زیباترین لباس برای زیباترین ملاقات!
فردی به نام خیثمة بن أبی خیثمه[1] نقل می‌کند:
«امام حسن مجتبی علیهالسلام همیشه در وقت نماز بهترین لباس خود را می‌پوشیدند. به حضرت عرض شد: «یابن رسول الله! چرا در وقت نماز بهترین لباس خود را می‌پوشید؟» حضرت فرمودند: «خداوند زیباست و زیبایی را دوست دارد؛ من خود را برای خدای خودم زیبا می‌کنم!» در ادامه حضرت این آیه از قرآن را تلاوت نمودند:
«خُذُوا زینَتَكُمْ عِنْدَ كُلِّ مَسْجِد»[2]
«نزد هر مسجد (به هنگام نماز) زینتهاى خود را همراه داشته باشید»
پس من دوست دارم بهترین لباسم را (هنگام مناجات با خدای سبحان) بر تن داشته باشم»»[3]
با وجود آن که مهم‌ترین مسئله به هنگام عبادت، حضور قلب است لکن امام ذهن ما را متوجه رعایت آداب ظاهری کرده و مؤید این امر را آیه‌ای از قرآن کریم بیان نمودند. یکی از آداب مناجات با خدا همراه داشتن زینت و یکی از مصادیق زینت، پوشیدن لباس آراسته و پاکیزه می‌باشد.
البته مسائل جانبی این امر نیز باید رعایت شود: اگر خانمی در جایی نماز می‌خواند که در مقابل دید نامحرم است؛ باید توجه کند که استفاده از چادرنماز زیبا و تزئینی زینت بوده و جلب توجه می‌کند که این امر حرام است.
و یا استفاده از لباس فاخر به هنگام نماز در جمعی که از نظر توان مالی، در سطح پایین قرار دارند؛ کاری به دور از اخلاق بوده و ممکن است موجب ناراحتی اطرافیان شود.
لازم به ذکر است که جامعه اسلامی در زمان امام حسن مجتبی علیهالسلام، جامعه نسبتا مرفهی بود؛ چرا که پیش از ایشان امیرالمؤمنین علیهالسلام موفق به اجرای عدالت اسلامی شده و در جامعه یک رفاه نسبی وجود داشت؛ بنابراین پوشیدن لباس فاخر توسط رهبر جامعه در آن زمان ایرادی نداشته است.
سخت تر از سنگ!
امام باقر علیهالسلام فرمودند(در اینجا تنها به بخشی از این روایت اشاره می‌شود):
«روزی امیرالمؤمنین در کوفه در محل اجتماع مردم حضور داشتند و عده‌ای برای پرسیدن سؤالات خود به دور حضرت حلقه زده بودند. ناگهان مردی از جای خود برخاست و گفت: «سلام بر تو ای امیرالمؤمنین!» حضرت رو به او کرده و پرسیدند: «سلام بر تو! کیستی؟» گفت: «من یکی از رعیت‌های تو و همشهری‌ات هستم» حضرت فرمودند: «(دروغ نگو!) تو نه از رعیت‌های من و نه از همشهریان من هستی! اگر تو فقط یک روز بر من سلام کرده باشی(قبلا تو را دیده باشم) بر من مخفی نیست(فراموش نمی‌کنم)!» آن مرد گفت: «امان بدهید تا بگویم!»
حضرت پرسیدند: «از وقتی وارد این شهر شدی؛ کاری(فتنه) هم کرده‌ای؟» گفت: «نه» حضرت پرسیدند: «نکند از سپاهیان دشمن هستی؟» پاسخ داد: «آری» حضرت فرمودند: «تا پایان جنگ به تو امان می‌دهم»
آن مرد گفت: «مرا معاویه فرستاده است تا از شما سؤالاتی بپرسم…»
…
حضرت شروع به نفرین معاویه کردند: «خداوند فرزند هند جگرخوار را بکشد چقدر گمراه و نابیناست…»
بعد ایشان دستور دادند تا حسنین علیهماالسلام و محمد بن حنفیه در جمع حاضر شوند. حضرت فرمودند: «این دو فرزند پیامبر خدا هستند و این(محمد بن حنفیه) پسر من است؛ از هر کدام که می‌خواهی سؤالاتت را بپرس!» آن مرد گفت: «از این پسری موی پر پشت دارد می‌پرسم!(یعنی امام حسن مجتبی علیهالسلام)»…
امام مجتبی علیهالسلام فرمودند: «هر سؤالی می‌خواهی بپرس!»
