مقدمه
در کلاس امام زمان شناسی برآنیم تا از طریق روایات، ادعیه و زیارات به شناخت بیش از پیش ولیعصر عجّلاللهفرجه نائل شویم. و بر این باوریم که با افزایش معرفت نسبت به آن بزرگوار، حجاب منیّت ها کنار میرود و موانع وصل مرتفع میشود.
حجاب چهرهی جان میشود غبار تنم
خوش آن دمی که از این چهره پرده برفکنم
صلوات ضراب اصفهانی
صلوات ضراب اصفهانی (که در عصر جمعه خوانده میشود) صلواتی است که در آن، از لسان مبارک خود امام عصر عجّلاللهفرجه، حضرت به ما معرفی میشوند.
فرازهایی از این صلوات را بررسی میکنیم:
«…اللَّهُمَّ جَدِّدْ بِهِ مَا امتَحِيَ مِنْ دِينِكَ ، وَ أَحْيِ بِهِ مَا بُدِّلَ مِنْ كِتَابِكَ وَ أَظْهِرْ بِهِ مَا غُيِّرَ مِنْ حُكْمِكَ، حَتَّى يَعُودَ دِينُكَ بِهِ وَ عَلَى يَدَيْهِ غَضّاً جَدِيداً خَالِصاً مُخْلِصاً لَا شَكَّ فِيهِ وَ لَا شُبْهَةَ مَعَهُ وَ لَا بَاطِلَ عِنْدَهُ وَ لَا بِدْعَةَ لَدَيْهِ.
اللَّهُمَّ نَوِّرْ بِنُورِهِ كُلَّ ظُلْمَةٍ وَ هُدَّ بِرُكْنِهِ كُلَّ بِدْعَةٍ وَ اهْدِمْ بِعِزَّتِهِ كُلَّ ضَلَالَةٍ وَ اقْصِمْ بِهِ كُلَّ جَبَّارٍ وَ أَخْمِدْ بِسَيْفِهِ كُلَّ نَارٍ وَ أَهْلِكْ بِعَدْلِهِ كُلَّ جَوْرَ كُلِّ جَائِرٍ وَأَجْرِ حُكْمَهُ عَلَى كُلِّ حُكْمٍ ، وَأَذِلَّ بِسُلْطانِهِ كُلَّ سُلْطَانٍ؛ اللّٰهُمَّ أَذِلَّ كُلَّ مَنْ نَاوَاهُ ، وَأَهْلِكْ كُلَّ مَنْ عَادَاهُ ، وَامْكُرْ بِمَنْ كَادَهُ ، وَاسْتَأْصِلْ مَنْ جَحَدَهُ حَقَّهُ ، وَاسْتَهَانَ بِأَمْرِهِ ، وَسَعَى فِى إِطْفَاءِ نُورِهِ ، وَأَرَادَ إِخْمَادَ ذِكْرِه…ِ»[1]
«…بار خدایا! به دست او آنچه از دینت فراموش شده را تازه گردان و آنچه از معانی کتابت تغییر یافته را زنده کن و آنچه از احکامت دگرگون شده را آشکار ساز تا دینت به وسیله او و به دست او شاداب، نوین، ناب و بیآلایش گردد آنچنانکه شکی در آن نبوده و شبههای با آن نباشد و باطل و بدعتی همراه آن نماند. بار خدایا! هر ظلمتی را با نورش روشنی بخش، با استواریاش هر بدعتی را ویران کن و با پایداریش هر گمراهی را برطرف کن و به دست او پشت هر گردنکشی را با پایداریش بشکن و آتش هر آشوبی را با شمشیر او خاموش کن و ستم هر ستمگری را با عدل او نابود ساز و و فرمانش را بر هر فرمانی چیره گردان و هر سلطنتی را به سلطنتش خوار کن؛ بار خدایا! هرکه را که آهنگ او کند به ذلّت نشان و هر که را با او دشمنی ورزد هلاک ساز و مکر کن با هر که با او نیرنگ بازد و هرکه حقش را انکار کند و فرمانش را سبک شمارد و در خاموش کردن نورش بکوشد و فرونشاندن یادش را اراده نماید از بن برکن…»
نو شدن دین
«اللَّهُمَّ جَدِّدْ بِهِ مَا امتحيَ مِنْ دِينِكَ»[2]
«خدایا، به واسطهی وجود او، آنچه از دین تو محو شده است، جدید کن»
ما طالب امامی هستیم که در حفظ تدین ما نقش دارد و آن قسمت از امور دینی را که در زندگی ما از بین رفته است، نو میکند.
در صورتی این طلب، حقیقی است که خواستار حاکمیت همیشگی دین بر همه امور خود باشیم و در هیچ عرصهای از ارزشهای اعتقادی خود عدول نکنیم (در امور فردی، خانوادگی، سیاسی، اقتصادی، علمی و…).
