نقش ولایت حضرت جواد الائمه علیه‌السلام
باب الاقصد
در یکی از زیارت‌های جواد الأئمه علیه‌السلام ، حضرت بعنوان باب الاقصد معرفی شده‌اند.
باب الاقصد [1]یعنی میانبُرترین در. نزدیک ترین در.
حضرت جواد الائمه علیه‌السلام را بعنوان واسطه‌ای می‌شناسیم که ما را در کوتاهترین زمان به حق می‌رسانند.
از طرفی، امام صادق ع می فرمایند:
«کُلُّنا سفن النجاة لکن سفینة جدی الحسین (علیه السلام) اوسع و فی لجج البحار اسرع» [2]
« همه‌ی ما اهل بیت، کشتی‌های نجات هستیم ولی کشتی جدم حسین علیه السلام گسترده‌تر و در دل دریاها (و موج‌های خروشان) باشتاب‌تر و سریع‌تر است.»
جمع بین این دو روایت اینگونه ممکن است که ابتدا برای پیدا کردن مسیر حق، باید به حضرت جوادالائمه علیه‌السلام رجوع نمود و بعد از ورود به مسیر، برای افزونی سرعت سیر، به کشتی نجات وجود مقدس ابا عبدالله الحسین علیه‌السلام پناهنده شد.
ترفیع درجه در قیامت
پیامبرصلّی‌الله‌علیه‌و‌آله می‌فرمایند:
«مَن اَحبَّ اَن یَلقی الله و قد رُفعت درجاتُه و بُدِّلَتْ سیئاتُه حسناتٍ، فلیتوال محمد الجواد»[3]
«اگر کسی دوست دارد خدا را ملاقات کند در حالی‌که درجاتش بالا رفته و سیئاتش به حسنات مبدّل شود باید ولایت و سرپرستی محمدبن الجواد را در زندگی بپذیرد.»
اگر کسی با کمترین نمره، دوست می‌دارد با رتبه ی بالا، خدای سبحان را ملاقات کرده، در حالی‌که همه‌ی نازیبایی‌های او تبدیل به زیبایی گشته، باید امام جواد علیه‌السلام را بعنوان ولیّ و سرپرست بپذیرد.
البته که مبدّل گشتن سیئات به حسنات، در صورت توبه‌ی حقیقی صورت می‌گیرد. بنابراین نقش حضرت جواد الائمه علیه‌السلام در زندگی فرد، این است که توفیق توبه‌ی صحیح را برای او فراهم می‌نمایند. بهمین جهت نازیبایی‌های وی به زیبایی مبدّل می‌گردد.
در ماه رجب که یکی از زمانهای درخواست مغفرت و توبه بوده، می‌توان با وساطت حضرت، به این امر نائل شد.
ینبوع الحکم
در یکی از زیارت‌ها، حضرت جواد الائمه علیه‌السلام بعنوان چشمه‌ی حکمت معرفی شده‌اند.
ولایت حضرت در زندگی فرد موجب می‌گردد که چشمه های حکمت از درون او جوشیده و گفتار و عملکرد حکیمانه داشته باشد.
حکمت چیزی است که علی الظاهر برای رسیدن به آن، چهل روز اخلاص لازم است.
« من اخلص لله اربعین صباحاً جرت ینابیع الحکمة من قلبه الی لسانه »[4]
«هر کس خود را چهل روز خود را برای خدا خالص سازد، چشمه های حکمت از قلبش بر زبانش جاری می گردد.( گفتار او حکیمانه می گردد)»
اگر فردی بخواهد چهل روز، تمام حرکت و سکون، ردّ و اثبات، کلام و سکوت، رفتار و کردار خویش را برای خدا خالص گرداند، امری صعب بنظر می‌رسد.
اما با وساطت حضرت جواد الائمه علیه‌السلام که باب الاقصد بوده ظاهراً رسیدن به حکمت، راحت تر برای فرد میسّر می‌شود.
هنگامی که با ولایت حضرت، به فردی حکمت داده شود، گفتار، رفتار، و افکار او حکیمانه شده و دیگر فعل و قول و عمل نابجا از وی سر نمی‌زند. گویا بواسطه‌ی حکمت، به او مصونیت عطا شده است؛ زیرا «اَلْحِكْمَةُ عِصْمَةٌ»[5]؛«حکمت، عصمت است».
تشخیص حق از باطل
نقش دیگر حضرت جواد الائمه علیه‌السلام در زندگی فرد این است که او را از مشتبه بودن حق و باطل رها می‌سازند.
در دعای بعد از زیارت حضرت، یکی از درخواست‌ها چنین است که:
«اللهّم ارنی الحقّ حقّا فاتَّبِعَه والباطل باطلاً فاَجتَنِبَه»[6]
«خدایا حقّ بودن حقّ را به من نشان ده تا از ان تبعیت کنم و باطل بودن باطل را به من بنمایان تا از آن کناره‌گیری نمایم.»
گاهی انسان در تشخیص حق و باطل دچار اشتباه شده که این امر، نوعی عذاب خدای سبحان می‌باشد. با وساطت حضرت جواد الائمه علیه‌السلام، مشتبه بودن حق و باطل برای فرد، مرتفع گردیده و او به تبع تشخیص صحیح، عملکرد مناسب را بکار می‌گیرد.
البته در این عبارت فعل اتباع و اجتناب از باب افتعال بوده که یکی از معانی آن، پذیرش می باشد.
یعنی بسیاری از افراد در طول تاریخ علیرغم رؤیت حقّ، باز هم آن را نپذیرفته و تبعیت ننموده و مسیر باطل را طی نموده‌اند.
اما در این دعا می‌توان گفت: پذیرش تبعیت از حق، و اجتناب از باطل هم، با وساطت حضرت جواد الائمه علیه‌السلام صورت می پذیرد.
مثلاً وقتی حقیقت محدودیت عمر دنیا و نیاز به توشه‌ی لازم برای آخرت، به بنده نشان داده می‌شود، دیگر عمر را به مسامحه و غفلت نگذرانده و از ایام عمر، بهترین منفعت و افزون ترین توشه‌ها را مهیا می‌سازد.
«برگرفته از بیانات استاد زهره بروجردی»
[1] زیارت در انتهای مفاتیح الجنان
[2] بحار الانوار، ج ۲۶، ص ۳۲۲
[3] «بحارالانوار، جلد 36، صفحه296»
[4] ج67 بحارالانوار، ص242
[5] غرر الحکم و درر الکلم، ج 1، ص 75
[6] ذعای بعد از زیارت حضرت در پایان مفاتیح الجنان
