سوره مبارکه بقره، آیه 61
« وَإِذْ قُلْتُمْ يَا مُوسَى لَن نَّصْبِرَ عَلَىَ طَعَامٍ وَاحِدٍ فَادْعُ لَنَا رَبَّكَ يُخْرِجْ لَنَا مِمَّا تُنبِتُ الأَرْضُ مِن بَقْلِهَا وَقِثَّآئِهَا وَفُومِهَا وَعَدَسِهَا وَبَصَلِهَا قَالَ أَتَسْتَبْدِلُونَ الَّذِي هُوَ أَدْنَى بِالَّذِي هُوَ خَيْرٌ اهْبِطُواْ مِصْرًا فَإِنَّ لَكُم مَّا سَأَلْتُمْ وَضُرِبَتْ عَلَيْهِمُ الذِّلَّةُ وَالْمَسْكَنَةُ وَبَآؤُوْاْ بِغَضَبٍ مِّنَ اللَّهِ ذَلِكَ بِأَنَّهُمْ كَانُواْ يَكْفُرُونَ بِآيَاتِ اللَّهِ وَيَقْتُلُونَ النَّبِيِّينَ بِغَيْرِ الْحَقِّ ذَلِكَ بِمَا عَصَواْ وَّكَانُواْ يَعْتَدُونَ »
«و چون گفتيد اى موسى هرگز بر يك [نوع] خوراك تاب نياوريم از خداى خود براى ما بخواه تا از آنچه زمين مىروياند از [قبيل] سبزى و خيار و سير و عدس و پياز براى ما بروياند [موسى] گفت آيا به جاى چيز بهتر خواهان چيز پستتريد پس به شهر فرود آييد كه آنچه را خواستهايد براى شما [در آنجا مهيا]ست و [داغ] خوارى و نادارى بر [پيشانى] آنان زده شد و به خشم خدا گرفتار آمدند چرا كه آنان به نشانههاى خدا كفر ورزيده بودند و پيامبران را بناحق مىكشتند اين از آن روى بود كه سركشى نموده و از حد درگذرانيده بودند»
- تفکر صحیح توجه به کیفیت است و تفکر ناصحیح توجه به کمیّت.
- بنی‌اسرائیل گرفتار تفکری ناصحیح بودند. آنان با وجود نزول مائده آسمانی به آن راضی نبودند و گمان می‌کردند تنوع سفره طعامشان بهتر است تا آنکه از یک مائده آسمانی بهره ببرند.
کیفیت یا کمیت؟!
توجه به کیفیت: عمل با معرفت است، توجه به کیفیت: عمل با حبّ است، توجه به کیفیت: عمل با اخلاص است بدون لحاظ مقدار آن. در این صورت است که عمل برکت پیدا می‌کند و اندک آن، دریا می‌شود.
تفکر بین اسرائیلی
بسنده نکردن بر یک نعمت، تفکری بنی‌اسرائیلی است، بنی‌اسرائیل با وجود مائده آسمانی بر یک طعام بسنده نکردند و به دنبال زیاده بودند غافل از آنکه ازدیاد از جانب خداوند است که اگر بخواهد اندک هرچیزی را مضاعف می‌کند.
نگاه کلان
هر نعمتی در ظاهر یک نعمت است اما در پس هر نعمتی هزاران لطف و نعمت دیگر نهفته است، به عنوان مثال در باطنِ برخورداری از نعمت ایمان، نعمت شکر و صبر و تسلیم و رضا و .. قرار دارد.
حبّ حضرت زهرا سلام‌الله
- حبّ حضرت زهرا سلام‌الله‌علیها که در ظاهر یک حبّ است اما در هزار موطن برای محب نافع است که کمترین آن در هنگام مرگ و قبر و محشر و صراط است. در روایت آمده: «حُبُّ فَاطِمَةَ ع يَنْفَعُ فِي مِائَةٍ (مِنَ الْمَوَاطِنِ أَيْسَرُهَا) الْمَوْتُ وَ الْقَبْرُ [وَ الْمِيزَانُ] وَ الْمَحْشَرُ وَ الصِّرَاطُ (وَ الْعَرْضُ وَ الْحِسَابُ)»
- تفکر صحیح باور کردن قدرت و ظرفیت بی‌نهایت انسان است. دعا به جهت پی بردن و کشف این ظرفیت است.
