مقدمه
در کلاس امام زمان شناسی به دنبال معرفتی هستیم که موجب قرب ما به حضرت ولی عصر عجّل‌الله‌فرجه شود و ما را از نصرت و اعانت ایشان برخوردار نماید.
سلمان (ره) در نزد معصومین مقام و منزلتی خاص دارد، تا جایی که در روایات گفته شده: «سلمانُ مِنّا اهلُ البیت».
شخصی از آیت‌الله بهجت (ره) سؤال می‌کند: در روایت آمده است اگر ایمان ده درجه داشته باشد، سلمان همه آن درجات را داراست، برای ما چقدر ممکن است که درجات ایمان را طی کنیم؟
آیت‌الله بهجت در پاسخ می‌فرمایند: «طبق روایات اهل بیت، عبادت در زمان غیبت، افضل از عبادت در حال حضور است. چه بسا از این معنا بتوان استفاده کرد که رسیدن به مقاماتی بالاتر از سلمان برای ما امکان پذیر است.
زمان غیبت، دورانی سخت و پردرد است. امّا می‌توانیم از همین زمان برای رسیدن به مقامات والا و بالا بهره ببریم.
انجام وظیفه در دوران غیبت، ارزش اعمال ما را مضاعف می‌کند. پس با تسلیم، عدم شکایت و تلاش برای رفع موانع ظهور، می‌توانیم به درجات خاص دست یابیم.
سید بن طاووس (ره) نقل کرده است: «اگر در زمان غیبت، روزانه یک بار با توجه تام آیه شریفه «يا أَيُّهَا الْعَزيزُ مَسَّنا وَ أَهْلَنَا الضُّرُّ وَ جِئْنا بِبِضاعَةٍ مُزْجاةٍ فَأَوْفِ لَنَا الْكَيْلَ وَ تَصَدَّقْ عَلَيْنا إِنَّ اللَّهَ يَجْزِي الْمُتَصَدِّقين»[1] را بخوانید در روز شما آثار بسیار عجیبی دارد».
آنچه برادران یوسف به او گفتند، خطاب به ولی عصر عجّل‌الله‌فرجه می‌گوییم:
«ای عزیز ، به ما و خانواده ما آسیب رسیده است و بضاعتی اندک آورده‌ایم. پیمانه‌ی ما را پر کن و به ما صدقه بده، هماناخداوند صدقه‌دهندگان را دوست دارد.»
در طول روز، توجه به این آیه موجب حفظ و تقویت ارتباط ما با امام زمان عجّل‌الله‌فرجه می‌شود.
از یک سو به خود یاد آور می‌شویم هر لطف و نعمتی که در زندگی از آن برخوردار هستیم، صدقه‌ای است که از دستان مبارک امام زمان در اختیار ما قرار گرفته است و سعی می‌کنیم صدقه حضرت را بد مصرف نکنیم و همه مواهب را در مسیر طاعت و بندگی به کار گیریم.
از سوی دیگر مشکلات و گرفتاری‌های خود را به پیشگاه حضرت عرضه می‌کنیم و می‌گوییم :«تَصَدَّقْ عَلَيْنا»؛«تو به ما صدقه بده».
و تنها خدا می‌داند صدقه ای که از جانب امام عصر عجّل‌الله‌فرجه نصیب ما شود چه کمالات و برکاتی را به همراه می‌آورد، و چه میزان زندگی ما را متحول می‌کند.
در ادامه مباحث گذشته، در جهت شناخت بیش از پیش نسبت به وجود مقدس امام عصر عجّل‌الله‌فرجه، به بررسی فرازهایی از زیارت «آل یس کامله» می‌پردازیم.
آنچه خوبان همه دارند، تو یک جا داری
«وَ وَارِثُ أَنْبِيَائِهِ وَ خُلَفَائِهِ»[2]
«شما وارث انبیا و همه حضرات معصومین هستید»
این نگاه از یک جهت برای ما بشارت است و از جهت دیگر هشدار است و انذار.
