مقدمه
مجالس حضرات معصومین نمادی از باغ‌های بهشتی است که عنایت خاص این بزرگواران مشهود است. واردین در این باغ صیقل داده می‌شوند تا انعکاس الطاف الهی در زندگی آنها نمودار شود؛ البته بی‌نظیرترین مجلس، مجلس اباعبدالله‌الحسین است.
یکی از علما فرمود: «بعضی از گناهان صرفاً با اشک بر اباعبدالله تطهیر می‌شود. هر قدر هم انسان توبه کند؛ اما تا زمانی که اشک اباعبدالله در زندگی او جاری نشود، هنوز کدورت آن گناه در وجود او دیده می‌شود.» به همین جهت زائر زبان را به شکر می‌گشاید که خداوند اجازۀ ورود به این مجالس را باسهولت میسر کرده است.
البته دعای حضرت ولی‌عصر عجل‌الله‌‌تعالی‌فرجه این سِیر را هموار می‌کند. هر روز با «السَّلامُ عَلَیکَ یا داعِیَ اللّه»[1] «سلام بر تو ای دعوت‌کننده به خدا» پاسخ‌گوی دعوت حضرت هستیم. هر روز حضرت، دعوت خاصی دارد.
آیا امکان دارد حضرت میزبان باشد و خود در مجلس حضور نداشته باشد؟! انسان صاحب عقل، دامن حضرت را می‌گیرد و التماس می‌کند که در مجلسی حضور یابد که امام در آن مجلس حضور دارد. زائر بر این باور است که عادت خانوادۀ اهل بیت، احسان است و دست رد به سینه احدی نمی‌زنند.
************
درخواست‌های زیارت عاشورا
با این درخواست‌ها زائر به جایگاه خود پی می‌برد و می‌یابد که ظرف وجودی او تا چه اندازه وسیع است؟ رتبۀ وجودی او تا چه اندازه نامحدود است و از چه امتیازاتی می‌تواند بهره‌مند شود؟
در خواست لعن از نمونه درخواست‌هایی است که در زیارت عاشورا مطرح می‌شود و زائر را از سطحی‌نگری و ظاهربینی رها می‌کند.
«لَعَنَ اللهُ اُمَّةً اَسَّسَتْ اَساسَ الظُّلْمِ وَالْجَوْرِ عَلَیكُمْ اَهْلَ الْبَیتِ»[2]
«خدا لعنت کند امتی که اساس ظلم و ستم را بر شما اهل بیت رسول، بنیان نهادند.»
خدا لعنت کند گروهی را که ظلم علیه اهل بیت را بنیان گذاشتند و آغازگران ظلم در عالم بودند.
«لَعَنَ اللَّهُ اُمَّةً دَفَعَتْکُمْ عَنْ مَقامِکُمْ و اَزالَتْکُمْ عَنْ مَراتِبِکُمُ الَّتی رَتَّبَکُمُ اللَّهُ فیها»
«خدا لعنت کند مردمی را که کنار زدند شما را از مقام مخصوصتان و دور کردند شما را از آن مرتبه‌هائی که خداوند آن رتبه ها را به شما داده بود.»
میقات کربلا از پشت در سوخته شروع شده است. از گستاخی محلۀ بنی‌هاشم، حادثۀ کربلا متولد شد.
«لَعَنَ اللَّهُ الْمُمَهِّدینَ لَهُمْ بِالتَّمْکینِ مِنْ قِتالِکُمْ »
«خدا لعنت کند آن مردمی را که از امرای ظلم و جور برای کشتن شما تمکین و اطاعت کردند.»
خدا لعنت کند کسانی را که بستر مقابله با شما را برای دیگران فراهم کردند. در صحنۀ کربلا یک طیف خاص مورد لعنت قرار می‌گیرند؛ حتی افرادی که لگام اسب‌ها را برای تاختن بر ابدان مطهر آماده کردند، لعن می‌شوند: «اَسْرَجَتْ وَ اَلْجَمَتْ وَ تَنَقَّبَتْ لِقِتالِکَ» «گروهی را که اسب‌ها را برای جنگ با تو زین و لگام کردند و برای جنگ با تو مهیا شدند.»
