«وَ ناصِرَ حَقِّه»
(سلام بر تو ای کسی که جانشین خدا و ناصر حق او هستی»
واژه شناسی
«نصر» در زبان عربی رسیدن به خیر و یا بخشش و کمک خیر به دیگری است.
«ناصر» اسم فاعل و به معنی یاور و یاری کنندهای است که استمرار در خیررسانی به دیگران دارد.
«نصرت» بهمعنای کمک به دیگران برای در امان ماندن از شیاطین و بیگانگان است.
«حق» به معنی لزوم، ثبوت و پایداری است. در عبارت «ناصرَ حَقِّه» کلمۀ حق به خداوند اضافه شده است؛ یعنی حق بزرگ خداوند بر بندگان، اطاعت و فرمانبرداری همه جانبه از اوست به این ترتیب که هرگز برای او شریک قرار ندهند.
حضرت ولیّعصر جلوۀ نصرت الهی در عالم
امام جلوۀ نام ناصر خداوند در عالم است؛ زائر با تمسّک به امام، خود را از سلطۀ اجانب و دستبُرد شیطان در امان نگاه میدارد. طبق آیه «نَصْرٌ مِنَ اللَّهِ وَفَتْحٌ قَرِيبٌ»[1] مؤمنان حقیقی تقرّب به خدا را با پیوست به امام کسب میکنند و از یاری خداوند سبحان بهرهمند میشوند و این نصرت از دستان قدرتمند امام زمان ارواحنافداه ظهور مییابد و مؤمنان را در مقابل شیطان و وساوس او حمایت میکند.
در این قسمت سوالی مطرح میشود: چگونه خداوند تبارک و تعالی که دارای صفت صمدیّت و بینیازی مطلق است، نصرتی از ناحیه خلیفه شامل او میشود؟
در جواب میگوییم: نصرت از صفات خداوند سبحان است و خلیفۀ او نیز در مقام خلیفةاللهی ناصر اوست. نصرت خلیفةالله شامل حقالله میشود که در شناخت دین و تبیین به وظایف بندگی در عالم عرضه میشود، نه شامل ذات اقدس الهی که بینیاز مطلق است.
حضرت رسول اولین ناصر الهی بود که خداوند مردم را به نصرت و شناخت اهداف الهی پیامبر فرا میخواند تا خود مردم تحت عنایات الهی واقع شوند. همچنین خداوند اعلام میکند: حتی اگر مردم پیامبر را یاری نکنند، خداوند رسولش را رها نمیکند: «إِلَّا تَنْصُرُوهُ فَقَدْ نَصَرَهُ اللَّهُ» (اگر پيامبر را يارى نكنيد، همانا خدا آن زمان كه كافران او را (از مكّه) بيرون كردند يارى كرد.)
حضرت ولیّعصر، جلوۀ اسماءالحسنی
حضرت ولیّعصر عجلاللهتعالیفرجه جلوۀ اسماء الحسنی و صفات الهی، و جلوۀ نصرت حقوق الهی «ناصِرَ حَقِّه»در عالم است؛ هنگام عرضه اعمال بندگان در روزهای دوشنبه و پنج شنبه به محضر امام، ایشان با نگاه به پرونده اعمال تحت نام «ناصِرَ حَقِّه» نقائص و کاستیهای آن را اصلاح کرده و ولایت و سرپرستی خود را بر آنان اِعمال میکند و با دستان کریمانۀ خود پرونده را اصلاح میکند و به محضر خداوند میرساند.
انسان کامل که جلوۀ نصرت الهی در عالم است، در انسان مؤمن که در جادۀ صراط مستقیم حرکت میکند تصرّف کرده و میل و رغبت او را به توحید و بندگی خالصانه ساماندهی میکند. در این سِیر، مؤمن با نصرت و هدایت امام در اداء حق ایشان کوشا میشود و از این طریق به اداء حق الله نائل میشود.
گر چهره بنماید صنم، پر شو از او چون آینه
ور زلف بگشاید صنم، رو شانه شو رو شانه شو
طلب اخلاصِ ظاهر و باطن
خداوند نصرت مؤمنان را بهعنوان حقی بر خود واجب فرموده است: «وَ كانَ حَقًّا عَلَيْنا نَصْرُ الْمُؤْمِنِينَ»[2] و مؤمن واقعی نیز کسی است که تمام اقدامات لازم برای نصرت دین را انجام میدهد که در اثر این نصرت ثبات قدم برای او هموار میشود.
