پروردگارا سپاس!
دعایی از امام حسن مجتبی علیه‌السلام در باب حمد و ستایش خداوند نقل شده است که به بعضی از عبارات آن اشاره می‌شود.[1]
«الحَمدُلله الّذی مَن تَکلّم سَمعَ کلامَه و مَن سَکَتَ عَلِم ما فی نَفسِه»
«حمد مخصوص خدایی است که هر کس حرف می‌زند می‌شنود و اگر کسی ساکت باشد از درون او آگاه است»
از تصور ما خارج است که اگر خداوند سخنان ما را نمی‌شنید و به آن توجه نداشت چگونه زندگی می‌کردیم و چه غصه‌ای در دل داشتیم!؟
«أحمدُه عَلی حُسن البَلاء و تَظاهُر النعماء»
«او را به خاطر زیبایی ابتلائات حمد می‌کنم»
حضرت به این نکته اشاره می‌کنند که تمام آزمایشات الهی -به هر شکلی که باشد- زیباست؛ چه بگیرد چه بدهد چه وسعت دهد یا تنگ بگیرد.
تظاهر النعماء چند معنا دارد:
- تظاهر به معنای پشت هم آمدن نعمات.
- تظاهر به معنای آشکار بودن نعمات؛ به عبارت دیگر متنعم بودن فرد به چشم آمدنی است.
- تظاهر هم‌خانواده «ظهیر» به این معنا که نعماتی که خداوند به انسان می‌دهد؛ با یکدیگر تضاد و تعارض نداشته و پشتیبان او هستند. برای مثال خداوند به شخصی نعمت ایمان و مال داده است و مال او موجب تقویت ایمان او می‌شود. یا به شخصی نعمت هدایت و فراغت داده است و نعمت فراغت او در راستای هدایت او قرار می‌گیرد نه در مقابل آن.
«… و عَلی ما أحبَبنا و کَرِهنا مِن شدّة و رَخاءٍ»
«خداوندا! برای هر چیزی که دوست داشتیم یا دوست نداشتیم، راحتی یا سختی، از تو سپاس‌گزارم!»
حضرت علاوه بر حمد برای امور مطلوب مانند سلامتی، امنیت و… برای وجود امور نامطلوب نیز حمد خدا را به جا می‌آورند؛ زیرا هر امری که به اذن خداوند اتفاق بیفتد قطعا دارای خیر است ولو به ظاهر خوشایند نباشد:
«عَسى أَنْ تَكْرَهُوا شَيْئاً وَ هُوَ خَيْرٌ لَكُم…»[2]
«چه بسا از چیزی کراهت داشته باشید در حالی که آن برای شما بهتر است…»
شاید گمان شود که حمد بابت امور نامطلوب نوعی نفاق باشد؛ لکن این نوع حمد از آن جهت است که فرد متوجه است ناخوشایند بودن امری، تنها در دیدگاه اوست و در حقیقت آن امر مطلوب است. مانند آن که غذایی بسیار خوشمزه و گواراست اما من آن را نمی‌پسندم.
بنده می‌داند هر امری، سختی یا آسانی به جهت رشد و کمال اوست درنتیجه بابت آن‌ها شکر می‌کند.
«الحَمدلله المُستحمَد بآلاء و تَتابُع النّعماء»
«حمد مخصوص خداوندی‌ست که به واسطه نعمت‌های پشت هم و دنبال هم فرستادن امکانات سزاوار حمد است»
هر زمان در زندگی احساس کمبود نعمت کردید؛ به امام حسن مجتبی علیه‌السلام توسل کرده و از ایشان درخواست کنید که جریان نعمات را در زندگی به شما نشان دهند.
یاد ما باش؛ که محتاج دعاییم هنوز!
در جمعی، حضرت برای دوستان‌شان این‌گونه دعا کردند:
«…غَفَرَ اللَّهُ لِي وَ لَكُمْ وَ أَرْشَدَنِي وَ إِيَّاكُمْ لِمَا فِيهِ الْمَحَبَّةُ وَ الرِّضَا…»[3]
«خداوند من و شما را بیامرزد و من و شما را به چیزی راهنمایی کند که در آن محبت و رضایت الهی است»
حضرت هنگام دعا برای دوستان‌شان، ابتدا برای خود دعا می‌کردند؛ کاری که شاید برای عموم افراد عجیب باشد. شاید علت این کار آن باشد که بنده باید در معنویات خود را نیازمندتر از سایر افراد بداند.
ضمن آن که حضرت در کلام خود، یاران‌شان را عطف به خود و در کنار خود مطرح کردند و این گویای آن است که هدف اصلی دعا، معیت با ولیّ خداست.
حضرت برای عاشق‌تر شدن اصحاب‌شان دعا می‌کنند چرا که بنده عاشق، برای دریافت ثواب یا جلوگیری از عذاب کاری انجام نمی‌دهد و فقط به جهت جلب رضایت او تلاش می‌کند.
تاریخ جلسه: 87/9/4 ـ جلسه 7
«برگرفته از بیانات استاد زهره بروجردی»
[1] صحیفه فاطمیه، ص83 تا 86
[2] سوره مبارکه بقره، آیه216
[3] بحارالانوار، ج44، ص47
