راز همراهی در دنیا و آخرت
فردی به حضرت نامه نوشت و گفت[1] : ذکری به من بياموز كه با گفتن آن در دنيا و آخرت با شما باشم.
حضرت عليه‌السلام درجواب نامه كه با خط خودشان بود نوشتند: سوره قدر( انا انزلناه) را زياد تلاوت كن و لبانت را با استغفار تر كن.
درایت در روایت:
در واقع در توصیه اول حضرت اشاره می‌فرمایند: شب قدر زمانی است که اگر حقیقت آن ادراک شود شب وصل به محبوب است.
و توصیه دوم حضرت آن است دو لبت را با استغفار مرطوب کن؛ یعنی دائم ذکر استغفار داشته باش. هر گاه احساس کمبود معرفت می کنید و در تنگنا قرار گرفتید زبان به استغفار بگشایید.
بصیرت
روزی محمّد بن سنان، به محضر مبارك امام رضا علیه‌السلام مشرّف شد و به حضرت عرض كرد: مدّتي است نور چشمانم از بين رفته و نمي‌توانم اطراف خود را به خوبي ببينم، به پزشك هم مراجعه كردم، امّا فايده‌اي نداشت.
امام رضا علیه‌السلام نامه‌اي به فرزند گرامي‌شان به اين مضمون نوشتند: جوادم! محمّد بن سنان مشكل بينايي دارد، تو از خداوند بخواه تا سلامتي چشمانش را به دست آورد.
حضرت اين نامه را به خادم دادند و فرمودند: به همراه محمّد بن سنان نزد امام جواد علیه‌السلام برو. در آن زمان امام جواد علیه‌السلام طفل خردسالي بود. وقتي ايشان نامه پدر را مشاهده كرد، بلافاصله به درگاه الهي دعا كرد. در همان لحظه، نور چشم محمّدبنسنان بازگشت و او مي‌توانست به راحتي اطراف خود را مشاهده كند، سپس براي امام جواد علیه‌السلام اين گونه دعا كرد:
«جعلك الله شيخاً علی هذه الاُمّة كما جعل عيسي بن مريم شيخاً علی بني اسرائيل»
«خداوند متعال شما را در آينده، سرور و مولاي اين امّت قرار دهد، همان‌گونه که عیسی علیه‌السلام را سرور بنی‌اسرائیل قرار داد.».
سپس خطاب به حضرت عرض كرد: «يا شبيه صاحب فطرس»[2]
راوی می‌گوید به نزد حضرت رضا علیه‌السلام مراجعت كردم به من فرمودند: «این مطلب را پنهان بدار و برای کسی بازگو نکن. چشمم مدتها خوب بود تا جريان اعجاز حضرت جواد علیه‌السلام را در مورد چشم خود به ديگران گفتم اما مجدداً مبتلا به چشم درد شدم.
مدّتي از اين واقعه گذشت، روزی خادم حضرت امام رضا علیه‌السلام نزد محمّدبنسنان آمد و گفت: منظور از صاحب فطرس چه كسي بود؟ محمّدبنسنان گفت: يكي از فرشتگان الهي به نام فطرس، مورد غضب پروردگار قرار گرفت. به اراده الهی بال‌هاي او شکسته شد و او به جزيره‌اي دوردست تبعيد شد.
زماني كه حضرت سيّدالشهداء علیه‌السلام به دنيا آمد گروهی از ملائک برای تهنیت از جانب خدای سبحان خدمت پیامبر مشرف شدند. وقتي جبرئيل خواست پيام الهي را به رسول خاتم صلّی‌الله‌علیه‌و‌آله برساند، از آن جزيره عبور كرد، ناگهان متوجه فطرس شد؛ فطرس در عالم ملكوت با جبرئيل آشنا بود. وقتي جبرئيل حكايت فطرس را فهميد، به او گفت: اگر مي‌خواهي بال‌هایت را بدست آوري، همراه من بيا، من كسي را مي‌شناسم كه مي‌تواند تو را از اين وضعیت نجات دهد. فطرس گفت: من بالی براي همراهي با تو ندارم. جبرئيل گفت: بر پشت من سوار شو تا نزد رسول خاتم صلّی‌الله‌علیه‌و‌آله برويم.
اين دو فرشته نزد پيامبراسلام صلّی‌الله‌علیه‌و‌آله آمدند. ابتدا جبرئيل پيام تهنيت پروردگار را به حضرت بازگو كرد، سپس مشكل فطرس را با پيامبر در ميان گذاشت. پيامبر صلّی‌الله‌علیه‌و‌آله به فطرس فرمود: خودت را به گهواره مولود جديد، حضرت سيّدالشهداء علیه‌السلام نزدیک کن و بدن ايشان را لمس كن. در همان هنگام، بال‌هاي فطرس سالم شدند و با همان بال‌ها تا عالم ملكوت پرواز كرد.»
درایت در روایت:
وجود مقدس حضرت جواد الائمه علیه‌السلام در طفولیت با چشمان مرد نابینا همان کاری را کرد که حضرت ابا عبدالله علیه‌السلام با فطرس کرد. حضرت جواد الائمه بینایی از دست رفته، بال شکسته و موجودی از دست رفته را به اذن خدای سبحان باز می گردانند. و امروز به ایشان عرض می کنیم:
سید و مولای ما! ما بصیرت و معرفت از دست دادگانی هستیم که سخت محتاج نوازش دستان متبرک شما می باشیم تا بصیرت خود را باز یابیم.
