منتظران ظهور، با فضیلت‌ترین مردم
امام سجاد علیه‌السلام در مورد مردم در زمان غیبت حضرت ولی‌عصر عجّل‌الله‌فرجه می‌فرمایند:
«إِنَ أَهْلَ زَمَانِ غَیبَتِهِ الْقَائِلِینَ بِإِمَامَتِهِ وَ الْمُنْتَظِرِینَ لِظُهُورِهِ أَفْضَلُ مِنْ أَهْلِ كُلِّ زَمَانٍ لِأَنَّ اللَّهَ تَبَارَكَ وَ تَعَالَى أَعْطَاهُمْ مِنَ الْعُقُولِ وَ الْأَفْهَامِ وَ الْمَعْرِفَةِ مَا صَارَتْ بِهِ الْغَیبَةُ عِنْدَهُمْ بِمَنْزِلَةِ الْمُشَاهَدَة»[1]
افرادی كه در زمان غیبت حضرت مهدی عجّل‌الله‌فرجه زندگی می‌كنند، به امامت او قائلند و چشم انتظار ظهور هستند، از مردم همه زمانه‌ها با فضیلت‌ترند. حتی نسبت به مسلمانان صدر اسلام و افرادی كه در زمان سایر حضرات معصومین علیه‌السلام بودند برترند؛ زیرا عقل، فهم و معرفتی كه خدا نصیب آنها كرده آنقدر زیاد است كه برایشان غیبت به منزله حضور است. گویا مؤمنین زمان غیبت امام خویش را می‌بینند و در محضر او حاضرند. به همین دلیل است كه در زیارات به هنگام سلام دادن به حضرت حجت علیه‌السلام، ضمیر مخاطب به كار می‌بریم.
امام عصر (عج)، جلوه تامّه اسماء الحسنای الهی
امام عصر عجّل‌الله‌فرجه خلیفه كامله خداست و جلوه تامّه اسماء الحسنای الهی است. به همین جهت، با بررسی نام‌های خداوند، بستری برای شناخت بیشتر و بهتر امام زمان علیه‌السلام برایمان فراهم می‌شود.
شهید
یكی از اسامی خدای سبحان «شهید» است؛ یعنی وجودی كه هیچ امری برای او مخفی نیست، و به دلیل آگاهی كاملش می‌تواند بر هر چیز گواه باشد. «وَ اللَّهُ عَلى كُلِ شَیءٍ شَهیدٌ»[2]
وجود مقدس حضرت ولی عصر عجّل‌الله‌فرجه به عنوان جلوه كامله نام شهید خدا، بر همه ابعاد زندگی ما مطلع است.
- «شهید» بودن امام عصر علیه‌السلام به همان میزان كه برای اعداء موجب خوف می‌شود، برای دوستان حضرت طرب و خوشی به ارمغان می‌آورد.
عشاق اسراری دارند كه هیچ‌كس از آن آگاه نیست. میزان ارادت و محبت ما به «اولیاء الله» به هیچ وسیله‌ای قابل سنجش نیست و احدی از میزان عشق ما به اهل بیت علیه‌السلام اطلاع ندارد.
امّا ولی خدا وسعت عشق ما را می‌داند و در هر زمان و هر مكان كه نیاز باشد، بر این امر گواهی می‌دهد.
- توجّه به «شهید بودن» امام علیه‌السلام ، موجب حیای مأموم می‌شود. زمانی كه احساس كنیم دائم در حضور كسی قرار داریم كه از همه اسرارمان مطلع است، حیا می‌كنیم كه آلوده و ناپاك باشیم. هم حیای ظاهر را رعایت می‌كنیم و می‌كوشیم تا گرفتار معصیت نشویم، هم حیای باطن را لحاظ می‌كنیم و از هر فكر نازیبا و هر نیت نادرست فاصله می‌گیریم.
زمانی كه امام علیه‌السلام را «شهید» و گواه بیابیم، با توفیق الهی، تزكیه‌ای باطنی، تصفیه‌ای از نازیبائی‌ها و تخلیه‌ای از رذیلت‌ها در وجودمان صورت می‌گیرد.
- اگر به این باور برسیم كه ولی عصر عجّل‌الله‌فرجه شهید است و گواه، می‌كوشیم تا در هر امر خیری سهیم باشیم و در عرصه همه خیرات حاضر شویم.