لذت نو گرایی
«فی کُلّ جدیدٍ لِذَّةٍ» هر چیز جدید، بالذّت همراه است. اگر انسان در پرتو ارتباط با ولیعصر عجّلاللهفرجه، همواره دین خود را نو نگه دارد، هم موجب رغبت روز افزون خود به تدین میشود و هم برای دیگران جاذبه ایجاد کرده و آنها را به دینداری راغب میکند.
احیای قرآن
«أَحْيِ بِهِ مَا بُدِّلَ مِنْ كِتَابِكَ»[3]
«به وسیلهی او، آنچه از کتاب تو تبدیل شده، احیا بفرما»
يقيناً در الفاظ و آیات قرآن هیچ تحریفی صورت نگرفته، و کلام الهی از هر تغییری مصون و محفوظ است.
«إِنَّا نَحْنُ نَزَّلْنَا الذِّكْرَ وَ إِنَّا لَهُ لَحافِظُون»[4]
«همانا ما قرآن را نازل کردیم و قطعاً حافظ آن هستیم»
بنابراین آنچه در معرض تغییر قرار گرفته، عمل به قرآن است. در زندگی ما، از بسیاری آیات قرآن، نشانی یافت نمیشود. گویا بخشی از قرآن را میراندهایم و برای احیاء آن، به وجود مقدس ولیعصر عجّلاللهفرجه محتاجیم.
اسلام ناب و خالص
«أَظْهِرْ بِهِ مَا غُيِّرَ مِنْ حُكْمِكَ حَتَّى يَعُودَ دِينُكَ بِهِ وَ عَلَى يَدَيْهِ غَضّاً جَدِيداً خَالِصاً مُخْلِصاً»[5]
«آنچه از حکم تو ، تغییر یافته است ، به وسیله ی او آشکار ساز ، به گونه ای که دین به خرّمی و تازگی خود بازگشته و از هر شائبه ای خالص بماند»
در طول قرون و اعصار، مسلمانان، با اجرای نادرست، موجب تغییر بخشی از احکام الهی شدهاند و سلایق و نظرات شخصی را با دین خدا در هم آمیختهاند.
و اکنون در آخرالزمان، عاجزانه از خداوند امامی را طلب میکنیم که با وجود او، احکامِ تغییر یافته، تصحیح شده و هر حکمی به اصلش باز میگردد.
خواهان امامی هستیم که دین را تازه و شاداب نموده و اسلام ناب و خالص محمّدی را به اهل عالم عرضه کند.
اگر صادقانه در انتظار ولی عصر عجّلاللهفرجه هستیم، باید هم سو بودن با امام خود را، در عمل نشان دهیم.
اگر دینداری انسان با اموری همچون دروغ ، غیبت، ریا، ظلم، حرص و بخل همراه باشد، انتظارچنین فردی ، ادعایی بیش نیست و نمیتواند چشم به راه امامی باشد که برای تحقق دین خالص، طلب میشود.
رفع ظلمتها
«اللَّهُمَّ نَوِّرْ بِنُورِهِ كُلَّ ظُلْمَةٍ»[6]
«خدایا با نور او همه ظلمت ها را منوّر بگردان»
یکی از مصادیق ظلمات زندگی و تاریکیهای وجودی، جهل و نادانی است.
گویا در این عبارت، از خداوند درخواست میکنیم تا با نور وجود مقدس ولیعصر عجّلاللهفرجه هر جهالتی را مرتفع نماید.
بعضی از افزایش علم و آگاهی گریزاناند.
این گروه تصور میکنند اگر بیشتر بدانند، بار مسؤولیتشان سنگینتر شده و امور زندگیشان سختتر میشود!
هر مُحب و عاشقی باید خود را محک بزند و در ادعای خود برای طلب نور امام زمان عجّلاللهفرجه بازنگری کند، که آیا مایل است اهل علم باشد و با کسب علم نافع، توفیق عمل صالح نصیبش شود، یا با جهالتش خوش است و ترجیح میدهد در نادانی باقی بماند؟
مبارزه با بدعتها
نقش دیگر حضرت حجت عجّلاللهفرجه، از بین بردن بدعتهاست.
«هُدَّ بِرُكْنِهِ كُلَّ بِدْعَةٍ»[7]
«خدایا ، با اعتماد بر او ، همه بدعت ها را نابود ساز»
بدعت يعنى نوآورى در دين.
گاه انسان خودش امر جديدى را به دين نسبت مىدهد و گاهى از بدعت گذارى كه توسط ديگران صورت مى گيرد، تبعيت مىكند.
ممكن است بدعت در قالبهاى زيباى عبادى و اجتماعى ارائه گردد و ظاهری عوام فریب داشته باشد. مانند آن چه که گروهی در سالهای اخیر به عنوان «دههی محسنیه» به ایام عزاداری اضافه کردهاند.
باید مراقب باشیم تا فریب بدعتگذاران را نخوریم و به جای تقلید کورکورانه یا اقدام بر اساس احساس، برای هر انتخاب و اقدام، با موازین شرعی و عقلی همراه شویم تا مبادا در شمار اهل بدعت به شمار آییم.
