به لطف حضرت حق، در کلاس امام زمان شناسی دعایی از لسان مطهر امام رضا علیه‌السلام را دنبال می‌کنیم و در فرازهای آن، با صفات خاص حضرت ولی‌عصر عجل‌الله‌تعالی‌فرجه‌الشریف آشنا می‌شویم.
چشم خداوند
«عَینِک النَّاظِرَةِ بِإِذْنِک وَ شَاهِدِک عَلَى عِبَادِک»
«امام زمان (عج) وجودی است که به اذن تو، دیده توست و گواه بر بندگان توست»
در این دعای شریف امام عصر عجل‌الله‌تعالی‌فرجه به عنوان «چشم خدا» معرفی شده است.
خداوند چشمی همیشه باز دارد و دائم مراقب و متوجه بندگان است.
«لا تَأْخُذُهُ سِنَةٌ وَ لا نَوْمٌ»[1]
«هیچ گاه چرت و خواب او را فرا نمی‌گیرد»
- زمانی که از حضرت حجّت با عبارت «عَینِک النَّاظِرَةِ» یاد می‌کنیم باور داریم خدای سبحان به امام علیه‌السلام مجوز نگاه دائم به خلق را داده است؛ از سوی دیگر در می‌یابیم که توجه و عنایت خداوند نسبت به خلق، با وساطت امام علیه‌السلام صورت می‌گیرد.
خدای متعال هم به ظاهر ما بیناست و هم به باطن ما. امام زمان عجل‌الله‌تعالی‌فرجه به عنوان «عین الله» وجودی است که علاوه بر ظاهر امور، از لایه‌های نهان وجود ما مطلع است. امام علیه‌السلام بر همه جنبه‌های زندگی ما احاطه دارد : ظاهر و باطن ما، ذکر و غفلت ما، طاعت و معصیت ما، کسالت ما و … همه‌اش برای حضرت مشهود است.
خداوند سبحان نسبت به عیوب و خطاهای بندگانش ستّار و غفار است. زمانی که گناه و خلافی از بنده‌اش سر زند، آن را می‌پوشاند و مستور می‌کند و در نگاه‌های بعدی خود، به حسنات او توجه می‌کند، به همین دلیل است که بعد از ارتکاب این همه گناه، همچنان مورد لطف و رحمت خداوند قرار می‌گیریم.
امام عصر عجل‌الله‌تعالی‌فرجه نیز از نازیبائی‌های وجود ما آگاه است، اما نسبت به سیّئاتمان تغافل نشان می‌دهد و نگاهش را بر حسنات زندگی ما متمرکز می‌کند.
وجود مقدس حضرت «عین الله»ی است که از بدی‌های ما با ستاریت و غفاریت عبور می‌کند و خوبی‌های ما به چشمش می‌آید.
«چشم خدا» هنگام رؤیت حُسن‌ها و عیب‌ها، کمالات را اظهار کرده و معایب را مستور می‌کند.
«عین الله» تنها به اعمال و افعال ما نظر ندارد بلکه نیّت‌های پنهان ما را هم می‌بیند به همین جهت به فردی که نیّت خیری داشته و در مرحله اجرا موفق نشده است، پاداش داده می‌شود و در نظر امام علیه‌السلام مقبول است و معتبر.
وجه تمایز چشم مردم و چشم حضرات معصومین
از امام رضا علیه‌السلام نقل است که فرمودند:
«لَنَا أَعْینٌ لَا تُشْبِهُ أَعْینَ النَّاس»[2]
«چشمان ما شبیه چشمان مردم نیست»
چشمهای مردم از چشم افتاده را نمی‌بیند، ولی چشمان حضرات معصومین علیه‌السلام کوچک‌ها را بزرگ می‌بیند و از چشم افتاده‌ها هم به چشمشان می‌آید.
چشمان مردم – اگر مردمی با انصاف باشند – بدی را بدی و خوبی را خوبی می‌بیند. اما در چشم ائمه اطهار علیه‌السلام در کنار بدی‌ها، خوبی‌ها هم دیده می‌شود، و در کنار آلودگی‌ها، پاکی‌ها هم مورد توجه قرار می‌گیرد.
چشمهای مردم عیوب قدیمی و قبلی افراد را می‌بینند و با نگاهی از سر عتاب به آنها می‌نگرند. ولی چشمان معصومین علیهم‌السلام به حال افراد نظر می‌کند، نه گذشته تاریک و نازیبایشان.
مردم وقتی کسی را زیاد می‌ببینند کمتر به او توجه می‌کنند، اما کسی که دائم با ائمه علیهم‌السلام ارتباط برقرار می‌کند و در محضر آنها باشد، بیشتر به چشم این بزرگواران می‌آید.
چشمهای مردم ظاهر افراد را می‌بیند. اگر کسی نسبت به آنها اظهار محبت نکند تصور می‌کنند از سر کم لطفی و بی‌مهری است، اما چشمان معصومین علیهم‌السلام به عمق دلها نظر می‌کند.
اگر گروهی از محبین عشق و علاقه قلبی خود را نسبت به حضرات معصومین ابراز نمی‌کنند از آنروست که باور دارند این بزرگواران چشمانی دارند که از گوشه گوشه زندگی آنها باخبرند.
چشمهای مردم کم را کم می‌بیند و زیاد را زیاد. اما معصومین کریم‌اند، حسنات کم به چشمشان زیاد می‌آید و سیئات و خطاهای زیاد را نادیده می‌گیرند.
مولای ما، یا عَینَ اللَّهِ النَّاظِرَة
در بسیاری از لحظات نازیبای زندگی، شاهد اعمال و احوال‌مان بوده‌ای و ناشکری‌ها، گستاخی‌ها و معصیت‌هایمان را نظاره کرده‌ای، اما بر این باوریم که این تصاویر را در نگاهت جای نداده‌ای و به بخش‌های زیبا و ارزشمند زندگی ما می‌نگری.
اگر اجازه می‌دهی به محضر مبارک‌ات سلام دهیم و با وجود مقدس‌ات ارتباط داشته باشیم از آن روست که به قسمت‌های زیبای وجود ما نظر داری.
این که مُحِب‌ّات هستیم و از غیبتت‌ات آزرده خاطریم و منتظرانی چشم به راهیم و … موجب می‌شود تا به چشم‌ات بیائیم.
از امروز برآنیم تا در هر زمان و هر مکان، در خلوت و جلوت به یاد داشته باشیم که دائماً با چشمهای خدائی‌ات به ظاهر و باطن ما نظر داری. مراقبیم تا هر چه آلودگی و نازیبائی است از جان و روان خود دور سازیم تا قلب مبارک تو را نرنجانیم.
جلسه: جلسه 2
«برگرفته از بیانات استاد زهره بروجردی»
[1] سوره مبارکه بقره، آیه 255
[2] الأمالی (للطوسی)، جلد 1، صفحه 245