مرحوم آیت الله بهجت می‌فرمودند: «سعی كن در هر كار خیری مشاهده شوی، شاید در یك كار خیر به چشم حضرت بیایی. نمی‌دانیم كدام كار خیرمان مورد قبول حضرت واقع می‌شود، پس باید در هر كار خیر شركت كنیم به این امید كه كارهایمان مقبول امام عصر عجّل‌الله‌فرجه واقع شود.»
روزی حضرت داود علیه‌السلام از بیابانی عبور می‌كردند دیدند مورچه‌ای از تپه‌ای خاك بر می‌دارد، می‌برد و در قسمت دیگری می‌ریزد. این قضیه موجب تعجبشان شد و از خدای سبحان خواستند كه با حكمت این مسئله آشنا شوند. با مورچه شروع به صحبت كردند و گفتند: چرا این كار را می‌كنی؟ مورچه در پاسخ گفت: من معشوقی دارم كه شرط وصلش را جابجایی تمام خاك‌های این قسمت قرار داده.
حضرت داود علیه‌السلام گفتند: تو از میزان توان خودت مطلع هستی؟ گفت: بله، گفتند: با این جثه كوچكت فكر می‌كنی از عهده این كار عظیم بر می‌آیی؟ گفت: مهم این است كه اگر در حین انجام كار بمیرم در راه عشق محبوبم جان داده‌ام.
اگر در زندگی مولا و محبوبمان را دائماً شاهد و ناظر بدانیم، سعی می‌كنیم همواره در حال امتثال امر او باشیم و بدون خستگی و رنج و ملال، برای جلب رضایتش تلاش كنیم.
وقتی باور داریم امام رئوفمان شاهد و شهید است، ناامید و مأیوس نمی‌شویم. حضرت از خفایای وجود ما آگاه است و می‌داند در مشكلات زندگی روی لطف و عنایتش حساب باز كرده‌ایم، پس در سختی‌ها تنهایمان نمی‌گذارد.
- «یا مُطْلِقَ الْأُسَارَى»
«ای خدایی که اسیران را آزاد می کنی»
امام عصرعلیه‌السلام همچون خداوند شاهد است، و اگر در دام دنیا بیفتیم، آزادمان می‌كند، و اگر گرفتار اخلاقیات سوء، معصیت و جهالت شویم رهایمان می‌سازد.
- «یا نَاصِرَ كُلِ مَخْذُول»
«ای خدایی که هر خوار شده‌ای را یاری می‌کنی»
امام عجّل‌الله‌فرجه شاهدی است كه نمی‌گذارد در مانده بمانیم. هر گاه ما را اسیر خفت و خواری ببیند، به یاریمان می‌آید و نجات‌مان می‌دهد.
- «یا رَقِیب»
«ای خدای مراقب»
امام علیه‌السلام به عنوان خلیفة الله دیده‌بان و مراقبی است كه ما را از بلیات حفظ می‌كند.
مگر می‌شود حضرت هم گرفتاری‌های ما را مشاهده كند و هم عكس العملی نشان ندهد و ما را در مهلكه‌ها رها نماید؟
- «یا مُهَیمِن»
«ای خدای نگهبان»
امامِ شهید و شاهد، مهیمن و نگهبان هم هست. گویا در عرصه زندگیمان نگهبانی می‌دهد تا زشتیها و نازیبائی‌ها به سراغمان نیاید.
- «یا سَاتِرَ كُلِ مَعْیوب»
«ای خدایی که عیب ها را می پوشانی»
اگر علیرغم امدادهای «ولی خدا» خودمان نازیبائی‌ها را انتخاب كنیم، حضرت عیوبمان را می‌پوشاند.
اگر در كنار همه عیب‌ها و نقص‌ها، در نزد مردم محبوبیت و مقبولیت داریم، به این دلیل است كه مولای مهربانی، به اذن حق، بر روی عیوبمان پرده انداخته و فرصتی در اختیارمان قرار داده تا قبائحمان را مرتفع كنیم.
نور
«نور» یعنی راندن، گریزاندن و كوچ دادن. به نور، نور گفته می‌شود زیرا ظلمت را فراری می‌دهد و تاریكی را دفع می‌كند.
«اللَّهُ نُورُ السَّماواتِ وَ الْأَرْض»، خداوند نور است و وجود مقدس امام زمان علیه‌السلام به عنوان خلیفه حق، هم نور است و هم منوّر.
