قرآن در آیه 15 سوره مبارکه مائده میفرماید:
«یاأَهْلَ الْكِتَابِ قَدْ جَاءَكُمْ رَسُولُنَا یبَینُ لَكُمْ كَثِیرًا مِّمَّا كُنتُمْ تُخْفُونَ مِنَ الْكِتَابِ وَ یعْفُواْ عَن كَثِیرٍ قَدْ جَاءَكُم مِّنَ اللَّهِ نُورٌ وَ كِتَابٌ مُّبِینٌ»
«اى اهل كتاب! پیامبر ما، كه بسیارى از حقایق كتاب آسمانى را كه شما كتمان میكردید روشن میسازد، به سوى شما آمد و از بسیارى از آن، (كه فعلًا افشاى آن مصلحت نیست،) صرف نظر مینماید. (آرى،) از طرف خدا، نور و كتاب آشكارى به سوى شما آمد»
توضیح آیه
یهود و نصاری اهل كتاب و مخاطبان این آیه میباشند، خداوند میگوید: فرستادهی ما حتماً برای شما آمده است تا آنچه را مخفی میكردید بیان كند آیه میگوید: «یعْفُواْ عَن كَثِیرٍ» اما بسیاری از تحریفهای شما را آشکار نمیكند و از آنها در میگذرد به عبارتی دیگر به بسیاری از بیادبیهای شما توجهی ندارد آنها را عفو میكند. از ناحیهی خداوند برای شما نور و كتاب مبینی آمده است.
«یاأَهْلَ الْكِتَابِ»
معرفی اهل کتاب
تفاسیر اهل كتاب را چنین معرفی میكنند اینان كسانی هستند كه باورهای دینی به علم آنها افزوده نشده است از این رو درگیری و نزاع در میان آنها كاملاً عادی است، زیرا مدارای با مردم و دوری از نزاع از آموزههای دینی همراه با علم است و علم به تنهایی جوابگوی اخلاقیات بشر نخواهد بود.
«مِّمَّا كُنتُمْ تُخْفُونَ مِنَ الْكِتَابِ»
پنهان کاریهای اهل کتاب
«مما کنتم تحبون» در كتابهای پیشینیان (تورات و انجیل) نشانههای قطعی از وجود پیامبر اسلام صلیاللهعلیهوآله آمده است اما علمای یهود و نصاری این نشانهها را از عوام جامعه مخفی میكردهاند تا منافع خودشان بیخطر نیافتد و از بین نرود پیامبر اسلام صلیاللهعلیهوآله بسیاری از این پنهانیها را آشكار ساخت و ظاهر نمودند، اما بسیاری از پنهان كاریها و بیادبیهایشان را نادیده گرفت و سخنی از آنان نزد.
«قَدْ جَاءَكُم مِّنَ اللَّهِ نُورٌ وَ كِتَابٌ مُّبِینٌ»
«قَدْ جَاءَكُم مِّنَ اللَّهِ نُورٌ» حتماً از ناحیهی خدا نوری كه همه چیز را بر شما روشن كند خواهد آمد این نور قرآن كریم و حضرات معصومین علیهمالسلام هستند که بر شما تابیده میشود به عبارتی نور قرآن ناطق و صامت شما را در بر میگیرد.
در بعضی تفاسیر نور، وجود نازنین پیامبرصلیاللهعلیهوآله و كتاب مبین قرآن كریم گفته شده است.
قابل مذاکره بودن بعضی از منحرف کنندگان از دید قرآن
آیه در انتها میگوید «قَدْ جَاءَكُم مِّنَ اللَّهِ نُورٌ و کتاب مبین» با توجه به این قسمت از آیه میتوان گفت خداوند سبحان معتقد است گروهی از مردم که دیگران را عامدانه و عالمانه از حقیقت منحرف میكنند قابل مذاكره میداند. قرآن معتقد است چه بسا اگر حقیقت بر آنها روشن شود با پیامبرصلیاللهعلیهوآله احساس بیگانگی نكنند و با او و با اسلام الفت برقرار نمایند.
اساس تبلیغ الهی
سعهی صدر مؤمن
اساس تبلیغ الهی سعهی صدر است تا هر خطاکاری روی بازگشت به دامن مؤمنان را داشته باشد، مؤمن اگر سعه صدر نداشته باشد و از تحمل بازگشت کفار ناتوان باشد به یقین سببب میشود تا افراد زیادی در خطاهایشان بمانند در حالیکه گروه زیادی که اهل عناد با شریعت نیستند میتوانند ارتباطات سالم و صحیح با دیگران برقرار کنند.
باید دقت داشت هر انحرافی که قرآن از آن سخن میگوید تنها مربوط به علمای یهود و نصاری نیست بلكه گاهی مسلمانان نیز آگاهانه و یا ناآگاه مسائلی را بر مبنای سلیقههای شخصی از دین حذف میكنند و یا به آن میافزایند در حالیکه اگر نور وجودی پیامبرصلیاللهعلیهوآله بر زندگی افراد بتابد خطاهایش نمایان میشود و نور وجودی حضرت ریشهی همه ی خطاهای انسان را بر او واضح میکند.
اساس کار پیامبر (ص)
اساس كار پیامبرصلیاللهعلیهوآله مؤاخذه كردن نیست زیرا وجود مقدس ایشان به اذن حق «إِنَّكَ لَعَلى خُلُقٍ عَظیمٍ »[1] است اساس كار او «یزَكِّیهِمْ وَ یعَلِّمُهُم»[2] است و این دو رسالت تنها با خلق عظیم سازگار است.
ما در این عالم متوجه حقیقت وجودی پیامبرصلیاللهعلیهوآله نیستیم زیرا با وجود محدودیتهای عالم ماده، شناخت والاترین حقیقت هستی امكان پذیر نیست.
تاریخ جلسه: 89/1/21 ـ جلسه 19
«برگرفته از بیانات استاد زهره بروجردی»
[1] سوره مبارکه قلم، آیه 4
[2] سوره مبارکه آل عمران، آیه 164