امام، چه کسی را لعن میکند؟
امام صادق علیه‌السلام فرمودند:
«مرد منافقی از دنیا رفته بود. امام حسین علیه‌السلام پیاده به راه افتادند و در بین راه یکی از یاران خود را دیدند. از او پرسیدند: «به کجا می‌روی؟!» آن شخص پاسخ داد: «از جنازه این منافق فرار می‌کنم که بر آن نماز نخوانم!» امام فرمودند: «کنار من بیا(با هم کنار جنازه او برویم) و هر چه از من شنیدی آن را تکرار کن» پس امام دست خود را بالا برده و فرمودند: «خداوندا! این بنده‌ات را به هزار نوع لعن مختلف لعنت کن! خداوندا! بنده‌ات را در شهرها و بین بندگانت رسوا کن! خدایا به او داغی آتشت را برسان و سخت‌ترین عذاب‌هایت را به او بچشان! چرا که او دشمنانت را دوست داشته و با دوستانت دشمنی کرده و نسبت به اهل بیت پیامبرت بغض داشت!»»[1]
ما امام حسین علیه‌السلام را با عنوان «رحمة‌الله‌الواسعه» می‌شناسیم و شاید در باور افراد نباشد که چنین وجودی گاهی شخصی را مورد لعن خویش قرار دهد. معمولا افراد بر این باورند کسی که مهربان و بزرگوار است همیشه خیررسان و خیرخواه دیگران خواهد بود اما باید توجه داشت چنین فردی، به دلایلی برخی افراد را نفرین خواهد کرد.
سه امر موجب جلب لعن امام و محرومیت از رأفت و رحمت ایشان خواهد شد:
- دوستی با دشمنان خدا.
- دشمنی با دوستان خدا.
- بغض نسبت به اهل‌بیت.
لعن یعنی دوری از رحمت خدا و کسی که با نفرین امام از رحمت خداوند دور شود؛ یعنی از سرچشمه تمام انواع کمالات و خیرات محروم گشته است.
فرمان‌بُرداری از پدر و مادر یا سایر افراد، تا چه حد جایز است؟
«روزی امام حسین علیه‌السلام از مقابل عبدالله بن عمر بن عاص می‌گذشت؛ عبدالله گفت: «هر کس دوست دارد که به محبوب‌ترین اهل زمین در نظر اهل آسمان بنگرد؛ به این عبورکننده نگاه کند! من از زمان جنگ صفین با ایشان سخنی نگفته‌ام!»
ابوسعید خدری(که در میان همان جمعی بود که این سخن را شنید) عبدالله را نزد امام حسین علیه‌السلام آورد و امام به او فرمودند: «آیا تو می‌دانی که من محبوب‌ترین اهل زمین نزد اهل آسمان هستم با این حال تو با من و پدرم در جنگ صفین مبارزه کردی و به خدا قسم پدرم بهتر از من بود!» عبدالله از حضرت عذرخواهی کرد و گفت: «پیامبر فرمودند: «ازپدرت اطاعت کن!»» امام به او فرمودند: «آیا این آیه قرآن را نشنیده‌ای:
«وَ إِنْ جاهَداكَ عَلى أَنْ تُشْرِكَ بِی ما لَیسَ لَكَ بِهِ عِلْمٌ فَلا تُطِعْهُما»[2]
«و هر گاه آن دو، تلاش كنند كه تو چیزى را همتاى من قرار دهى، كه از آن آگاهى ندارى (بلكه مىدانى باطل است)، از ایشان اطاعت مكن!»
و این قول پیامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله را که فرمود:«همانا منظور از اطاعت کردن، فقط اطاعت در نیکی‌ها و خوبی‌هاست»
و این قول ایشان که فرمودند: «در نافرمانی از خداوند، هیچ اطاعتی از مخلوق صحیح نیست»»[3]
درایت در روایت:
- با توجه به ابتدای روایت، ممکن است فردی، دیگری را دوست داشته باشد اما به علت کج‌فهمی یا بی‌معرفتی، برخورد نامناسب با او داشته باشد.
- گاهی اوقات افراد برداشت‌های غلطی از بعضی از آیات قرآن یا فرمایشات معصومین دارند و یا گاهی قسمتی از گفتار ایشان را اتخاذ کرده و بقیه را رها می‌کنند «نُؤْمِنُ بِبَعْضٍ وَ نَكْفُرُ بِبَعْضٍ»[4] که این امر موجب خطا در عملکرد خواهد شد.
- زمانی که اطاعت مخلوق تزاحم با اطاعت خالق داشته باشد، یعنی اطاعت مخلوق نافرمانی خالق محسوب شود؛ اطاعت از مخلوق جایز نیست.
- اشاره پیامبر به آیه فوق، بیانگر آن است که موضع‌گیری علیه امام معصوم و دشمنی با ایشان از مصادیق شرک است.
تاریخ جلسه: 1/31/ 88
«برگرفته از بیانات استاد زهره بروجردی»
[1] قرب الاسناد، ص60
[2] سوره مبارکه لقمان، آیه15
[3] بحارالانوار، ج43، ص297
[4] سوره مبارکه نساء، آیه150