کلید رستگاری
امام جوادعلیه‌السلام به یکی از یاران خود فرمودند: اگر این دعا را بخوانی؛ خواسته‌هایت به آسانی برآورده می شود، خدای سبحان اموری را که در زندگی از اولویت خاصی برخوردار است، برای تو کفایت می کند؛ یعنی عاجز و درمانده و ناتوان باقی نمی مانی.[3]
«بِسْمِ اللَّهِ وَ بِاللَّهِ وَ صَلَّى اللَّهُ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ وَ أُفَوِّضُ أَمْرِي إِلَى اللَّهِ إِنَّ اللَّهَ بَصِيرٌ بِالْعِبادِ فَوَقاهُ اللَّهُ سَيِّئاتِ ما مَكَرُوا لا إِلهَ إِلَّا أَنْتَ سُبْحانَكَ إِنِّي كُنْتُ مِنَ الظَّالِمِينَ فَاسْتَجَبْنا لَهُ وَ نَجَّيْناهُ مِنَ الْغَمِّ وَ كَذلِكَ نُنْجِي الْمُؤْمِنِينَ حَسْبُنَا اللَّهُ وَ نِعْمَ الْوَكِيلُ فَانْقَلَبُوا بِنِعْمَةٍ مِنَ اللَّهِ وَ فَضْلٍ لَمْ يَمْسَسْهُمْ سُوءٌ مَا شَاءَ اللَّهُ لَا حَوْلَ وَ لا قُوَّةَ إِلَّا بِاللَّهِ مَا شَاءَ اللَّهُ لَا مَا شَاءَ النَّاسُ مَا شَاءَ اللَّهُ وَ إِنْ كَرِهَ النَّاسُ حَسْبِيَ الرَّبُّ مِنَ الْمَرْبُوبِينَ حَسْبِيَ الْخَالِقُ مِنَ الْمَخْلُوقِينَ حَسْبِيَ الرَّازِقُ مِنَ الْمَرْزُوقِينَ حَسْبِيَ الَّذِي لَمْ يَزَلْ حَسْبِي حَسْبِي مَنْ كَانَ مُنْذُ كُنْتُ حَسْبِي لَمْ يَزَلْ حَسْبِي حَسْبِيَ اللَّهُ لا إِلهَ إِلَّا هُوَ عَلَيْهِ تَوَكَّلْتُ وَ هُوَ رَبُّ الْعَرْشِ الْعَظِيمِ.»
این دعا در تعقیبات نماز صبح آورده شده است. ابتدای صبح از دیدگاه معرفتی خاصی با وساطت امام جوادعلیه‌السلام بهره مند می شویم.
“الهی تو را دارم پس چه کم دارم پس چه غم دارم.”
نقش خاتم
نقش نگین انگشتری حضرت جوادالائمه علیه‌السلام «نعم القادر اللّه» است. که نشان از جلوه‌گری خاص حضرت دارد.خاصیت این ذکر آن است که وقتی بدانیم که با بزرگی در ارتباطیم که نقش خاتم او یادآوری قدرت خداست هیچ گاه احساس ضعف و درماندگی و ناتوانی نحواهیم داشت.
چند پند اخلاقی
فردی به حضرت جواد علیه‌السلام عرض کرد مرا سفارشی بفرمایید.
امام علیه‌السلام فرمودند: می پذیری؟
او گفت: آری.
حضرت فرمودند: «بر صبر تکیه کن، فقر را در آغوش گیر، شهوات را رها کن و مخالفت با هوای نفس نما و بدان که تو از دید خداوند مخفی نیستی، دقت کن چگونه باید باشی»[4]
در این کلام نورانی امام جواد علیه‌السلام، به چند پند اخلاقی اشاره شده است:
- «تَوَسَّدِ الصَّبْرَ»؛«صبر را بالش خود قرار بده» این تشبیه از آن رو است که آرامش و قرار جسمی انسان، با تکیه بر بالش است، مؤمن در رسیدن به آرامش روحی نیز، نیازمند به تکیه گاهی چون صبر است.
به صبر تکیه کن؛ یعنی استقامت دینی داشته باش؛ و هیچ تزلزل دینی برای تو ایجاد نشود.
- اعْتَنِقِ الْفَقْرَ (عنق: گردن) “نیازمندی خود را در آغوش بگیر”؛ یعنی در همه امور تنها خود نیازمند خالق بدان؛ زیرا لذت زندگی در آن است که دائم خود را محتاج خدا بدانی.
3 – «وَ ارْفَضِ الشَّهَوَاتِ وَ خَالِفِ الْهَوَى» امیال و خواسته‌های نابجا را ترک کن، زیرا بسیاری از خواسته‌های نفسانی مانع صعود می‌شود، محور و اساس فعالیت‌های مؤمن، خواسته های الهی است، نه امیال نفسانی.
درخواست:
به حضرت ابن الرضا علیه‌السلام عرض می کنیم: مولا جان! هنگام ولادت شما است. اجازه ی سفری کوتاه می‌خواهیم، گرچه امکان حضور در حرم مطهر برای ما میسر نیست اما دلهای خود را به ضریح مبارکتان دخیل می بندیم و می‌گوییم: «دخیلک یا ابن رضا علیه‌السلام»
به فرموده پدر بزرگوارتان مبارک‌ترین مولود برای شیعیان هستید، امروز از وجود مقدس شما برکت می خواهیم. و در رأس خواسته هایمان فرج آقا زاده شما حضرت ولیعصر عجّل‌الله‌فرجه است.
تاریخ جلسه: 89/4/1
«برگرفته از بیانات استاد زهره بروجردی»
[1] بحار الأنوار (ط – بيروت) ؛ ج89 ؛ ص 328
[2] بحار الأنوار (ط – بيروت) ؛ ج50 ؛ ص66
[3] من لا يحضره الفقيه ؛ ج1 ؛ ص326
[4] بحار الأنوار (ط – بيروت) ؛ ج75 ؛ ص358