رابطۀ سوء اختیار و ملعون بودن
از حادثۀ کربلا و از زیارت عاشورا می‌آموزیم که هرکس سوءاختیار دارد، ملعون است. با اینکه نظام عالم، نظام رحمت است؛ اما گروهی لعن شدند. شناسایی این افراد از ضروریات است؛ زیرا هر زائری نگران وضعیت خود است که در زمرۀ ملعونین قرار نگیرد.
بایستی مراقب باشیم تا با اعمال و رفتار و گفتارمان رحمت خدای سبحان را از خود دور نسازیم. برای مثال اگر فردی برای مشورت یا تحقیق دربارۀ ازدواج به ما مراجعه می‌کند، حرف ناصحیح را به‌عنوان حقیقت در اختیار فرد مشورت کننده قرار ندهیم که این امر خیانتی آشکار است. به‌اندازه‌ای که خیانت به افراد صورت گیرد، فرد از رحمت خداوند دور می‌شود.
عوامل دوری از رحمت الهی
خیانت در امانت
سوء‌استفاده در امانت‌داری، انسان را از الطاف الهی محروم می‌کند. فردی که به مهمانی دعوت شده است، مجاز نیست برای دیگران مطرح کند در آن مجلس چه گذشته‌است؛ زیرا که «الْمَجالِسُ بِالْامانَةِ»[3] «مجلس‌ها امانت هستند.» اینکه از حریم کسی مطلع شویم و آن را برای دیگران اظهار کنیم، خیانت محسوب می‌شود.
اظهار عیب دیگران
«مَلعونٌ مَن لَم ینصَح أخاهُ»[4]
«هر كه خیرخواه برادرش نباشد ملعون است.»
اگر فردی عیبی دارد مُجاز نیستیم آن را برای دیگران بازگو کنیم. عیب باید به خود فرد با زبان زیبا گفته شود. اگر انسان عیوب افراد را آشکار کند؛ مورد لعنت خدا قرار می‌گیرد و از رحمت خدا دور می‌شود. حتی اگر خیرخواهی و نصیحت برای منافع شخصی باشد، به نوعی خیانت محسوب می‌شود. اگر فرد از روبرو شدن با عیوب دیگران خوشحال شود، ملعون است و مورد لعنت حق قرار می‌گیرد.
اضافه کردن مطلب به کتاب الله
«الزّائِدُ فی كِتابِ اللّه»[5]
«كسى كه به كتاب خدا چیزى بیفزاید.»
کسی که به کتاب خدا مطلبی را اضافه می‌کند، مانند اضافه کردن احکام به شریعت، از رحمت خدای سبحان دور است.
ولایت باطل
«مَنْ تَوَلَّی غَیْرَ مَوَالِیهِ فَعَلَیْهِ لَعْنَةُ اللَّهِوَ الْمَلائِکَه وَ النَّاسِ أَجْمَعِینَ» [6]
«کسی که غیر از مولی و ارباب خود ولایت بپذیرد، لعنت خدا و فرشتگان و همۀ مردم بر او خواهد بود.»
خداوند سبحان، حضرات معصومین را به عنوان ولیّ در زندگی قرار داده است که این سلسله طولیه است.
«اللَّهُ وَلِیُّ الَّذِینَ آمَنُوا یخْرِجُهُمْ مِنَ الظُّلُمَاتِ إِلَى النُّورِ»[7]
«خداوند دوست و سرپرست مؤمنان است، آنها را از تاریكى‌ها (ى گوناگون) بیرون و به سوى نور مى‌برد.»
اگر انسان طاغوت را به‌عنوان ولیّ بگیرد، ملعون است. با ولایت‌پذیری باطل، فرد از اریکه و عرصۀ رحمت حق رانده می‌شود.
تاریخ جلسه: 1397/8/10 – جلسه بیست و ششم
«برگرفته از بیانات استاد زهره بروجردی»
[1]. مفاتیح‌الجنان، زیارت آل یس.
[2]. مفاتیح‌الجنان، زیارت عاشورا.
[3]. الأمالی للطوسی، ج 53، ص 71
[4] . تفصیل وسائل الشیعة إلی تحصیل مسائل الشریعة، ج 12، ص ۲۳۱
[5] . المستدرك على الصحیحین، ج2 ، ص 572.
[6]. بحارالأنوار، ج۷۳، ص۳۴۸.
