«وَ خُزَّانَ الْعِلْم»
«حضرات معصومین، خزانه‌دارهای دانش هستند»
حضرات معصومین، خزانه داران علم الهی
شما حضرات معصومین «خُزَّانَ الْعِلْم» هستید.
خزانه‌دار کسی است که شیئی را در جای امنی حفاظت میکند.
به حضرات معصومین «خُزَّانَ الْعِلْم» می‌گویند زیرا علم خدای سبحان در وجود آنها به ودیعه گذاشته شده تا این علم در میان بشر از هر نوع آسیبی در امان بماند.
خدای سبحان در سوره مبارکه انعام، آیه ۵۹ می‌فرماید:
«وَ عِنْدَهُ مَفاتِحُ الْغَیبِ لا یعْلَمُها إِلاَّ هُوَ»
«كلیدهاى غیب نزد اوست جز او كسى را از غیب آگاهى نیست»
خدا عالِم به علم خویش است و علم حضرت حق در خزانه وجود حضرات معصومین مصون می‌ماند.
حضرات معصومین، جلوه کتاب مبین الهی
ـ در روایتی امام صادق (ع) می‌گوید: برگی از درخت نمی‌افتد مگر آنکه خدا بخواهد و همه مقدرات حضرت حق در کتاب مبین محفوظ است.
ـ حضرت امیرالمؤمنین می‌فرماید: «من کتاب مبین هستم»
اگر این دو روایت كنار یکدیگر قرار گیرد، حضرات معصومین را جلوه كتاب مبین خدای سبحان می‌بینیم.
ریشه تمام علم ها در وجود معصومین
ـ در روایت دیگری آمده است: «همه علم اولیاء و اوصیاء سابق و علمی که الی یوم القیامه در عالَم، معلوم می‌شود نزد حضرات معصومین محفوظ است.»
هیچ علمی رویش نمی‌یابد مگر آنکه ریشه آن در وجود حضرات معصومین کاشته شده باشد.
ـ روایت می‌گوید: سه روز بی‌بهره ماندن از علم حضرات معصومین مرگ روح را در پی دارد.
ارمغان سلام بر ائمه‌ای که خُزَّانَ الْعِلْم هستند
سلام بر«خُزَّانَ الْعِلْم» بودن ائمه اطهار برای زائر ارمغان‌های ارزنده‌ای به همراه دارد:
- سلام به این نام یعنی تقاضای عالم شدن
- سلام به این نام یعنی درخواست شنیدن اسرار الهی
- سلام به این نام یعنی درخواست حضور در جمع علمای الهی
- سلام به این نام درخواست ملكوتی شدن است چون علم نعمتی عرشی است كه در اختیار زمینیان قرار گرفته است.
- سلام به این نام یعنی معرفت نسبت به وجود نوری حضرات معصومین (زیرا علم نور است.)
- سلام به این نام، تقاضای دستیابی به خزینه‌های معرفتی هستی است.
- سلام به این نام، تقاضای دستیابی به ظرفیت بی‌نهایتی است كه ظرف علم حضرات معصومین شود.
- در یك جمله باید گفت سلام بر این نام یعنی دست در دامان ناموس خلقت زدن زیرا زهرا(س)نور است و علم از جنس نور است.
متعلم از باب ولایت می گذرد و قدم بر بال ملائک می گذارد
طالب علم قدم بر بال ملائکه می‌گذارد زیرا آنها دائماً در محضر اهل بیت تردد دارند و از مهمترین وظایف آنها گستراندن بالهایشان در زیر پای متعلم است.
پیغمبر (ص) فرمودند: «أنا مدینةُ العِلم و علیٌ بابُها» هر کس طالب ورود به شهر علم است باید از باب ولایت عبور کند، علی(ع) به عنوان اولین حلقه خزان العلم هر خواهانی را به مدینة‌العلم می‌رساند و مدینة العلم سالك را تا كوی معشوق می‌برد.
علم معصوم تغییری در رفتار ایشان با اشخاص نمی گذارد
قابل ذکر است که بگوئیم حضرات معصومین به جزئیات امور زندگی افراد عالمند اما آگاهی آنها كمترین تأثیری در رفتارشان نسبت به افراد ایجاد نمی‌كند، آنان از دنیا و قیامت همه باخبرند اما سخنی از دانسته‌های خویش برزبان نمی‌رانند مگر آنكه اذن حق پشتوانه كلامشان باشد.
دستیابی به خزانه علم معصوم
دستیابی به خزانه علم معصومین به زمان و مكان خاصی نیاز ندارد هركس هروقت و هر كجا نیت بهره‌مند شدن از علوم آنها را داشته باشد بدون هیچ مانعی در اختیارش قرار می‌گیرد.
خُزَّانَ الْعِلْم در هر زیارت از خزانه علم خویش آموزش‌های جدید و نویی به سالك عطا می‌کنند.
«وَ مُنْتَهَى الْحِلْمِ»
« حضرات معصومین، در بالاترین افق حلم جای گرفته‌اند»
حضرات معصومین به دلیل جایگاهشان در حلم، افراد را در پی خطاهایشان به سرعت عقوبت نمی‌کنند، آنها جلوه نام حلیم خدای سبحانند و بر شیوه پروردگار خویش چندان به بنده عاصی گنهكار مهلت می‌دهند تا شاید از راه رفته، باز آید.
حلم، فرصتی برای بازگشت خاطیان
حضرات معصومین در فرصت‌های عطاشده نمونه‌های آشكار و دلایل واضحی بر سر راهش قرار می‌دهند شاید كه بازگردد و اگر خاطی به لطف حضرت حق فرصت بازگشت بیابد حضرات معصومین به او فرصت جذب و اصلاح می‌دهند و بعد از بازگشت چنان پرده‌ای از عفو خدا بر خطاهای او در می‌كشند كه حتی خود فرد نیز خطاهایش را از خاطر می‌برد.
