بررسی ادعیه
در كلاس امام زمان شناسی بنایمان این است كه به لطف حضرت حق نفسمان را از جهالت تطهیر كنیم، تا با این طهارت معرفت و قرب نسبت به ولی عصر عجّل‌الله‌فرجه برایمان میسر شود.
در این جلسه به بررسی ادعیه می‌پردازیم تا از این رهگذر بیاموزیم كه باید در ارتباط با امام عصر عجّل‌الله‌فرجه چه درخواست‌هایی داشته باشیم.
درخواست حضور در جمع امام
«اجْمَعْ بَینِی وَ بَینَ أَوْلِیائِی»[1]
«خدایا! بین من و اولیائم جمع كن.»
امام كه همیشه حاضر است ما از محضر او غایب هستیم. از خدا طلب میكنیم تا موانع را مرتفع نماید و بین ما و معصومین جمعی حاصل شود. نباید به جهت عدم لیاقت و شایستگی برای این پیوست، از تحقق آن ناامید شویم. اگر به ما توصیه شده كه چنین امری را درخواست كنیم، باید باور داشته باشیم كه به لطف خدا امكان حضور و قرب و وصال حضرت برایمان وجود دارد.
بهترین نزدیکان امام
«وَ اجْعَلْنِی مِنْ خِیارِ مَوَالِیهِ وَ شِیعَتِهِ أَشَدَّهُمْ حُبّاً وَ أَطْوَعَهُمْ لَهُ طَوْعاً وَ أَنْفَذَهُمْ لِأَمْرِهِ وَ أَسْرَعَهُمْ إِلَى مَرْضَاتِهِ وَ أَقْبَلَهُمْ لِقَوْلِهِ وَ أَقْوَمَهُمْ بِأَمْرِهوَ ارْزُقْنِی الشَّهَادَةَ بَینَ یدَیهِ حَتَّى أَلْقَاكَ وَ أَنْتَ عَنِّی رَاض»[2]
«خِیارِ مَوَالِیهِ» می‌خواهم از بهترین نزدیكان امام عجّل‌الله‌فرجه باشم.
گویا در عبارات بعد، به بیان خصوصیات «خِیارِ مَوَالِیهِ» می‌پردازد:
- «أَشَدَّهُمْ حُبّاً» می‌خواهم بیش از همه امامم را دوست داشته باشم. از لفظ «أَشَد» استفاده شده نه « اكثر» می‌خواهم آنقدر عشقم به حضرت شدید باشد كه با هیچ ملامتی از او دور نشوم و هیچ عتابی نتواند محبتم را به امام عجّل‌الله‌فرجه كم كند.
- در ادامه درخواست می‌كنم كه بیش از همه مطیع امر او باشم، فرمانش بیشتر از دیگران در من نافذ باشد ، و در میان كسانی كه به سرعت به سوی جلب رضایت او می‌روند، از همه سریع‌تر باشم.
- «أَقْبَلَهُمْ لِقَوْلِهِ» همه دوستان امام عجّل‌الله‌فرجه فرمایش حضرت را قبول می‌كنند ولی می‌خواهم من بیش از بقیه قبول كنم. «أَقْبَلَهُمْ لِقَوْلِهِ» همه دوستان حضرت در اجرای وظایف به فرمان او هستند ولی من مایلم بیش از دیگران قیام به امر حضرت داشته باشم.
- «وَ ارْزُقْنِی الشَّهَادَةَ بَینَ یدَیهِ حَتَّى أَلْقَاكَ وَ أَنْتَ عَنِّی رَاض» خدایا! می‌خواهم در محضر امام عجّل‌الله‌فرجه شهید شوم تا در زمان مرگ، وقتی تو را ملاقات می‌كنم از من راضی باشی.
در مجموعه درخواست‌های این دعا، گویی خود را در میدان مسابقه‌ای می‌بینیم و میخواهیم در میان شیعیان و محبین حضرت ولی‌عصر عجّل‌الله‌فرجه پیشتاز باشیم و در این عرصه از خدای سبحان آغاز و انجامی بسیار زیبا را طلب میكنیم.
