درخواستهای روز عرفه، معرِّف هویّت و حقیقت و جایگاه انسان است.
یکی از درخواستهای بنده از خدای سبحان در روز عرفه این است:
«وَ لَا تَكِلْنِی إِلَى حَوْلِی وَ قُوَّتِی دُونَ حَوْلِكَ وَ قُوَّتِك»
«پروردگارا! مرا به جای حول و قوه خودت، به حول و قوه خودم واگذار نکن!»
حول از ماده حائل و به معنی توان و قدرت است.
گاهی فرد برای احقاق حق یا انجام کار مثبتی، بر توانایی خویش تکیه میکند در صورتیکه توانایی او محدود است و نمیتواند کار را کامل و صحیح انجام دهد. حتی در مبارزه با نفساماره و نقشههایش، نیازمند قدرتیست که او را یاری دهد.
تکیه بر قدرت محدود باعث نابسامانی در زندگی میشود. گاهی مشاهده میشود روانشناس، زندگی نابسامانی دارد. چه بسا او در زندگی بر یافتهها و دانش خویش تکیه کرده و همین، عامل صدمه خوردن زندگیاش شده است.
گاهی اعتماد انسان، بر تدابیریست که در زندگی اتخاذ کرده است و گمان میکند که داشتههایش محفوظ و آینده او تأمین است اما شرایطی بر خلاف تصور او پیش میآید و فرد از جایی که گمان نمیکند آسیب میبیند. برای مثال، فردی برای حفظ سلامتی خویش، صرفا توجه به اسباب ظاهری مانند ورزش و قرصهای تقویتی و … دارد و گمان میکند تنها وجود آنها مانع بیماری خواهد بود اما ناگهان با بیماری مواجه میشود که هیچیک از این امور بر آن تأثیری ندارد. البته لازم به یادآوریست که تدبیر و برنامهریزی در زندگی لازم است اما بعد از آن باید به خدا توکل نمود چرا که اثرگذاری تدابیر و برنامهها به خواست او میباشد.
در حقیقت، بنده در این فراز از خداوند میخواهد در همه امور، قدرت الهی خویش را اعمال کند و او را به تواناییهای علمی و عملی، اجتماعی، عبادی، اخلاقی و سایر تواناییهایش واگذار نکند؛ چرا که این تواناییها هرچند زیاد؛ اما محدود است.
گاهی این ضربالمثل شنیده میشود که «با یک دست، نمیشود دوتا هندوانه برداشت»؛ به عقیده استاد بروجردی، اگر دست، دست انسان باشد یک هندوانه را هم به سختی برمیدارد اما اگر دست الهی باشد، هندوانه که هیچ، کوه را هم جابهجا میکند.
اگر بنده، در انجام امور صحیح، قدرت خدا را درنظر گرفته و معتقد باشد که فاعل حقیقی اوست؛ هیچگاه احساس کمبود، ناتوانی، درماندگی و ناامیدی نخواهد کرد. قدرت بنده، قطرهایست که اگر به دریای قدرت الهی بپیوندد بینهایت میشود و کسی که چنین قدرت بینهایتی داشته باشد؛ ارادههای او نیز نامحدود خواهد بود. در جریانات پیروزی انقلاب اسلامی، این موضوع به وضوح قابل رؤیت است. حتی این دعا که در زیارت برخی ائمه آمده است که:
«یا لَیتَنِی كُنْتُ مَعَكُمْ فَأَفُوزَ فَوْزاً عَظِیما»[1]
«ای کاش من با شما بودم پس به رستگاری عظیمی نائل میشدم»
بر این اساس است که بنده برای تحقق این دعا بر قوه الهی تکیه میکند؛ وگرنه او با آن اعمال و ایمان ناقص کجا و همراهی با معصوم کجا؟!
تاریخ جلسه: 97/11/15- جلسه 10
«برگرفته از بیانات استاد زهره بروجردی»
[1] کامل الزیارات، النص، ص213