در کلاس امام زمانشناسی برآنیم که غبار جهل را از قلب و دلمان بزداییم تا بتوانیم بیش از پیش جلوهگری خاص بقیة الله الاعظم را در عالم درک کنیم؛ میدانیم جهل نسبت به امام علیهالسلام بزرگترین مانع ماست، و به میزانی که در رفع این حجاب بکوشیم، ادراک حقیقت ولایتی حضرت برایمان میسر میشود.
قبل از ادامه مباحثمان در بررسی دعای امام رضا علیهالسلام[1]، مقدمتاً به چند روایت در رابطه با ولیعصر عجلاللهتعالیفرجه اشاره میکنیم:
- خداوند متعال در آیه 27 سوره مبارکه سجده میفرماید:
«أَ وَ لَمْ یرَوْا أَنَّا نَسُوقُ الْماءَ إِلَى الْأَرْضِ الْجُرُزِ فَنُخْرِجُ بِهِ زَرْعاً تَأْکلُ مِنْهُ أَنْعامُهُمْ وَ أَنْفُسُهُمْ أفَلا یبْصِرُون»
«آیا ندیدند که ما آب را به سوى زمینهاى خشک مىرانیم و بوسیله آن زراعتهایى مىرویانیم که هم چهارپایانشان از آن مىخورند و هم خودشان تغذیه مىکنند؛ آیا نمىبینند؟»
طبق روایات معصومین علیهمالسلام منظور از آب، وجود مقدس حضرت مهدی عجلاللهتعالیفرجه است که خداوند او را به سوی هر موجودی روانه میکند.
ما چه طالب حضرت ولی عصر عجلاللهتعالیفرجه باشیم و چه نباشیم، حضرت به سراغ ما میآیند و کویر دلهامان را با آب محبّت و معرفت سیراب میکنند. آن چه را باید مورد توجه قرار دهیم این است که مراقب باشیم برای ورود این آب به سرزمین وجودمان مانعی ایجاد نکنیم و اگر برای تحقق این امر شرایط مناسب فراهم نیست، در رفع حُجُب بکوشیم.
فیاضیت امام علیهالسلام دائماً در جریان است، باید قابلیت لازم را در خود ایجاد کنیم تا بتوانیم پذیرای الطاف امام علیهالسلام باشیم.[2]
- امام حسن عسکری علیهالسلام میفرماید:
«أَمَا إِنَّ لِوَلَدِی غَیبَةً یرْتَابُ فِیهَا النَّاسُ إِلَّا مَنْ عَصَمَهُ اللَّه عزّوجل»[3]
«آگاه باشید برای فرزندم دوره غیبتی است که عموم مردم در آن شک میکنند مگر کسی که خداوند عصمت خاصی به او داده باشد»
طبق فرمایش امام حسن عسکری علیهالسلام، یکایک ما از عصمتی خاص بهرهمند شدهایم، این که در زمان غیبت گرفتار تردید نسبت به ولی عصر عجلاللهتعالیفرجه نیستیم، نشان از لطف خدای سبحان است که ما را مورد حفاظت ویژه خود قرار داده تا از ضلالت و انحراف مصون بمانیم و با ایمان و یقین، در زمره منتظران ولی الله قرار گیریم.
- وجود مقدس پیامبر صلیاللهعلیهوآله میفرماید:
«طُوبَى لِمَنْ أَدْرَک قَائِمَ أَهْلِ بَیتِی وَ هُوَ یأْتَمُّ بِهِ فِی غَیبَتِهِ قَبْلَ قِیامِهِ وَ یتَوَلَّى أَوْلِیاءَهُ وَ یعَادِی أَعْدَاءَهُ ذَاک مِنْ رُفَقَائِی وَ ذَوِی مَوَدَّتِی وَ أَکرَمِ أُمَّتِی عَلَی یوْمَ الْقِیامَة»[4]
«خوشا به حال کسی که قائم اهل بیتم را درک کند و قبل از قیامش، در دوره غیبت مأموم او باشد، دوستانش را دوست داشته و با دشمنانش خصومت بورزد، از رفیقان و دوستان من به شمار میآید و در روز قیامت جزء گرامیترین افراد امت است که بر من وارد میشود»
قبول امامت حضرت ولی عصر عجلاللهتعالیفرجه و اقتدای به ایشان، برای فرد مأموم رهاوردی ناب و خاص را به ارمغان میآورد، که آن منزلتی ویژه نزد پیامبر اکرم صلیاللهعلیهوآله است.
- در نقلی دیگر میفرمایند: امام زمان عجلاللهتعالیفرجه نزد همه مخلوقات محبوب است و به واسطه وجود او فتنه نابود میشود.[5]
منظور از فتنه، شبهه است. با حضور حضرت ولی عصر عجلاللهتعالیفرجه امور مشتبه مرتفع میشود، حق و باطل به طور کامل شناخته میشوند و هیچ امر میانهای در این بین باقی نمیماند.
در محضر ادامه دعای امام رضا علیهالسلام قرار میگیریم تا در میان عبارات آن، به معرفت بیشتری نسبت به امام زمان عجلاللهتعالیفرجه نائل شویم.
«وَ اجْعَلْهُ فِی وَدِیعَتِک الَّتِی لَا تَضِیعُ»
«خدایا! امام زمان عجلاللهتعالیفرجه را در قرارگاهی جای بده که آن مقّر از بین نرود، و فضایی امن و دور از آفات باشد».