در آغاز عشق و حبّ و در پایان شهادت در محضر امام عجّل‌الله‌فرجه را تمنا میكنیم. اگر در زمره عاشقان و منتظران واقعی حضرت باشیم، حتی اگر در بستر جان دهیم، مقام شهیدی را داریم كه در ركاب امامش جان داده است.
زیر پرچم حضرت
«وَ اجْعَلْنَا تَحْتَ رَایتِهِ وَ فِی زُمْرَتِهِ شُهَدَاءَ صَادِقِینَ مَقْبُولِینَ فِی سَبِیلِكَ وَ عَلَى نُصْرَةِ دِینِكَ»[3]
«خدایا! ما را زیر پرچم حضرت و در زمره كسانی كه در راه تو و یاری دین تو شهیدانی صادق و مقبولند، قرار بده.»
زیر رایه و پرچم امام عجّل‌الله‌فرجه بودن نشان از قرب به امام عجّل‌الله‌فرجه است. اگر از اماممان دور باشیم درعالم گم می‌شویم، ولی اگر به او بپیوندیم و زیر پرچشمش قرار گیریم، همه امورمان تأمین می‌شود.
البته باید توجه داشته باشیم در كنار امام بودن طهارت لازم دارد. همانگونه كه برای زیارت و ورود به حرم ائمه اطهار علیهم‌السلام وضو می‌گیریم، برای حضور در محضر امام عصر عجّل‌الله‌فرجه هم باید طهارت داشته باشیم و باطنمان را از رذائل پاك كنیم.
کسب عنوان صدیق
«شُهَدَاءَ صَادِقِینَ» «صدیق» صیغه مبالغه است، یعنی بسیار صادق و راستگو. از خداوند طلب میكنیم در زیر پرچم امام، ما را شهید صدیق قرار دهد. میخواهیم سربازی باشیم كه از همه آزمون‌ها و آزمایش‌های امامش سربلند بیرون آمده، راستگویی‌اش را ثابت كرده و امامش به او عنوان «صدیق» را داده است.
کسب مقام شفاعت
«أَسْأَلُهُ أَنْ یبَلِّغَنِی الْمَقَامَ الْمَحْمُودَ لَكُمْ عِنْدَ اللَّهِ وَ أَنْ یرْزُقَنِی طَلَبَ ثَارِكُمْ- مَعَ إِمَامٍ مَهْدِی نَاطِقٍ لَكُم»[4]
منظور از مقام محمود، مقام شفاعت است. در این دعا (كه شبیه عباراتی در زیارت عاشوراست) از خدای سبحان می‌خواهم به مقام محمود برسم یعنی نه تنها مورد شفاعت قرار بگیرم، بلكه خودم بتوانم دیگران را شفاعت كنم. تحقق این امر مستلزم خوش سابقه بودن و خوش خدمت بودن من است. باید خودم آنقدر جایگاه و منزلت داشته باشم كه برای فوز و رستگاری دیگران، وساطت و شفاعتم مورد قبول باشد.
باید آنچنان قلبمان مملو از عشق و سوز امام حسین علیه‌السلام باشد كه تا انتقام خونش را نگرفته‌ایم، دلمان آرام نگیرد.
باید تبری از دشمنان اهل بیت علیه‌السلام به گونه‌‌ای بر وجودمان حاكم باشد كه طالب خونخواهی آنها باشیم.
وقتی در دعا می‌گوییم :«طلب ثاركم» یعنی هیچ غرض شخصی نداریم، خود را نمی‌بینیم و تنها مصائب شما را در نظر داریم، اجری طلب نمی‌كنیم.