خاموش کننده نور ولایت نباشیم
«واستَأصل به مَن… سَعی فی اِطفاءِ نورِه وَ اَرادَ فی اِخمادَ ذِکرِه»[8]
«خدایا! هلاک کن هرکس را که برای اطفاء نور او میکوشد و میخواهد یاد او را خاموش کند»
مراقب باشیم، مبادا ناخواسته در زمرهی این گروه قرار گیریم.
ممکن است انسان ناآگاهانه و غیرعامدانه در مسیر خاموش کردن نام و یاد امام خویش باشد.
کسی که خود را از منتظرین و محبین ولیعصر عجّلاللهفرجه میداند، باید توجه داشته باشد که به میزان جهالتها، خطاها و اخلاقیات نادرست خود، به جلوه گری آن بزرگوار لطمه میزند و موجب خمودی یاد حضرت و توجه به ایشان میشود.
جاهلیت امت در زمان ظهور
امیرالمؤمنین علیهالسلام میفرمایند:
«اِعْلَمُوا عِلْماً يَقِيناً أَنَّ الَّذِي يَسْتَقْبِلُ قَائِمَنَا مِنْ أَمْرِ جَاهِلِيَّتِكُمْ وَ ذَلِكَ أَنَّ الْأُمَّةَ كُلَّهَا يَوْمَئِذٍ جَاهِلِيَّةٌ إِلَّا مَنْ رَحِمَ اللَّهُ وَ لَیُطَهِّرَنَّ الاَرضَ مِن کُلِّ غاشٍ وَ لَيَعْمَلَنَّ بِالْعَدْلِ وَ لَيَقُومَنَّ فِيكُمْ بِالْقِسْطَاسِ الْمُسْتَقِيم وَ لَيَتَمَنَّيَنَّ أَحْيَاؤُكُمْ رَجْعَةَ الْكَرَّة»[9]
«یقین بدانید قائم ما در زمان ظهور، با جاهلیت مواجه میشود و همهی امت در آن زمان جاهل و نادانند، به غیر از کسی که خدا به او رحم کرده است».
او زمین را از همهی فریبکاران پاک میکند، به عدل عمل مینماید و تراز عدالت را در میانتان بر پا می دارد (و آنقدر اجرای عدالت او زیبا و دل انگیز است که) زندگان شما آرزو میکنند رجعت کرده (و در آن فضای مملو از عدالت زندگی کنند)».
در کلامی دیگر، امیرالمؤمنین علیهالسلام اینگونه زمان ظهور را ترسیم میکنند:
«يَعْطِفُ الْهَوَى عَلَى الْهُدَى إِذَا عَطَفُوا الْهُدَى عَلَى الْهَوَى وَ يَعْطِفُ الرَّأْيَ عَلَى الْقُرْآنِ إِذَا عَطَفُوا الْقُرْآنَ عَلَى الرَّأْي»[10]
«زمانی که مردم خواسته های خود را ملاک هدایت قرار می دهند ، (مهدی علیه السلام) هوی و هوس را پیرو هدایت می کند و آن هنگام که افراد قرآن را پیرو نظرات خود قرار می دهند ، آراء را پیرو قرآن می کند»
اگر قلب و دل ما تحت سلطهی حضرت قرار گیرد، هوس مان پیرو هدایت میشود. امام علیهالسلام هواهای نفسانی ما را تابع نظرات خود میکند، و دیگر هر زمان منافع شخصیمان با اوامر الهی در تعارض باشد، مورد دوم را ترجیح میدهیم.
به ساحت مقدس حضرت ولیعصر عجّلاللهفرجه عرض میکنیم:
مولاجان!
من همان نادانی هستم که در جاهلیت زندگی میکنم و عمری است که هدایت را پیرو هوای نفسم قرار دادهام.
روزگاری را به جهالت و ضلالت گذراندم و حال تمنای یک نگاه مولایم را دارم تا مس وجودم ، کیمیا شود.
آنان که خاک را به نظر کیمیا کنند
آیا شود که گوشه ی چشمی به ما کنند
از محضر مبارکتان درخواست میکنم به زندگیم پا گذارید و آنگونه که در زمان ظهور افراد را متحول میکنید، حال مرا تغییر داده و به بهترین حال بدل کنید.
«اللهم عجّل لولیک الفرج و سهّل له المخرج»
تاریخ جلسه : 98/8/22 ـ جلسه 5
«برگرفته از بیانات استاد زهره بروجردی»
[1]مفاتیح الجنان، صلوات ضراب اصفهانی
[2]مفاتیح الجنان، صلوات ضراب اصفهانی
[3] مفاتیح الجنان، صلوات ضراب اصفهانی
[4] سوره مبارکه حجر، آیه 9
[5] مفاتیح الجنان، صلوات ضراب اصفهانی
[6] مفاتیح الجنان، صلوات ضراب اصفهانی
[7] مفاتیح الجنان، صلوات ضراب اصفهانی
[8] مفاتیح الجنان، صلوات ضراب اصفهانی
[9] دانشنامه امام مهدی(عج)، ج9، ص194
[10] نهج البلاغه، خطبه 138