«وَ مَهْبِطَ الْوَحْی»
«حضرات معصومین، فرودگاه وحی و محل فرود آمدن وحی هستند»
وحی در کلام به معنای یک اشاره رمزی مطرح می‌شود، از همین رو دامنه بسیار گسترده‌ای پیدا می‌کند، گاهی الهامات غیبی را وحی می‌گویند ولی اجمالاً در موضوعٌ له، وحی سرّ و رمز نهفته است.
خداوند سبحان به رسولش وحی می‌کند و ایشان برای بشر بازگو می‌کند، یعنی خدا رمزی را به پیامبرش الهام می‌کند و ایشان برای هر قوم با زبان خودشان بازگو می‌کند و آنرا تفسیر می‌نماید پس معلوم است در زبان وحی، اسراری نهفته است که پیامبر(ص) آن را تبیین می‌کند.
آیا بر حضرات معصومین نیز وحی نازل می شد؟
چرا حضرات معصومین در اینجا به عنوان «مَهْبِطَ الْوَحْی » مطرح شده‌اند، آیا بر آنها نیز وحی نازل می‌شد؟
۱- برای این سؤال چند جواب مطرح شده است: در جواب اول گفته شده به اعتبار آنکه بر پیامبر اکرم(ص) علی الدوام وحی نازل می‌شد و از وجود ایشان به حضرات معصومین می‌رسید آنها را «مَهْبِطَ الْوَحْی» گفته‌اند: زیرا پیامبر(ص) و ائمه‌اطهار در عالم نوری حقیقتی واحدند.
۲- در پاسخ دوم می‌توان گفت: اگر ما وحی را عام بگیریم و هرگونه الهامی از جانب خدای سبحان را وحی تلقی کنیم قطعاً حضرات معصومین هر یک جداگانه با ملائک و خدای سبحان ارتباط داشته‌اند و القائاتی برای آنها صورت گرفته است و می‌گیرد.
۳- در سوره مبارکه نحل آیه ۶۸ آمده است: «وَ أَوْحى رَبُّكَ إِلَى النَّحْلِ»؛«خدای سبحان به زنبور عسل وحی کرد» یعنی به او هر کس که بخواهد وحی می‌کند و حضرات معصومین که جلوه تام خدای سبحان هستند به طریق اولی از الهامات حضرت حق بهره برده‌اند و از اسرار عالم غیبی علی الدوام باخبر بوده‌اند .
در روایتی آمده است «المؤمن ملهَم» ؛«مرتباً به قلب مومن الهام می‌شود» و چه قلبی مؤمن‌تر از قلب حضرات معصومین است.
آنچه به پیامبر(ص) وحی می‌شد به ائمه معصومین نیز می‌رسید از این رو آنها یا وحی را از پیامبر(ص) به ارث برده‌اند و یا به اعتبار آنکه در خدمت جد بزرگوارشان پیامبر(ص) بوده‌اند و از ایشان اجازه انجام امور را می‌گرفته‌اند در این میان وحی به آنها آموزش داده شده است.
نزول ملائک بر اهل بیت
در جلسات قبل ذکر شد هر شب قدر همه ملائکه بر امام زمانشان نزول دارند و همه امور بندگان توسط امام بر ملائکه عرضه می‌شود و همین آگاهی ائمه از امور بندگان دلیلی بر مَهْبِطَ الْوَحْی بودن آنهاست، ائمه اطهار نه تنها ملائکه را شب قدر از امورات بندگان آگاه می‌کنند بلکه لحظه به لحظه اسرار را در اختیارشان قرار می دهند.
در روایت آمده است: نزول الهامات از جانب امام بر ملائک منحصر به شب قدر نیست «يَوْماً بَعْدَ يَوْمٍ وَ سَاعَةً بَعْدَ سَاعَة» است یعنی هر روز و هر ساعت قلب امام از اسرار باخبر می‌شود.
مثلاً می‌فرمایند: جبرئیل مرتب بر حضرت زهرا(س) فرود می‌آمدند بخصوص بعد از رحلت پیامبر(ص) و همه مسائل را برای ایشان بازگو می‌کرد.
«وَ مَعْدِنَ الرَّحْمَةِ»
«حضرات معصومین، معدن رحمت هستند»
معدن به مکانی گفته می‌شود که چیزی در آن رشد می‌کند و زیاد می‌شود«معدن آهن، معدن مس» از این رو میان معدن و مخزن تفاوت است، زیرا مخزن تنها محلی برای نگهداری اشیاء است.
حضرات معصومین معدن رحمت خدای سبحان هستند و رحمت حضرت حق با وجود آنها تبلور می‌یابد و زیاد می‌شود.
«مَعْدِنَ الرَّحْمَةِ» شما محل پرورش رحمت خدای سبحان هستید، یعنی رحمت حضرت حق در ظرف وجودی شما خود را نشان داده و تجلی کرده است.
رحمت، پیوست انسان خاکی به وجود لایتناهی
رحمت در اصل به معنی عطف، پیوست و توجه داشتن است، هر چند که بر آثار رحمت نیز رحمت اطلاق می‌شود مثل لطف و نیکی که به اینها نیز رحمت گفته می‌شود ولی اصلِ معنی رحمت توجه و پیوست داشتن است، با این معنی باید گفت: وجود ائمه اطهار علیهم السلام ، معدن پیوست انسان خاکی به وجود لایتناهی خدای سبحان است.
معصومین، دلیل آفرینش مخلوقات
با نگاهی دیگر می‌توان گفت: خدای سبحان وجود مقدس پیامبر اکرم(ص) را به عنوان کامل‌ترین فرد عالم امکان خلق کرد و به درخواست ایشان مخلوقات، آفرینش یافتند و هستی در ظرف وجودی پیامبر و آل پیامبر(ص) تجلی کرد که اگر این بزرگواران قدم در عرصه عالم نگذاشته بودند هیچ سخنی از خلق سایر موجودات نبود با این بیان می‌توان گفت که وجود حضرات معصومین معدن رحمت و خلقت انسان‌اند.
رحمت خدای سبحان لحظه به لحظه طفیل وجود پیامبر و آل اوست. حال این رحمت، رحمت ایجاد باشد یا رحمت رزق یا رحمت برّ یا رحمت حلم و… همه از طرف حضرات معصومین است.
پیامبر(ص)، جلوه نام رحمن خدا
اگر از زاویه دیگر «وَ مَعْدِنَ الرَّحْمَةِ» بودن ائمه را بررسی کنیم باید بگوییم قرآن در سوره مبارکه طه آیه ۵ می‌گوید:
«الرَّحْمَنُ عَلىَ الْعَرْشِ اسْتَوَى»
«خداى رحمان بر عرش استیلا دارد»
خدای سبحان جلوه اسم رحمن خود را در عالم، وجود مقدس پیامبر(ص) قرار داده است و ایشان به اذن حق بر عالم امکان مسلط هستند این توضیح اگر در کنار روایت « قَلْبَ الْمُؤْمِنِ عَرْشُ الرَّحْمَن»؛«دل مؤمن عرش خدای رحمن است» قرار بگیرد وجود پیامبر(ص) است با جلوه نام رحمن خدا بر قلب مؤمنین گام می‌نهند.
امید كه به دعای صاحب الزمان قلب ما نیز قدمگاه جلوه رحمن خدای سبحان شود.
مبحث«مَعْدِنَ الرَّحْمَةِ» ادامه دارد…
تاریخ جلسه: 87/10/4 ـ جلسه 4
«برگرفته از کلام استاد زهره بروجردی»