با این درخواست خونخواهی، تنها میخواهیم مودت خود را اعلام كنیم و به فرمایش رسول اكرم صلّی‌الله‌علیه‌وآله لبیك بگوییم كه فرمود: «لا أَسْئَلُكُمْ عَلَیهِ أَجْراً إِلَّا الْمَوَدَّةَ فِی الْقُرْبى»
درخواست اخلاص
در ادامه همین دعا می‌گوییم: «وَ أَنْ یثَبِّتَ لِی عِنْدَكُمْ قَدَمَ صِدْقٍ فِی الدُّنْیا وَ الْآخِرَة» «قدم صدق» یعنی قدم خالصانه.
از تو نداریم به غیر تو تمنا حلوا به كسی ده كه محبت نچشیده
سیرو سلوک با دو دست ولی عصر عج
امام رضا علیه‌السلام در دعایی به درگاه خداوند عرضه می‌دارد:
«اللَّهُمَّ اسْلُكْ بِنَا عَلَى یدَیهِ مِنْهَاجَ الْهُدَى وَ الْمَحَجَّةَ الْعُظْمَى وَ الطَّرِیقَةَ الْوُسْطَى الَّتِی یرْجِعُ إِلَیهَا الْقَالِی وَ یلْحَقُ بِهَا التَّالِی وُقُوفاً عَلَى طَاعَتِه»[5]
بر این باوریم كه در مسیر زندگی اجازه نداریم متوقف شویم، همواره باید در حال سیر و سلوك باشیم. اما در این دعا می‌گوییم :خدایا! تو ما را سلوك بده. خودمان بخواهیم سیر كنیم از جاده‌هایی خاكی، ناهموار و پر پیچ و خم می‌رویم، خسته می‌شویم و شاید به بیراهه كشیده شویم.
ولی اگر در سلوك با تو باشیم، آسان و سریع می‌رویم و به مقصد می‌رسیم.
«عَلَى یدَیهِ» با دستان امام عصر عجّل‌الله‌فرجه ما را سیر بده. نفرموده (یده)، بلكه لفظ (یدیه) را آورده، نه به دست امام عجّل‌الله‌فرجه بلكه با دو دستش نمی‌خواهیم دستمان در دست حضرت باشد، میخواهیم با دو دستش ما را سیر دهد، یعنی در آغوش اماممان قرار بگیریم، هر جا می‌رود ما را هم می‌برد.
اگر این دعا در حقمان مستجاب شود، چقدر زندگیمان خوش خواهد بود.
در آغوش پدری مهربان كه همه امور عالم به دست اوست با اطمینان و آرامش زندگی میكنیم و همواره با الطاف و عنایاتش امیدوار و دلخوشیم.
آنچه كه معصومین علیهم‌السلام به ما آموخته‌اند در دعاها طلب كنیم، حتما قابل تحقق است.
ائمه به ما طلب امور ممنوع را توصیه نمی‌كنند. این امكان هست كه سیر و سلوكمان در آغوش امام عصر عجّل‌الله‌فرجه باشد.
به حضرت عرض میكنیم: مولای ما!
«أَنَا سَائِلُكُمْ وَ آمِلُكُم»[6]
«گدای كوی شما هستیم و به شما امید بستیم.»
اگر در این كلاس خبرهایی را به گوشمان می‌رسانید و هوس و تمنای اموری را در دل ما می‌اندازید، برای حسرت و اذیت ما نیست.
به كرامت شما امید داریم و بر این باوریم كه با لطف و دعای شما، این وعده‌ها محقق شده و توفیق معیت شما برایمان حاصل می‌شود.
آقای ما ! التماس دعا
اگر دعای شما شامل حالمان شود، یقیناً سلوك با دستان امام عجّل‌الله‌فرجه نصیبمان می‌گردد.
تاریخ جلسه: 96/11/25 ـ جلسه 7
«برگرفته از بیانات استاد زهره بروجردی»
[1] بحار الانوار، ج91، ص378
[2] کتاب المزار، ص164
[3] بحار الانوار، ج95، ص307
[4] بحار الانوار، ج98، ص292
[5] بحارالانوار، ج92، ص332
[6] بحارالانوار، ج99، ص195