- امام عصر وارث انبیا است؛ یعنی حسن یوسف را داراست، عصای موسی به دست او است، همچون عیسی مردگان را زنده می کند، مانند حضرت نوح برای نجات اهل ایمان کشتی دارد.
از یک سو همه کمالات انبیاء در وجود ایشان جمع است و از سوی دیگر همه کرامات و معجزاتی که از حضرات معصومین صورت گرفته، می‌تواند از از وجود مقدس امام زمان عجّل‌الله‌فرجه هم صادر شود.
- وارث بودن حضرت ولی عصر جنبه انذار هم دارد و برای برخی امور به ما هشدار می دهد.
- به عنوان مثال امام عصر وارث حضرت داوود است، پیامبری که برای حکم کردن به شاهد و بینه نیاز نداشت.
در روایات، در مورد وجود مقدس حضرت مهدی عجّل‌الله‌فرجه آمده است: «یَحکُم ُ بِحُکم داوود»؛«مانند داوود حکم می‌کند»
- در زمان حضرت داوود، فقیری مدتها از خدا طلب رزق می‌کرد، روزی یک گاو در خانه‌اش را شکست و وارد شد،. او تصور کرد دعایش مستجاب شده و خداوند روزیش را فرستاده، گاو را کشت و نیازهایش را با آن تأمین کرد. صاحب گاو بعد از اطلاع از این ماجرا، فقیر را خدمت حضرت داوود آورد و از او شکایت کرد. حضرت داوود از او پرسیدند: چرا چنین کردی؟ فقیر گفت: من مدتها از خدای سبحان رزقی خاص طلب می‌کردم، وقتی این گاو در خانه را شکست و داخل خانه شد، فکر کردم همان رزق حلالی است که از خدا خواسته بودم.
حضرت داوود به شاکی گفتند: از شکایتت صرفه نظر کن. او از این حرف عصبانی شد و گفت این چه حکمی است؟
بعد از اظهار خشم او، حضرت داوود فرمودند : علاوه بر صرفه نظر کردن از شکایت، باید نصف دارایی‌ات را هم به فقیر بدهی. صاحب گاو خیلی عصبانی شد و مجدداً اعتراض کرد.
این بار حضرت داوود فرمودند: باید همه دارایی‌ات را بدهی.
صاحب گاو خشمگین‌تر شد و به حکم صادر شده تن نداد.
حضرت داوود آن دو را با خود همراه کردند و کنار قبر پدر مرد فقیر بردند، سپس به اذن خدا او را زنده کردند و پرسیدند: چه چیز باعث مرگ تو شده است؟ گفت: پدر صاحب گاو، غلام من بود، من را کشت و همه اموالم را هم تصاحب کرد.
حضرت داوود به مرد شاکی گفتند: تمام اموال تو متعلق به این فقیر است، زیرا پس از مرگ پدر، دارایی او به عنوان ارث، به پسرش می‌رسید.
ولی عصر عجّل‌الله‌فرجه وارث داوود نبی است، و همچون او، بدون اینکه به شاهد و بینه نیاز داشته باشد، به حق حکم می‌کند.
مراقب باشیم در برابر حکم او، به جای شاکی و معترض بودن، راضی و تسلیم باشیم.
امام زمان عجّل‌الله‌فرجه وارث انبیاء است.
- او وارث موسی است. دریای عالم ماده را برای ما می‌شکافد، موانع را مرتفع می‌کند و از عالم ماده عبورمان می‌دهد.
اگر بخواهیم از سلطه‌ی فرعون نفس رها شویم، عصایی به دلمان می‌زند و ما را به دنبال خود سیر می‌دهد؛ سیری آسان و سریع.
او وارث سلیمان است. از جن و انس، گروه های کثیری در خدمت او و گوش به فرمان او هستند؛ خدمتگزارانی که قادرند در لحظه ای، امر و خواست حضرت را محقق کنند.