آن مرد گفت: «…(یکی از سؤالات او این بود) آن ده چیزی که بعضی از آن از بعض دیگرش سخت‌تر است چیست؟»
امام حسن مجتبی علیهالسلام فرمودند: «محکم‌ترین چیزی که خدا خلق کرده سنگ است. اما محکم‌تر از سنگ، آهن است و سنگ را قطعه قطعه می‌کند. سخت‌تر از آهن، آتش است که آن را ذوب می‌کند و سخت‌تر از آتش آب است که آن را خاموش می‌کند. سخت‌تر از آب، ابر است که آب را حمل می‌کند. سخت‌تر از ابر، باد است که ابرها را حمل و جا به جا می‌کند. سخت‌تر از باد، فرشته‌ای‌ست که آن را می‌فرستد. سخت‌تر از آن فرشته، ملک الموتی است که او را می‌میراند و سخت‌تر از ملک الموت، مرگ است که او را می‌میراند و بالاتر از مرگ امر خداست که مرگ را نابود می‌کند»»[4]
به نظر انسان ظاهربین یک شیء مانند سنگ بسیار محکم است لکن در محضر معصوم آموزش می‌گیریم که ظاهرنگر و مادی گرا نباشیم و بدانیم که امور معنوی بسیار قوی‌تر و مؤثرتر از امور مادی است. هر چیزی که بر چیز دیگر غلبه کند؛ از آن قوی تر است مانند آب در برابر آتش. قوی‌ترین و مستحکم‌ترین شیء در نظام عالم، امر الهی می‌باشد که بر همه چیز غلبه داشته و هیچ‌چیز بر آن اثر ندارد.
در قیامت، مرگ به امر الهی به شکل گوسفندی سیاه و سفید درآمده و ذبح می‌شود و پس از آن دیگر مرگی وجود نخواهد داشت و پس از آن[5]. بهشتیان و جهنمیان برای همیشه در وضعیت خود پایدار می‌مانند: «خالِدینَ فیها»
میزان سختی امرخدا ده برابر یک سنگ است. اگر یک تکه سنگ به سر کسی بخورد چه میزان آسیب به او وارد می‌شود؛ حال اگر کسی به یک امر الهی بی‌توجه باشد؛ خسارت بسیاری خواهد دید.
مرگ، بالاترین خوشی برای مؤمن و اندوه‌بارترین اتفاق برای کافر
روایت است که:
«از امام حسن مجتبی علیهالسلام سؤال شد: «مرگی که افراد نسبت به آن جاهل‌اند چیست؟» حضرت فرمودند: «بیشترین خوشی مؤمن زمانی بر او وارد می‌شود که در حال انتقال از خانه بی‌برکت(دنیا) به مکانی سرشار از نعمت و خوشی(آخرت) است و بالاترین اندوه و بدبختی کافر زمانی بر او وارد می‌شود که از بهشتش(دنیا) به جهنمی می‌رود که آتش آن هرگز خاموش نشده و پایانی ندارد»»
مؤمن در زندگی خوشی‌های متفاوتی را تجربه می‌کند لکن بالاترین خوشی او زمان مرگ اوست زیرا به سوی عاقبتی خوش می‌رود.
کافر هر چند در دنیا گرفتار مشکلات متعدد شده باشد لکن سخت‌ترین گرفتاری او مرگ است چرا که با انتقال به سرای آخرت، گرفتار عذاب ابدی خواهد شد.
دعای حفظ از امام حسن مجتبی علیهالسلام
روایتی از امام حسن مجتبی علیهالسلام نقل شده است:
«اگر کسی آیات زیر را قرائت نماید(هر شب یا هر صبح و شب، هر دو در روایات موجود است)؛ از شر شیطان، حسود، درندگان، دزد در امان است به ضمانت امام مجتبی علیهالسلام:
آیت‌الکرسی(آیه255 سوره مبارکه بقره)، سوره اعراف آیات 54، 55 و 56، ده آیه ابتدای سوره صافات، سه آیه آخر سوره حشر، سوره مبارکه الرحمن آیات 33، 34، 35»[6]
در روایت دیگری نیز آمده است هر کس آیت‌الکرسی و سه آیه آخر سوره حشر را بخواند از شرور مذکور در امان باشد.
تاریخ جلسه: 87/10/23 ـ جلسه دوازدهم
«برگرفته از بیانات استاد زهره بروجردی»
[1] از اصحاب اهل بیت
[2] سوره مبارکه اعراف، آیه 31
[3] بحارالانوار(ط – بیروت)، ج 80، ص 175، «کَانَ الْحَسَنُ بْنُ عَلِی ع إِذَا قَامَ إِلَى الصَّلَاةِ لَبِسَ أَجْوَدَ ثِیابِهِ فَقِیلَ لَهُ یا ابْنَ رَسُولِ اللَّهِ لِمَ تَلْبَسُ أَجْوَدَ ثِیابِكَ فَقَالَ إِنَّ اللَّهَ جَمِیلٌ یحِبُّ الْجَمَالَ فَأَتَجَمَّلُ لِرَبِّی وَ هُوَ یقُولُ خُذُوا زِینَتَكُمْ عِنْدَ كُلِّ مَسْجِدٍ فَأُحِبُّ أَنْ أَلْبَسَ أَجْوَدَ ثِیابِی»
[4] تحف العقول، النص، ص 228
[5] تفسیر قمی، ج 2، ص 50، «فَیؤْتَى بِالْمَوْتِ فِی صُورَةِ كَبْشٍ أَمْلَحَ… ثُمَّ یأْمُرُ اللَّهُ بِهِ فَیذْبَح»
[6] مسند امام حسن مجتبی علیهالسلام، ص 569