- امام عصر عجّل‌الله‌فرجه هر چه كه با بندگی ما سازگار نیست از زندگیمان كوچ می‌دهد، تمامی نقص‌ها، معصیت‌ها ، غفلت‌ها و جهالت‌ها را از ما دور می‌كند.
- به صرف تابیدن نور، ظلمت می‌رود.
زمانی كه امام عصر علیه‌السلام بر قلب و دل ما پا گذارد، جهل و گناه از وجودمان گریزان می‌شود. با نور امام زمان عجّل‌الله‌فرجه ، می‌توانیم بدون دشواری و سختی عوض شویم زیرا اوست كه بدیها را از ما دور می‌كند، و خودمان زحمتی نمی‌كشیم.
- با وجود حضرت، زندگی به آسانی می‌گذرد، به سهولت یك بنده عاصی، مطیع و یك فرد غافل، واصل می‌شود.
- نور بی سر و صدا كار می‌كند، ولی به سرعت و سهولت روشنایی را جایگزین تاریكی می‌نماید. با تمسك به «نور بودن» ولی عصر علیه‌السلام می‌توانیم از زشتیها و نازیبائی‌ها رها شده و به خوبیها و پاكی‌ها دست یابیم. ولی باید مراقب باشیم كه تغییر و تبدیل‌ها را در زندگیمان از خود نبینیم. همواره به یاد داشته باشیم «ولی خدا» در وجودمان پا گذاشته و ظلمتها را گریزان كرده است.
- امام هر زمان، نور اهل آن زمان است.
در ذیل آیه مباركه «وَ مَنْ لَمْ یجْعَلِ اللَّهُ لَهُ نُوراً فَما لَهُ مِنْ نُورٍ»[3]؛«اگر كسی كه خدا برایش نور قرار ندهد نوری ندارد.» امام صادق علیه‌السلام می‌فرماید:
«مَنْ لَمْ یجْعَلِ اللَّهُ لَهُ إِمَاماً فِی الدُّنْیا فَمَا لَهُ فِی الْآخِرَةِ مِنْ نُورٍ إِمَامٍ یرْشِدُه»[4]
«كسی كه خداوند برایش امامی قرار ندهد، نور دیگری در پیش رو ندارد كه او را راهنمایی می‌كند.»
پیامبر اکرم صلّی‌الله‌علیه‌و‌آله می‌فرماید:
«ان النور اذا دخل القلب انشرح له الصدر و انفتح»[5]
«اگر نور وارد دل شد دل گسترش پیدا می‌كند و باز می‌شود.»
وجود مقدس امام عصر عجّل‌الله‌فرجه‌نوری است كه وقتی به زندگیمان بتابد، تنگناها را از ما كوچ می‌دهد. ولی عصر علیه‌السلام نعم الانیس و نعم الرفیق است. اگر حضرت بر قلبهامان قدم نهد، دیگر نمی‌گذارد دل تنگ باشیم.
دلتنگی‌های ما به جهت عدم ارتباط با امام علیه‌السلام است. در تاریكی و ظلمت مانده‌ایم كه احساس ضیق و تنگنا می‌كنیم. باید از ظلمات به سمت نور برویم تا به گشایش و شرح صدر برسیم.
نیازی نیست انسان دنبال نور بگردد و آن را طلب كند تا از تابشش بهرهمند شود. ما هیچ صبحی به سراغ خورشید نرفته‌ایم و از آن تقاضا نكرده‌ایم تا بر ما بتابد، بلكه خورشید بدون درخواست ما هر روز برزمین تابش دارد، و حتی اگر روزنه‌ای بر آن باز كنیم، داخل شده و بر ما می‌تابد.
كافی است با اسم «نور» ولی عصر علیه‌السلام آشنا شویم و خود را تحت این نام قرار دهیم، تا حضرت نواقص امكانی ما را برطرف نمایند و یاریمان كنند تا در مسیر بندگی به بالاترین كمال‌ها و متعالی‌ترین رشدها نائل شویم.
ما ذاتاً با «نور» مأنوس هستیم، و لازم نیست او را به ما بشناسانند و از فوائدش بگویند تا نور را بپسندیم.
- «یا مَنْ آنَسَنِی وَ آوَانِی»
«ای كه مرا با خودت مأنوس كردی و به من مأوا دادی.»
زمانی كه با اسم نور حضرت آشنا شویم، درمی‌یابیم كه با او مأنوسیم، و بدون ترس و وحشت همراهش می‌مانیم.