- او وارث عیسی است. مردگان را احیا می‌کند و نابینایان را شفا می‌دهد.
به دست ولایت مآبی حضرتش، قلب‌های مرده، زنده می‌شود و چشم دلمان که تاریک شده و حقایق را نمی بیند، بینا می‌گردد.
امام عصر عجّل‌الله‌فرجه، نه تنها در زمان ظهور، بلکه در دوران غیبت هم وارث انبیاء و اولیاء هستند و اموری که از حضرت صادر می‌شود، با کارها، خصوصیات و ویژگی‌های آنها منطبق است.
اسم اعظم الهی
آقای شیخ جعفر مجتهدی می‌فرماید: زمانی از امیرالمؤمنین علیه‌السلام در خواست کردم اسم اعظم خداوند را به من بیاموزند. حضرت فرمودند: «باید بیست و یک شبانه روز در مسجد کوفه اقامت کنی، روزها در حجره بمانی و شبها ذکر بگویی (ستون خاصی را معین کردند تا هر شب در کنار آن ذکری را با تعدادی مشخص بگویم)، سپس فرمودند در این مدت از غذای حیوانی (غیر گیاهی) استفاده نکن و با هیچ کس حرف نزن، تا اسم اعظم به تو آموخته شود.»
بیست و یک روز این ریاضت خاص را انجام دادم. در آخرین سحرگاه، به امیرالمؤمنین علیه‌السلام عرض کردم: طبق مأموریت ، وظیفه‌ام را انجام دادم. ناگهان از ستونی که کنارش بودم نور بزرگی از آسمان به سمت من آمد و صدای عجیبی به گوشم رسید: نام «ولی» هر زمان، اسم اعظم الهی است.
ما بر این باوریم که هر کس اسم اعظم را بداند، دارای قدرت معنوی خاصی می‌شود و می‌تواند در همه‌ی امور عالم تصرف کند.
آب در کوزه و ما تشنه لبان می گردیم
یار در خانه و ما گرد جهان می گردیم
به محضر امام زمان عرض می‌کنیم:
مولا جان!
یقین داریم شما، به اذن حضرت حق، در عالم همه کاره‌اید.
نه گاه گاه، که در همه روزگاران وارث انبیا و اولیاء هستید، به تنهایی همه آنچه که آن بزرگان انجام می‌دادند، انجام می‌دهید و در همه امور جهان تصرف می‌کنید.
رجعت
«وَ صَاحِبُ الرَّجْعَةِ لِوَعْدِ رَبِّنَا الَّتِي فِيهَا دَوْلَةُ الْحَقِّ وَ فَرَجُنَا»[3]
«شما صاحب رجعت هستید ، رجعتی که پروردگارمان وعده داده و دولت حق و گشایش ما در آن است.»
ظهور یک امر است و رجعت امر دیگری است. رجعت، زمانی بعد از دوره‌ی ظهور است.
تمام حضرات معصومین رجعت داشته و زمانی به این عالم بر می‌گردند. امام عصر عجّل‌الله‌فرجه نیز رجعت دارند.
حضرت مهدی پس از ظهور، حکومت تشکیل می‌دهند، و طبق بعضی از نقل‌ها، بعد از هفده یا پانزده سال به شهادت می‌رسند.
سپس حضرت اباعبدلله علیه‌السلام بیش از سیصد سال حکومت می‌کنند. بعد از ایشان، امیرالمؤمنین علیه‌السلام سال‌های طولانی بر عالم حکومت دارند.
بعد از این دوران، حضرت ولی عصر عجّل‌الله‌فرجه رجعت می‌کنند و دولت حقی که خدای سبحان وعده داده است عالم‌گیر می‌شود.
در آن زمان است که بهترین‌ها و مؤمن‌ترین ها رجعت داشته و به این دنیا باز می‌گردند. (البته در روایات، برای رجعت خوبان، بین زمان ظهور و رجعت اُخری نقل‌های متفاوتی وجود دارد).