خداوند سبحان مؤمنی را که به سوی حق در حرکت است، توسط مغناطیس عالم، یعنی وجود مقدّس امام زمان بهسوی اخلاص، فنای در حق، جدایی از شرک و نفسانیّات پرواز میدهد و در قلعۀ توحیدی مستقر میکند؛ یعنی با انجام اعمال خالصانه خالی از شرک و نفسانیّات در حفاظت توحیدی قرار میگیرد و از صدمه و وساوس شیطانی در امان است.
در واقع هر سلام دهندهای بهعنوان «ناصِرَ حَقِّه» طالب اخلاص ظاهر و باطن است تا در ظاهر، اعمال و اقوال او از شیطان و نفسانیّات دور شود، همچنین در باطن از عُجب، کبر، ریا و سایر رذایل محافظت شود.
زیارت آل یس؛ آموزشگاه زائر
زیارت آلیس به منزلۀ آموزشگاهی برای زائر است و او را تحت یاری و جاذبۀ امام زمان قرار میدهد. دراین مقام زائر تاب مقاومت ندارد و مانند آهن در مقابل آهنربا جذب وجود مبارک امام شده و خود به یاری امام نائل میشود. او در دفاع از امام و نصرت ایشان با جان و مال وارد میدان مبارزه میشود، تا آسیب و گزندی به مولایش وارد نشود؛ به همین دلیل در آخر زیارت با کمال ادب عرض میکند: «وَ نُصْرَتِی مُعَدَّةٌ لَکُمْ»
بنابر این بندگان خدا بدون توجه و عنایت حضرت مفتخر به عنوان ناصر نخواهند شد، بلکه تنها با نگاه ایشان تحت عنوان سرباز در میدان دفاع از ولایت وارد میشوند.
نصرت ولیّ زمان در یاران حضرت اباعبداللهالحسین علیهالسلام به ظهور رسید و ایشان عنوان «انصار دین الله» را بهخود اختصاص دادند.
ضرورت صداقت در عرصه یاری ولیّ زمان
طبق آیۀ ۸ سوره حشر: «وَ يَنْصُرُونَ اللَّهَ وَ رَسُولَهُ أُولئِكَ هُمُ الصَّادِقُونَ» در میدان یاری ولیّ زمان علاوه بر اخلاص، صداقت لازم است. هنگامی که بنده در راه نصرتِ انسان کامل گام نهد، خداوند سبحان عنوان صادق را بر قامت او میپوشاند. صادق فردی است که هر نصرتی را در زمینههای مختلف در راه دین، انجام میدهد. بنابر این صدیقین که در زمرۀ « أَنعَمتَ عَلَيهِم » قرار گرفتهاند، یاری کنندگان امام زمان هستند؛ زیرا در اثر نصرت و یاری امام به مقام صدق دست یافتهاند.
امام، جلوۀ قدرت الهی
امام، جلوۀ قدرت الهی و مظهر نام قویّ خداوند است نصرت ایشان افراد را محکم و استوار میکند. آنان در اثر این نصرت از اضطراب، ناتوانی و ترس نجات مییابند. آن وجود مقدس که در اوج قدرت و توان قرار دارد با جذبه الهی خود، قلوب آماده را بهسوی خود میکشاند و بهسهولت، آنها را عزیز و خالص و صادق میکند؛ بنابر این زائر در هر صبح و شب با سلام بر امام بهعنوان «ناصر حقه»، خواستار صدق، نصرت خالصانه و جذبۀ دائمی است.
در روایت وارد شده است که فردی خدمت امام معصوم مشرّف شد و از حضرت درخواست دعا کرد که خداوند او را در زمرۀ نمازگزاران قرار دهد.
حضرت فرمود: «این دعا، دعای کامل نیست چه بسیار نمازگزارانی که شامل« وَیلٌ لِلمُصَلّین» میشوند؛ از خداوند درخواست کن که تو را در زمرۀ نمازگزارانی که نمازشان مقبول است و عروج دارند، قرار دهد.»
بنابراین هر اخلاصی چه در عمل و چه در قول از طریق حضرت ولیّ عصر افاضه شده است. نصرت خلیفةالله نقش تربیت بندگان خداوند را عهدهدار است که در این راستا بنده نیز مفتخر به نصرت الهی میشود.
«برگرفته از بیانات استاد زهره بروجردی»
[1] . صف، آیه 13
[2] . روم، آیه 47