قلب هر یک از ما میتواند به عنوان محل استقرار ولی عصر عجلاللهتعالیفرجه انتخاب شود و خداوند امام زمان عجلاللهتعالیفرجه را به عنوان امانت در آن جای دهد.
قلبی میتواند به عنوان قدمگاه ولیّ خدا برگزیده شود که از عشق و معرفت او نورانی باشد، محّبت بیگانهای به آن راه پیدا نکند و از دستبرد راهزنان اعتقادی نیز مصون بماند.
اگر اغیار را به حریم دلمان راه دهیم، فضای وجودمان ناپاک میشود و دیگر قابلیت ندارد که قرارگاه امام عجلاللهتعالیفرجه باشد.
«وَ فِی جِوَارِک الَّذِی لَا یخْفَرْ»
«خدایا امام زمان عجلاللهتعالیفرجه را در پناه خود قرار ده، در پناهگاهی که شکست ناپذیر باشد»
افراد زیادی مایلند تا بتوانند به حیطهی امام عصر عجلاللهتعالیفرجه نفوذ کنند، کسانی که میخواهند یا اراده خود را بر حضرت غالب کنند و یا با عملکردشان به امام عجلاللهتعالیفرجه آسیب بزنند.
بنابراین از خدای متعال درخواست میکنیم ولی عصر عجلاللهتعالیفرجه را در پناه خود قرار دهد، در پناهگاهی که یکی از خصوصیات آن شکست ناپذیری است، جایگاهی که هیچ رخنه و شکافی در آن ایجاد نمیشود تا محّلی برای نفوذ بیگانگان به حریم ولایت باشد.
از خدای سبحان طلب میکنیم امام زمان عجلاللهتعالیفرجه را در مقام و موقعیتی قرار دهد که از دسترس اغیار به دور باشد، تا ساحت مقدساش از هر آسیب و گزندی محفوظ بماند.
«وَ آمِنْهُ بِأَمَانِک الْوَثِیقِ الَّذِی لَا یخْذُلُ مَنْ آمَنْتَهُ بِهِ»
«خدایا امام زمان عجلاللهتعالیفرجه را ایمنی بخش، با امانی محکم که هر کس را در آن حریم امن قرار دادی، خواری بر او عارض نشد»
اگر در دوران غیبت به دنبال امام زمانمان باشیم و به او اقتدا کنیم، در شمار مأمومین حضرت قرار میگیریم، بنابراین زمانی که از خداوند درخواست میکنیم ولی عصر عجلاللهتعالیفرجه را در حریمی امن جای دهد، بالتبع ما هم در همان محدوده قرار میگیریم.
مثل ما و امام زمان عجلاللهتعالیفرجه همچون نمازگزاری است که به امام جماعت اقتدا کرده است. شاید در جایگاهی باشیم که بین ما و حضرت حجّت عجلاللهتعالیفرجه هزاران صف فاصله باشد. علماء، شهداء، عرفا و بزرگان دین در صفهای جلو قرار دارند و دیگر شیعیان و محبین حضرت در صفوف بعدی هستند، اما به هر حال تمام مأمومین در همان منطقه و محدودهای هستند که امام جماعتشان آنجا حضور دارند.
زمانی که دعا میکنیم تا اماممان در فضایی امن قرار گیرد تا هیچ خواری بر او عارض نگردد و مقهور نشود، گویا خود ما هم مشمول این دعا میشویم و در همان حریم امنی قرار میگیریم که خداوند امام زمان عجلاللهتعالیفرجه را در آن جایگاه قرار میدهد.
«وَ اجْعَلْهُ فِی کنَفِک الَّذِی لَا یرَامُ مَنْ کانَ فِیه»
«خدایا او را در کنف حمایت خود قرار ده، در حریمی که هر کس در آن جای گیرد، تیری به او اصابت نمیکند»
بر این باوریم که افکار و اعمال ناشایست ما همچون تیری بر قلب امام زمان عجلاللهتعالیفرجه است او همچون پدری دلسوز و مشفق است که خِلاف هر یک از فرزندان، دلش را به درد میآورد.
زمانی که از خداوند میخواهیم امام عجلاللهتعالیفرجه را در حریم امنی قرار دهد تا وجود مقدساش از هر تیر بلائی مصون بماند، در حقیقت از خدای متعال تمنّا میکنیم نگذارد تا امور ناشایستی که از ما صادر میشود به اماممان لطمه وارد کند. گویا خواهان این هستیم که خدای سبحان یاریمان کند تا از افکار، اعمال، اقوال و اخلاق نازیبا فاصله بگیریم تا خطاهایمان موجب آسیب به بقیةاللهالاعظم عجلاللهتعالیفرجه نشود.
جلسه: جلسه 6
«برگرفته از بیانات استاد زهره بروجردی»
[1] کلیات مفاتیح الجنان، (دعای بعد از دعای عهد)
[2] معجم موضوعی احادیث امام مهدی عجلاللهتعالیفرجه
[3] معجم موضوعی احادیت امام مهدی صفحه 421
[4] تفسیر کنز الدقائق و بحر الغرائب، ج6، ص451
[5] معجم موضوعی احادیت امام مهدی (ع) صفحه 402