چشم انداز زیبای عالم
بسیاری از اوصافی که برای زمان حکومت امام عصر عجّل‌الله‌فرجه نقل شده، مربوط به زمان رجعت ایشان است.
در این دوران است که امنیت کامل در دنیا برقرار می‌شود، تا جایی که زنی تنها می‌تواند از شمال عالم به جنوب عالم برود و هیچ خطری تهدیدش نکند، حیوانات وحشی به حیوانات اهلی هیچ صدمه‌ای وارد نمی‌کنند، زمین همه گنجینه‌های خود را بیرون می‌ریزد، وقتی کسی می‌خواهد صدقه بدهد مستحقی را نمی‌یابد که صدقه‌اش را به او پرداخت کند و… .
«وَ نَصْرُ اللَّهِ لَنَا وَ عِزُّنَا»[4]
« (رجعتی که ) نصرت خدا برای ما و عزت ما در آن است»
زمان حاکمیت مطلقه‌ی امام عصر عجّل‌الله‌فرجه در زمان ظهور نیست، بلکه این امر در دوره رجعت محقق می‌شود، به همین جهت غایت انتظار ما، آن زمان است.
پرچم برافراشته
«السَّلَامُ عَلَيْكَ أَيُّهَا الْعَلَمُ الْمَنْصُوبُ»[5]
«سلام بر تو ای پرچم نصب شده»
در هنگام رجعت، این پرچم نصب شده و حاکمیت حضرت در کل عالم فرا گیر است. ولی ما در عین حال که چشم انتظار آن دوران هستیم، در عصر غیبت، به امام زمان عجّل‌الله‌فرجه به عنوان پرچم نصب شده، سلام می‌دهیم.
سلام ما به عَلَم منصوب، به این معناست که پرچم هم اکنون برافراشته شده، ولی کمتر کسی، به عنوان عاشق صادق، زیر این علم می‌آید.
کافی است علوّ همت داشته باشیم، نگاهمان را از عالم ماده برداریم، سر بلند کرده و بالا را بنگریم، در این صورت عَلَم نصب شده را می‌بینم.
باید زیر پرچم برویم، از حضرت تمنا کنیم به جهت دوره غفلت و بی‌توجهی عذرمان را بپذیرند و به ما در قرقگاه حریمشان اجازه حضور بدهند.
نکته قابل توجه دیگر اینکه «العلم المنصوب» معرفه است، این پرچم شناخته شده است، لازم نیست در جستجویش باشیم، به طور واضح و آشکار دیده می‌شود.
اگر زیر این پرچم قرار گیریم، از بسیاری آفات اعتقادی و اخلاقی به دور می‌مانیم.
در جاده زندگی، تا زمانی که این پرچم بالای سرمان باشد از خطرات بزرگ و آسیب‌های جدی مصون خواهیم بود.
در چشم انداز نگاه امام
«السَّلَامُ عَلَيْكَ يَا صَاحِبَ الْمَرْأَى والمَسمَع»[6]
«سلام بر تو که که صاحب دیدن و شنیدن هستی»
از بزرگی پرسیدند: چه زمانی می‌توانیم خدمت حضرت ولی عصر شرفیاب شویم؟ گفتند: «زمانی که غیبت و حضور ایشان برایتان تفاوتی نداشته باشد».
در واقع برای اینکه بتوانیم خدمت حضرت برسیم باید متوجه باشیم امام، به عنوان صاحب المرای، همواره نظاره‌گر ماست.
اگر نگاه انسان کامل، به فردی ناقص بیفتد، دیگر نمی‌گذارد در نقص‌ها و عیب‌هایش باقی بماند.
اگر ناقص و معیوبیم، هنوز به چشم حضرت نیامده‌ایم.