حلم آنها در ساختار فردی و اجتماعی به شدت مؤثر است، زیرا اگر افراد تنها با جلوه جلالی حضرات معصومین روبرو می‌شدند دیگر زمانی برای بازگشت توبه و خودسازی نمی‌یافتند اما خداوند سبحان به بركت ائمه اطهار آثار حلم خود را بر بشر ارزانی داشت تا فرصتی برای به خطارفتگان پشیمان باشد.
حلیم، جرعه نوش حلم اهل بیت
گاهی به لطف حضرت حق انسان چندان از صفت حلم حضرات معصومین بهره می‌برد كه نام خود او حلیم می‌شود.
صفت حلم به اندازه‌ای در روابط اجتماعی افراد تاثیر گذار است كه امام صادق (ع) می‌فرماید:
«اِذا لَمْ تَکُنْ حَلِیمَاً فَتَحَلَّمْ»
«زمانی که بردبار نیستی خود را به بردباری بزن»
حضرت با بیان این حدیث متذكر می‌شود كه بردباری نعمتی است كه اگر هنوز به آن دست نیافته‌اید، خود را برای كسب این نعمت مصمم سازید زیرا فقدان و نبود آن عاقبت دردناكی در پی دارد. وجود مقدس ائمه اطهار هم از پشت پرده مثبت حلم و هم از نتایج منفی و زیان‌بار فقدان آن در زندگی افراد آگاه هستند.
اهمیت حلم
ـ قرآن در سوره مبارکه شوری آیه ۳۷ می‌فرماید:
«وَ الَّذِینَ یجتَنِبُونَ كَبَائر الْاِثم وَ الْفَوَاحِشَ وَ إِذَا مَا غَضِبُواْ هُمْ یغْفِرُونَ»
«متقین كسانى هستند که از گناهان بزرگ و اعمال زشت اجتناب مىورزند، و هنگامى كه خشمگین شوند عفو مىكنند.»
ـ پیغمبر (ص) می‌فرماید:
«مَن کَظَمَ غَیظاً و هُوَ یقدِرُ عَلی اِنفاذِهِ مَلَأ اللهُ قَلبَهُ اَمناً و ایماناً»
« كسى كه قدرت بر اعمال و بكار بردن خشم را دارد ولى خشم خود را نگه دارد خداوند دل او را از امن و ايمان آكنده می‌گرداند»
حلم، انسان را به چشم آمدنی میکند این صفت از فروع عقل است به عبارتی دیگر باید گفت حلیم، عاقل است.
«وَ أُصُولَ الْكَرَمِ»
«حضرات معصومین، اصل و ریشه کرم هستند»
اصل را پایه و اساس چیز دیگر گفته‌اند به معنای «بیخ، بن و ریشه هر چیز».
كَرَم را مطلق زیبایی، خوبی و سخاوت نفس معنا كرده‌اند و كریم، بخشنده بلاعوض است.
جمیع خیرات بالاصاله از آن خداوند سبحان است و بالتبع در وجود حضرات معصومین به ودیعه گذاشته شده است .
اگر جبرئیل دائماَ کریمانه روزی علم را به ما می‌رساند و میکائیل موکّل رزق ما می‌شود همه از برکت وجود ائمه اطهار علیهم السلام است.
معصومین چون عطای بلاعوض دارند کریم هستند. هركس دست نیاز به سوی بی‌نیازان عالم دراز كند بی‌نیاز می‌گردد. سفره كرامت این بزرگواران به روی هر خواهانی گشوده است، هركس توفیق حُسن خلق یا حُسن فعلی را می‌یابد همه از بركت كرامت اهل بیت است و گرنه کسی به تنهایی و بدون توجه آنها توفیق انجام خیرات و حسنات را نمی‌یابد.
حضرات معصومین سرچشمه‌های کرامت عالمند و هر جویباری که در عالَم برکت، کرامت، خیر، نیکی، احسان، خدمت به خلق و… را در خود جاری کرده است همه به یک چشمه متصل‌اند.
کریم، کم‌ترین را می پذیرد و تشکر میکند
روایتی می‌گوید: كریم كسی است كه نقصان بندگی را می‌بخشد گناهان زیاد را عفو می‌كند و از كمترین اعمال تشكر می‌كند.
برای كرامت حضرات معصومین علیهم السلام همین كافی است كه آنها كمترین حسنه را می‌پذیرند و برای آن تشكر می‌كنند.
در روایت آمده است یك قطره اشك بر اباعبدالله فرد را از آتش دوزخ درامان می‌دارد.
یك قطره اشك است اما بهشت جبران آن است.
ارمغان سلام بر ائمه‌ای که «أُصُول الْكَرَم» هستند
- سلام بر نام «اصول الكرم» یعنی تقاضای كریم شدن.
- سلام بر نام «اصول الكرم» یعنی كرامت اصل و پایه زندگی شدن.
- سلام بر«اصول الكرم» یعنی پذیرفتن ناتوانائیهای افراد
- سلام بر «اصول الكرم» یعنی بخشیدن و عفو كردن
- سلام بر«اصول الكرم» یعنی تقاضای بخشندگی بدون جبران یعنی توسل به جلوه كرامت حضرات معصومین
- سلام بر این نام یعنی دست به دامن کریمه اهل بیت شدن، دست به دامان والاترین مادر خلقت که کریمان همگی گدای کوی کرامت اویند.
تاریخ جلسه : 87/11/16 ـ جلسه 6
«برگرفته از کلام استاد زهره بروجردی»
