پرهیز از درخواست دارائی‌های فاسقین

یکی از درخواست‌های بنده از خدای سبحان در روز عرفه این است:

«وَ ذُبَّنِي عَنِ الْتِمَاسِ مَا عِنْدَ الْفَاسِقِينَ»

«خدایا! من را منع کن از اینکه خواهش کنم از چیزی که نزد فاسقین است»

«ذبّ» به معنی منع است. با توجه به لفظ استفاده شده در عبارت، مشخص می‌شود که اگر بنده به حال خود رها شود، تمایل قلبی به این امر در او ایجاد خواهد شد.

این عبارت چند معنا می‌تواند داشته باشد:

• «دنیایی که نزد فاسقین است را طلب نکنم» یعنی بنده نباید دنیای بدون دیانت را از خداوند بخواهد، بلکه دنیای همراه با دیانت را طلب کند. امکانات مادی را برای آن که وسیله قرب بیشتر به حضرت حق شود بخواهد، نه آنکه اشتغال به آن‌ها او را از معبود خویش دور سازد.

برخی از افراد به مجرد مشاهده رفاه و امکانات فاسقین، حسرت نداشتن آن‌ امکانات را می‌خورند اما امام سجاد علیه‌السلام به ما آموزش می‌دهند که دعا کنیم هیچگاه دنیای بدون دیانت را از خداوند نخواهیم.

• «اموری که نزد فاسقین ارزش است را طلب نکنم» گاهی اوقات بعضی افراد با مشاهده عدم تقید افراد بی بند و بار به اصول دینی، به حالشان غبطه خورده و «خوش به حال‌شان!» می‌گویند.

فاسقین سه دسته‌اند:

1.گروهی که گاهی اوقات گناه کبیره‌ای را رسماً انجام می‌دهند.

2.گروهی که دائما گناه کبیره‌ای را رسما انجام می‌دهند.

3.گروهی که دائما گناه کبیره‌‌ای انجام می‌دهند و انجام آن را یک ارزش و عدم انجام آن را ضدارزش می‌دانند.

در این فراز از دعا بنده از خداوند می‌خواهد که مانند فساق نباشد، یعنی ضدارزش را ارزش نپندارد تا مایل به انجام آن شود.

این مسئله باید در جایی که ارزشی مانند نظم نیز از فاسقین مشاهده می‌شود، مورد توجه قرار گیرد. یعنی بنده مؤمن به جای آن که با دیدن ارزش‌های فاسق، طالب آن‌ ارزش‌ها شود، باید آن‌ها را با قرار گرفتن در محضر شریعت و خوبان عالم فرا گیرد.

شریعت اسلام، سرچشمه تمام ارزش‌های انسانی است. چه شده که افراد متدین، به فکر افتاده‌اند ارزش‌ها را از جوامعی فرا بگیرند که تا 200 سال پیش، هیچ شخصیتی برای جنس زن در جامعه قائل نبودند، در حالی‌که اسلام از 1400 سال پیش، جایگاه زن و مرد را در نظام آفرینش و جایگاه بندگی یکسان میداند؟!

3. «امکانات مادی را از فاسقین درخواست نکنم» بنده، باید علاوه بر معنویات، مادیات خود را نیز از جایگاه صحیح، یعنی از خداوند درخواست کند، خدایی که توانایی برآوردن انواع نیازهای بنده را به بهترین و کامل‌ترین شکل دارد.

در روایت آمده است اگر بنده دنیای فاسقین را طلب کند، خدا برکت را از زندگی او می برد. یعنی در ظاهر نعماتی دارد اما نمی‌تواند استفاده مناسبی از آن‌ها داشته باشد. امام صادق علیه‌السلام می‌فرمایند:

«…وَقُّوا دِينَكُمْ بِالاسْتِغْنَاءِ بِاللَّهِ عَنْ طَلَبِ الْحَوَائِجِ وَ اعْلَمُوا أَنَّهُ مَنْ خَضَعَ لِصَاحِبِ سُلْطَانٍ جَائِرٍ أَوْ لِمُخَالِفٍ طَلَباً لِمَا فِي يَدَيْهِ مِنْ دُنْيَاهُ أَهْمَلَهُ اللَّهُ وَ مَقَتَ عَلَيْهِ وَ وَكَلَهُ إِلَيْهِ فَإِنْ هُوَ غَلَبَ عَلَى شَيْ‏ءٍ مِنْ دُنْيَاهُ نَزَعَ اللَّهُ مِنْهُ الْبَرَكَة…»[1]

«دین‌تان را تقویت کنید به واسطه بی‌نیازی از درخواست نیازهایتان(از دیگران) به وسیله خدا و بدانید اگر کسی برای همراهان یک قدرتمند ظالم یا مخالفی(از نظر دینی) خضوع کرد برای آن که آن دنیایی که نزد آن‌هاست را طلب کند، خداوند او را رها کرده و او را دشمن می‌دارد و او را به همان کسی که از او درخواست کرده واگذار می‌کند. پس اگر او بر چیزی از دنیای آن‌ها دست یابد، خداوند برکت را از آن چیز جدا می‌کند.»

تاریخ جلسه: 97/6/26 ـ جلسه 1

«گزیده‌ای از بیانات استاد زهره بروجردی»

[1] بحارالانوار، ج72، ص107