اگر در چشم انداز نگاه امام عصر عجّل‌الله‌فرجه قرار بگیریم، از عیب‌ها و نقص‌ها رها شده و با نگاه از سر عنایت او، در مسیر رشد و کمال قرار می‌گیریم.
به محضر اماممان عرض می کنیم:
مولای ما!
شما صاحب چشمانی الهی هستید و می‌توانید ظاهر و باطن ما را ببینید.
در صحیفه‌ی قلب ما عشق شما و اجداد مطهرتان ثبت شده است.
هر زمان به ما نظر می‌کنید، به همین مهر و عشق بنگرید و به حرمت این محبت و ارادت، نواقص ما را مرتفع کرده و ظاهر و باطن ما را اصلاح نمایید.
آنان که خاک را به نظر کیمیا کنند
آیا شود که گوشه ی چشمی به ما کنند
آقای ما!
اگر به این باور برسیم که شما شاهد آشکار و نهان ما هستید، زندگی‌مان متحول می‌شود. روی نیات و افکارمان تجدید نظر می‌کنیم، گفتار و رفتارمان را تغییر می‌دهیم، عبادات‌مان را با توجه و حضور قلب به جا می‌آوریم و نمازهایمان را به گونه‌ای دیگر اقامه می‌کنیم.
شنوای همیشگی
«صاحب … المَسمَع»
مولای ما !
نکند گفتارهای ما مورد پسندتان نباشد و به همین جهت صدایمان به شما نرسد.
شما همواره در حال شنیدن هستی، هیچ زمانی شنوا بودن شما تعطیل نمی‌شود.
مشکل از ماست، به جهت بیگانه بودن، جفاکار بودن و شاکی بودن، صدایمان شنیدنی نیست.
آقای ما !
اگر قابل نیستیم که صدای ما را بشنوید، علما و بزرگان را واسطه قرار می‌دهیم تا صدایمان را به شما برسانند.
میثاق شکسته شده
«الَّذِي بِعَيْنِ اللَّهِ مَوَاثِيقُهُ، وَ بِيَدِ اللَّهِ عُهُودُهُ، وَ بِقُدْرَةِ اللَّهِ سُلْطَانُه»[7]
مولا جان !
در عهد الست، در برابر چشمان خدا با شما میثاق بستیم.
(میثاق به ریسمانی گفته می شود که اسیر را با آن می بندند).
عهد کردیم دل در گرو شما داشته باشیم و اسیر کوی محبت شما بمانیم.
مدت هاست این دل، گریخته است.
آقا جان!
بر ما نپسندید که از شما دور بمانیم. در فراق شما روزگار سخت و پر درد می شود .
اوقات خوش آن بود که با دوست به سر رفت
باقی همه بی حاصلی و بی خبری بود
شما یدالله و قدرة الله هستید .
دستی به میان آورید ، قدرتی نشان دهید و عهد شکنی های ما را جبران کنید .
نپسندید پیوست ما به گسست بیانجامد و یاری مان کنید بر سر عهد خود با شما بمانیم .
می نویسم نامش اول ، وز قفا
می نگارم نامه ی عشق و وفا
نیست جز نامی از او در دست من
زان بلندی یافت قدر پست من
ناچشیده جرعه ای از نام او
عشق بازی می کنم با نام او
تاریخ جلسه : 98/11/16 ـ جلسه 10
«برگرفته از بیانات استاد زهره بروجردی»
[1] سوره مبارکه یوسف، آیه 88
[2] مزار کبیر، ص568 ؛ زیارت آل یاسین کامله
[3] مزار کبیر، ص568 ؛ زیارت آل یاسین کامله
[4] مزار کبیر، ص568 ؛ زیارت آل یاسین کامله
[5]مزار کبیر، ص568؛ زیارت آل یاسین کامله
[6]مزار کبیر، ص568 ؛ زیارت آل یاسین کامله
[7] مزار کبیر، ص569 ؛ زیارت آل یاسین کامله
