خوار كننده
از جمله صفات شیطان كه در قرآن به آن اشاره شده خوار كننده است.
«كانَ الشَّيْطانُ لِلْإِنْسانِ خَذُولًا»[1]
«و شیطان همیشه خوار كننده انسان بوده است.»
كار شیطان پست كردن انسان است،آن هم به طور مداوم «كانَ الشیطان»، بر خلاف پروردگار متعال كه همیشه انسان را تكریم می‌كند و امیدوار می‌سازد كه در هر لحظه و هر جایگاهی كه هست می‌تواند دوباره به صراط مستقیم باز گردد و باب انابه همیشه بر او گشوده است و این توان را دارد كه در جایگاهی فراتر از ملك قرار گیرد «يَغْفِرْ لَكُمْ ذُنُوبَكُمْ» [2]
شیطان مدام بدی‌های گذشته را بزرگ و نابخشودنی معرفی می‌کند و ادامه راه درست و امكان تغییر و رسیدن به رستگاری را امری محال جلوه می‌دهد.
تحقیر و تضعیف شخصیت انسان كاری است كه شیطان دست از آن بر نمی‌دارد تا او را به طور كامل از رحمت الهی مأیوس گرداند. كم نیستند افرادی كه بعد از عمری ضلالت به مدد پروردگار تغییر مسیر داده و به مراتبی بلند راه یافته‌اند. نمونه بارز آن «حر» است كه بر سر دو راهی خیر و شر به خوبی راه برتر را برگزید.
آیه «إِنَّا لِلَّهِ وَإِنَّا إِلَيْهِ رَاجِعُونَ»[3] مربوط به زمان و مكان خاصی نمیشود و از رجعت و بازگشتی همیشگی سخن می‌گوید كه پروردگارِ مفتح الابواب مژده گشوده بودن درب‌های رحمت را در هر زمان به بشر می‌دهد. البته در این عرصه او كه موجب بازگشت بنده به سوی خداوند است شخص خاطی نیست و باز هم پروردگار سبحان خود موجبات رجعت بنده را فراهم می‌كند «حَمَلْناهُمْ فِي الْبَرِّ وَ الْبَحْرِ».[4]
خواجه عبدالله انصاری این مطلب را با ارائه مثالی شیرین اینطور بیان می‌دارد:
معمولاً درختان تنومندی مثل گردو میوه‌ای كوچك دارند، زیرا به واسطه بزرگی خود گمان دارند خودشان در تولید آن دخیل هستند، ولی بوته‌های كوتاه و كوچك و شكننده‌ای مانند هندوانه میوه‌های بزرگی دارند، زیرا باور دارند كه خودشان توان این كار را ندارند و به خداوند توكل دارند و هنگامی كه كار را به او می‌سپارند بیشترین دریافت را دارند.
شیطان همیشه امور را به آینده موكول می‌كند و وقت تعیین می‌كند، به طور مثال این طور القا می‌كند كه بهترین وقت برای توبه شب جمعه است كه درهای رحمت خدا باز است پس چند روزی صبر كن تا فرا رسد، ولی باید غنیمت شمرد و با استعانت از معصومی كه آن روز متعلق به اوست در مسیر توبه درنگ نكرد تا به واسطه آن امام، فتح البابی صورت گیرد و به حریم كبریایی حضرت حق راه یافت.
امام خمینی (ره) در آداب الصلاة می‌فرمایند: «تمام تلاش شیطان این است كه مرتب انسان را به آخرت وعده می‌دهد» جوانی را بهانه می‌كند و از بین بردن علف هرز وجود را به فرصت‌های آینده موكول می‌كند، غافل از اینكه در آینده دیگر توان امروز را نخواهد داشت. وقتی با دیدن یك علف آن را وجین كنیم دیگر نیازی نیست كه آخر فصل از یك باغبان برای اینكار كمك بگیریم.
پس باید در عرصه نبرد با شیطان خود را همانند همان بوته كوچك روی زمین دید و از خداوند متعال درخواست کرد توان لازم برای این مبارزه را بدهد زیرا مقابله با این عدو مبین كه سیاست استدراج دارد و مدام در حال دسیسه است از عهده بشر خارج است. «ایّاکَ نَسْتَعین» او توان مطلق است و تصور لحظه‌ای حضور در این میدان بدون كمك پروردگار خود جلوه‌ای از شیطان است.
«برگرفته از بیانات استاد زهره بروجردی»
[1] سوره مبارکه فرقان، آیه ۲۹
[2] سوره مبارکه آل عمران، آیه 31
[3] سوره مبارکه بقره، آیه 156
[4] سوره مبارکه اسراء، آیه 70
قسمت 8 شیطان شناسی از واتس آپ
