سوره مبارکه یس، آیه77
«أَوَلَمْ يَرَ الْإِنسَانُ أَنَّا خَلَقْنَاهُ مِن نُّطْفَةٍ فَإِذَا هُوَ خَصِيمٌ مُّبِينٌ »
«مگر آدمى ندانسته است كه ما او را از نطفهاى آفريدهايم پس بناگاه وى ستيزهجويى آشكار شده است»
ارتقایی غیر قابل تصور
انسان خلقت اولیه‌اش را به یاد ندارد که روزی هیچ بود و از نطفه آفریده شد، نطفه‌ای که از آبی متعفن ایجاد شده اما چنان ارتقا یافته که به انسانی با قابلیت انواع کمالات و صفات حمیده تبدیل شده است.
هریک از ما زمانی‌که خود را ناچیز بدانیم خدای سبحان انواع کمالات و فضایل را نصیب‌مان می کند.
چرا توکل نمی کنید؟!
خداوند نطفه را بعد از طی مراحلی تبدیل به انسان کرد و به قدری این تبدیل شگفت آور بود که حضرت حق بعد از خلقت انسان فرمود:«فَتَبارَكَ اللَّهُ أَحْسَنُ الْخالِقين»[1]پس چگونه بنده به او اعتماد و توکل نمی‌کند و امورش را به او واگذار نمی‌نماید و خواست و نظر خود را می خواهد؟! درحالیکه اگر بنده امر خود را به خداوندی که «نفذ فی کل شیء امره» (امر او در همه چیز نافذ است) تفویض کند خداوند بهترین تدابیر و مقدرات را برای او در نظر می گیرد.
گناهی نابخشودنی
- هر زمان بنده خود را عنوان کند و نظری در مقابل خواست خداوند داشته باشد شریک برای خداوند قرار داده است و مشرک شده، شرکی که قابل بخشش نیست آنچنان که قرآن می‌فرماید:« إِنَ اللَّهَ لا يَغْفِرُ أَنْ يُشْرَكَ بِه»[2] .
- هر زمان بنده خیر و کمالی را به خود نسبت دهد شریکی برای خداوند قرار داده است و مورد عتاب خداوند قرار می‌گیرد به عنوان مثال توفیق بکاء یا دعا را به خود نسبت دهد و گمان کند خودش موفق به دعا و بکاء شده است.
کمالاتی رؤیت نشدنی
همانطور که نطفه حامل اموری نامرئی و غیر قابل رؤیت است بنده نیز حامل کمالاتی غیر قابل رؤیت است که با ابزار مادی قابل ادراک و مشاهده نیست مانند حبّ امیر المومنین، معرفت و… .
اعتراض چرا؟!
اگر توجه به سابقه خود کنیم که روزی نطفه‌ای بودیم و… اعتراضی به خدای سبحان نداریم. هر اعتراضی در حقیقت نادیده گرفتن ربوبیت و الوهیت خداوند است.
آیت الله بهجت فرمودند عالمی در مشهد سالیان سال مریض بود و در بستر افتاده بود، همسایه‌ای مسیحی داشت که سه ماه فلج بود. روزی همسایه‌اش به حرم ثامن الحجج علیه‌السلام رفت و شفا گرفت. این امر برای عالم گران تمام شد و با خود گفت من که سالها خادم بیت اهل بیت بوده‌ام مدتهاست در بستر بیماری قرار دارم اما او که مسیحی بود و تنها سه ماه در بستر بود شفا گرفت. در عالم مکاشفه حضرت را مشاهده کرد که به او فرمودند: «اعتراض مُعتَرِض مُعرِض» (تو به ما اعتراض کردی پس معترض هستی و از ما رو برگرداندی .)
سوره مبارکه یس، آیه78
«وَضَرَبَ لَنَا مَثَلًا وَنَسِيَ خَلْقَهُ قَالَ مَنْ يُحْيِي الْعِظَامَ وَهِيَ رَمِيمٌ »
«و براى ما مثلى آورد و آفرينش خود را فراموش كرد گفت چه كسى اين استخوانها را كه چنين پوسيده است زندگى مىبخشد»
شگفتی آور
گاهی اوقات بعضی امور را با قدرت خود می‌سنجیم از همین رو در نظرمان عجیب می‌آید. قرآن می‌فرماید انسان که نطفه بودن خود را فراموش کرد گفت چگونه خداوند استخوانها را در حالیکه پوسیده زنده می کند؟! گویا خداوند می‌فرماید اگر از چیزی تعجب می‌کنی از خلقت خود که از نطفه است تعجب کن.
احیای قلوب
خداوندی که انسان را از نطفه آفریده و قادر است استخوان‌های پوسیده را زنده کند بر احیای قلوب مرده و غافل و بی‌معرفت و… نیز قادر است.
چرا فقط بعضی کمالات؟
چرا انسان قدرت خداوند را مشاهده نمی‌کند و باور ندارد هر رشد و کمالی با قدرت حق بوده است، چرا تنها بعضی کمالات را به خداوند نسبت می‌دهد و بعضی را فراموش می کند به عنوان مثال عنایاتی را که در جوانی برخوردار بود لطف و قدرت حق می‌داند اما فراموش می‌کند قدرت حق در دوران پیری نیز او را مشمول لطف خود قرار می‌دهد و بابت دوران پیری اش نگران می‌شود.
سوره مبارکه یس، آیه79
«قُلْ يُحْيِيهَا الَّذِي أَنشَأَهَا أَوَّلَ مَرَّةٍ وَهُوَ بِكُلِّ خَلْقٍ عَلِيمٌ »
«بگو همان كسى كه نخستين بار آن را پديد آورد و اوست كه به هر [گونه] آفرينشى داناست»
سرسپردگی
- خداوندی که انسان را از نطفه آفرید استخوان‌های پوسیده او را نیز زنده می‌کند.
- علت محبوبیت نوزاد وابستگی او به آغوش مادر و تضرع به اوست، نوزاد قادر به هیچ کاری نیست بلکه باید در آغوش قرار گیرد تا نیازش به خوردن نوشیدن خوابیدن و … مرتفع شود. بنده نیز اگر علی الدوام در آغوش مولا باشد و اموراتش را به او بسپارد و خود را بدون اراده حق قادر به هیچ کاری نداند و فقط قصد بندگی کند از بهترین عنایات حق برخوردار می‌شود.
تاریخ جلسه: 98/3/8 ـ جلسه 20
این جلسه ادامه دارد…
«برگرفته از بیانات استاد زهره بروجردی»
[1] سوره مبارکه مؤمنون، آیه 14
[2] سوره مبارکه نساء، آیه 48
