 175
[14] – بحار الانوار، ج 92، ص301
