یکی از درخواستهای بنده از خدای سبحان در روز عرفه این است:
«فَأَحْینِی حَیاةً طَیبَةً تَنْتَظِمُ بِمَا أُرِیدُ، وَ تَبْلُغُ مَا أُحِبُّ مِنْ حَیثُ لَا آتِی مَا تَكْرَهُ، وَ لَا أَرْتَكِبُ مَا نَهَیتَ عَنْهُ …»
«خدایا! مرا زنده بدار بر آن زندگانی پاکیزهای که به آنچه میخواهم پیوسته شود و به آنچه دوست دارم برسد در صورتیکه آنچه را نمیپسندی به جانیاورم و مرتکب آنچه که از آن نهی کردهای؛ نشوم…»
در ادامه بررسی ویژگیهای حیات طیِّب، به این ویژگی رسیدیم:
3. عدم انجام امور ناپسند
«…مِنْ حَيْثُ لَا آتِی مَا تَكْرَهُ…»
«پروردگارا! حیات طیبهای به من ارزانی دار که در آن زندگی به جایگاهی برسم که آنچه تو نمیپسندی؛ انجام ندهم»
مکروه؛ امریست که ناخوشایند خداست و با انجام آن، انرژی منفی در زندگی فرد وارد میشود. برخی امور به طور رسمی گناه محسوب نمیشوند اما امر ناخوشایندیست؛ مانند اینکه فردی در دلش، از دیدن شخصی (بدون دلیل الهی) ناراحت میشود؛ ولو آن که به زبان نیاورد یا در رفتار نشان ندهد. این هماهنگ نبودن ظاهر و باطن در برخورد با افراد، نزد خداوند ناخوشایند است و مانع لذت بردن از زندگی میشود.
ملاک خوشایند بودن یا نبودن امور، پسند خداست. زندگی خوش، آن زندگیست که فرد امری که مورد پسند خدا نیست؛ انجام ندهد.
4. عدم ارتکاب محرمات الهی
«وَ لَا أَرْتَكِبُ مَا نَهَيْتَ عَنْه»
«و در آن زندگی، مرتکب عملی که از آن نهی کردهای؛ نشوم»
ارتکاب: اکتساب
تفاوت این عبارت با عبارت قبلی در آن است که در جمله قبلی، امر مکروه بر اثر غفلت یا سهو از فرد صادر شده که در زندگی او اثرگذار است. در این عبارت، کسب حرام عامدانه و عالمانه صورت میگیرد.
ارتکاب، باب افتعال است یعنی مَرکب معصیت به انسان عرضه میشود و او میپذیرد. در زندگی طیّب، انسان سوار مَرکب ناپاک نمیشود.
ارتکاب هر نهی الهی، به پاکی حیات حقیقی فرد آسیب میزند.
ارتکاب و کسب حرام ممکن است در امور مالی اتفاق بیفتد یعنی معیشت فرد از طریق امور حرام تأمین شود.
گاهی این کسب ممکن است در امور اخلاقی اتفاق بیفتد. برای مثال فرد برای به دست آوردن وجهه اجتماعی، اقدام به سخنچینی یا تخریب شخصیت دیگران میکند و یا برای خوش بودن خود، دست به تمسخر دیگران میزند و یا برای اثبات خوبیهای خود، عیوب دیگران را آشکار میکند؛ چنین فردی هرگز احساس خوشایندی در زندگی نخواهد داشت.
در زندگی غیرطیّب فرد گمان میکند برای تأمین نیازهایش راهی به جز انجام حرام ندارد. بنده در این فراز از خدا میخواهد که به گونهای از حلال غنی باشد که برای تأمین نیازهای مادی و روحی خود اصلا نیازی به حرام احساس نکند.
دستورالعملی برای کسب روزی حلال
آیتالله بهجت (ره) فرمودند: برای کسب روزی حلال در تعقیبات نماز، سه صلوات فرستاده و این دعا را بخوانید:
« اللَّهُمَّ أَغْنِنِي بِحَلَالِكَ عَنْ حَرَامِكَ وَ أَغْنِنِي بِفَضْلِكَ عَمَّنْ سِوَاك»[1]
«پروردگارا! من با حلالت از حرامت و با فضلت از غیرخودت بینیاز ساز»
تاریخ جلسه: 97/10/3- جلسه 8
«برگرفته از بیانات استاد زهره بروجردی»
[1] الامالی(للصدوق)، النص، ص388