مادیات یا معنویات؟!
یکی از مصادیق تفکر ناصحیح برتر دانستن مادیات نسبت به معنویات است که به تعبیر قران سبب ذلت و خواری می گردد (ضُرِبَتْ عَلَيْهِمُ الذِّلَّةُ وَالْمَسْكَنَةُ)
سوره مبارکه بقره، آیه67
«وَإِذْ قَالَ مُوسَى لِقَوْمِهِ إِنَّ اللّهَ يَأْمُرُكُمْ أَنْ تَذْبَحُواْ بَقَرَةً قَالُواْ أَتَتَّخِذُنَا هُزُوًا قَالَ أَعُوذُ بِاللّهِ أَنْ أَكُونَ مِنَ الْجَاهِلِينَ »
«و هنگامى كه موسى به قوم خود گفت خدا به شما فرمان مىدهد كه ماده گاوى را سر ببريد گفتند آيا ما را به ريشخند مىگيرى گفت پناه مىبرم به خدا كه [مبادا] از جاهلان باشم»
اوامر الهی را جدی بگیریم!
جوانی به قتل رسیده بود و برای یافتن قاتل خداوند دستور داد گاوی کشته شود و دم آن به مقتول زده شود تا زنده گردد و قاتل را معرفی کند.
بنی اسرائیل با شنیدن این فرمان الهی آنرا به سخره گرفتند و با بهانه جویی‌های مختلف از اجرای ان سرباز زدند.
- یکی از تفکرات ناصحیح سخره انگاشتن اوامر الهی و جدی ندانستن آن است.
- تعبد ثمره تفکر صحیح است. کسی که از نگرشی صحیح برخوردار است کلیه اوامر الهی را حکیمانه می‌داند و بی چون و چرا متعبدانه آن را اطاعت می‌کند.
سوره مبارکه بقره، آیه80
«وَقَالُواْ لَن تَمَسَّنَا النَّارُ إِلاَّ أَيَّامًا مَّعْدُودَةً قُلْ أَتَّخَذْتُمْ عِندَ اللّهِ عَهْدًا فَلَن يُخْلِفَ اللّهُ عَهْدَهُ أَمْ تَقُولُونَ عَلَى اللّهِ مَا لاَ تَعْلَمُونَ »
«و گفتند جز روزهايى چند هرگز آتش به ما نخواهد رسيد بگو مگر پيمانى از خدا گرفتهايد كه خدا پيمان خود را هرگز خلاف نخواهد كرد يا آنچه را نمىدانيد به دروغ به خدا نسبت مىدهيد»
یک گناه هم یک گناه است!
- یهودیان می‌پنداشتند آتش تنها چند روز با آنان تماس می‌گیرد و سوختن مدتی کوتاه ضرری به حالشان ندارد. درحالی که این تفکر بسیار اشتباه است.
مصداق این تفکر در ارتباط با ما این است که تصور کنیم چون شیعه هستیم و مزین به حبّ امیرالمؤمنین، اگر مرتکب معصیتی شویم آتش قهر الهی ما را گرفتار نمی‌کند و آسیبی به ما نمی‌زند.
- یکی دیگر از تفکرات ناصحیح این است که گمان کنیم یک گناه آسیبی به ما وارد نمی‌کند و عذاب موقت ضرری به حال‌مان ندارد همچنان که برخی متدینین توهم می‌کنند گناه شب عروسی آنان را معذب نمی‌کند.
تاریخ جلسه : 98/10/14 ـ جلسه 1
«برگرفته از بیانات استاد زهره بروجردی»