اگر در تاریكی به سر بردیم نمی‌توانیم كار كنیم، ولی با نور ولی عصر عجّل‌الله‌فرجه، دائماً كارمان بندگی كردن است و بی‌وقفه و خستگی ناپذیر در مسیر عبودیت پیش می‌رویم تا رضایت حضرت حق را جلب كنیم.
- آشنایی با اسم نور، برایمان تطهیر را به ارمغان می‌آورد
امام سجاد علیه‌السلام می‌فرماید:
«وَ اللَّهِ وَ اللَّهِ لَا یحِبُّنَا عَبْدٌ حَتَّى یطَهِّرَ اللَّهُ قَلْبَه»[6]
«به خدا قسم بنده‌ای عاشق ما نمی‌شود و ولایت ما را نمی‌پذیرد ، مگر این كه خدا تطهیر دل او را به عهده می‌گیرد.»
در پرتو ارتباط با نور وجود مقدس ولی عصر عجّل‌الله‌فرجه ، زشتی‌های ما كوچ داده می‌شود و باطنمان پاك می‌گردد، دارای قلب و نفس سلیم می‌شویم، و از اندیشه پاك و لسان پاك برخوردار می‌گردیم.
- «یا مُیسِّر»
یسر به معنای فرمانبرداری، انقیاد و نرمی است، و نام «میسر» یعنی آسان كننده.
زمانی كه نور وجود حضرت بقیة الله علیه‌السلام بر درون ما می‌تابد، بدی‌هایمان بدون هیچ مقاومتی و در اوج تسلیم، پذیرای فرمان حضرت می‌شوند، و به آسانی از وجود ما كوچ می‌كنند.
تابش نور ولایت ، به آسانی حر را حر ، و زهیر را زهیر كرد. در هر وضعیتی كه هستیم نباید از اصلاح خود ناامید شویم. با یك نگاه امام علیه‌السلام به راحتی منقاد می‌شویم و از نازیبائی‌ها و ناپاكی‌ها فاصله می‌گیریم.
- «یا مُسَهِّل»
«سهل» به دشت صاف و هموار گفته می‌شود كه پستی و بلندی ندارد. راه رفتن در چنین زمینی هم بی‌خطر است و هم آسان و راحت. زمانی كه پرتو مقدس ولی عصر علیه‌السلام در زندگی ما می‌تابد امورمان به آسانی و سهولت انجام می‌شود.
حضرت نور است، پس میسر و مسّهل نیز هست. هم ما را فرمانبردار خود می‌كند، و هم با فراهم كردن امكانات و رفع موانع، جدا شدن از زشتیها را برایمان آسان می‌سازد.
- «یا مُهَوِّن»
امام زمان علیه‌السلام «مهوّن» هم هست، یعنی به ما سكینه و آرامش می‌دهد، و نمی‌گذارد جداشدنمان از نازیبائی‌ها با جزع و فزع، بی‌تابی و اضطراب صورت گیرد.
نور بر همه چیز می‌تابد و بین زیبا و نازیبا و پاك و ناپاك تفاوتی قائل نمی‌شود.
به مولایمان عرض می‌كنیم:
آقا! شما را با نام «اباصالح» می‌شناختیم و می‌گفتیم تنها با صالحان و خوبان ارتباط برقرار می‌كنی. امّا حال كه با نام «نور»ت آشنا شدیم، در طربیم و دلخوشیم.
می‌دانیم كه از تابیدن بر عاصیان و غافلان ابایی نداری، با ما نیز انس می‌گیری، نازیبائیهایمان را كوچ می‌دهی و تطهیرمان می‌كنی.
نمی‌گوییم «برما بتاب»، باور داریم كه بدون تقاضای ما می‌آیی و می‌تابی.
یاریمان كن بتوانیم حجابها و پرده‌ها را كنار زنیم، موانع را رفع كنیم و از تابش وجود مباركت بهرهمند شویم.
تاریخ جلسه: 92/9/13 ـ جلسه 5
«برگرفته از بیانات استاد زهره بروجردی»
[1] كمال الدين و تمام النعمة، ج1 ، ص320
[2] سوره مبارکه بروج، آیه 9
[3] سوره مبارکه نور، آیه 40
[4]بحارالأنوار، ج23، ص325
[5] شرح الكافي-الأصول و الروضة (للمولى صالح المازندراني) ، ج8، ص 347
[6] دعائم الإسلام، ج1، ص73
