ثواب زیارت امام رضا علیه‌السلام
شخصی می‌گوید:
«از موسی بن جعفر علیه‌السلام شنیدم که فرمود: «اگر کسی قبر فرزند من، علی را زیارت کند؛ برای او نزد خداوند 70حج خالص وجود دارد» پرسیدم: «70حج؟!» حضرت فرمودند: «بله و بالاتر 70هزار حج» سپس حضرت ادامه دادند: «چه بسیار حجی که قبول نمی‌شود(اما اینجا صحبت از حج مقبول است) و کسی که او را زیارت کند یا شبی را در مرقد او به صبح رساند؛ مانند کسی‌ست که خداوند را در عرشش زیارت کرده است» پرسیدم: «مانند کسی که خدا را در عرشش زیارت کرده است؟!»
حضرت فرمودند: «هنگامی که روز قیامت شود؛ 4 نفر از اولین و 4 نفر از آخرین در عرش خداوند حضور دارند. 4نفر از اولین نوح و ابراهیم و موسی و عیسی علیهم‌السلام و 4 نفر از آخرین، محمد صلی‌الله‌علیه‌وآله و علی و حسن و حسین علیهم‌السلام هستند. سپس حصاری دور عرش کشیده می‌شود پس زائران قبور ائمه علیهم‌السلام در آن حصار همراه ما می‌نشینند. آگاه باش! به درستی که بلندمرتبه‌ترین افراد(بعد از حضرات معصومین) و نزدیک‌ترین آن‌ها از نظر عطا، زائرین قبر فرزندم علی هستند»»[1]
در متن حدیث عبارت «أَقْرَبَهُمْ حَبْوَةً»، نیاز به کمی توضیح دارد: «حبوة» عطای اختصاصی است. مثلاً پدری كه از دنیا می‌رود؛ تعدادی از لوازم اختصاصی او را مانند شمشیر، انگشتر و قرآن، پسر بزرگ‌تر به ارث می‌برد. اینها عطای اختصاصی پدر به پسر است. در عرب به چنین عطاهایی «حَبْوَةً» می‌گویند.
بنابراین، با توجه به کلام موسی بن جعفر علیه‌السلام، نزدیك‌ترین كسی كه در میان زائرین حضرات معصومین هدیه خاص الهی دریافت می‌كند؛ زائرین قبر علی بن موسی الرضا علیه‌السلام هستند. یعنی زائر امام رضا علیه‌السلام به مرتبه‌ای می‌رسد كه رتبه‌اش از رتبه زوار سایر حضرات معصومین بالاتر است.
ممکن است این سؤال مطرح شود که در روایات متعددی برای زوار قبر امام حسین علیه‌السلام درجات و مقاماتی را ذكر كرده‌اند كه از حد فهم بشری خارج است؛ حال چگونه زوار امام رضا علیه‌السلام درجاتش از آن افزون است؟
در جواب گفته می‌شود كه زوار قبر امام حسین علیه‌السلام از خواص شیعه نیستند؛ بلكه فرقه‌هایی چون زیدیه، اسماعیلیه، و… نیز به زیارت حضرت مشرف می‌شوند. اما زوار امام رضا علیه‌السلام از خواص شیعه هستند زیرا هر كس ولایت امام رضا علیه‌السلام را پذیرفته باشد؛ قطعا شیعه دوازده‌امامی نیز است.
روایت مذكور به دقت و تأملی خاص نیاز دارد. اگر زیارت امام رضا علیه‌السلام برای هر یك از ما به آسانی فراهم می‌شود؛ فضلی از سوی خود حضرت است. از این رو بر هر یك از ما واجب است كه به این زیارت به شكل تحفه‌ای الهی و فضیلتی خاص بنگریم و شكر آن را به جا آوریم.
جایگزین زیارت اهلبیت چیست؟
امام رضا علیه‌السلام فرمودند:
«… مَنْ لَمْ يَقْدِرْ عَلَى زِيَارَتِنَا فَلْيَزُرْ صَالِحِي مَوَالِينَا يُكْتَبْ لَهُ ثَوَابُ زِيَارَتِنَا»[2]
«اگر كسی قدرت زیارت ما را ندارد [هر نوع قدرتی، چه مالی، چه زمانی و…] پس باید دوستان صالح ما را زیارت كند؛ برای او ثواب زیارت ما نوشته می‌شود»
سخن حضرت درباره دوستان صالح، عام است بنابراین شامل مردگان و زندگان می‌شود. مثلاً اگر كسی قدرت زیارت امام رضا علیه‌السلام را ندارد ولی می‌تواند شیخ صدوق رحمة‌الله‌علیه را زیارت كند؛ این کار را بکند.
به یقین زیارت دوستان اهلبیت، معرفتی خاص نصیب فرد می‌كند كه حضرت، دوستدارانِ زیارتِ خود را به زیارت دوستان‌شان دعوت می‌كنند.
ثواب شرکت در مجالس اهلبیت
امام رضا علیه‌السلام فرمودند:
«مَن جَلَسَ مَجْلِساً يُحْيَا فِيهِ أَمْرُنَا لَمْ يَمُتْ قَلْبُهُ يَوْمَ تَمُوتُ الْقَلْبُ»[3]
«اگر کسی در جلسه‌ای بنشیند که در آن مجلس امر ما احیاء می‌شود؛ قلب او در در روزی که قلب‌ها می‌میرد؛ نمی‌میرد»
روزی كه آدم‌ها نوعاً دل مرده‌اند و نشاط و شادابی لازم و تحرك حقیقی ندارند؛ شركت كننده در مجالس اهل بیت علیهم‌السلام از شادابی و نشاط خاصی برخوردار بوده و سیرإلی‌الله را ادامه می‌دهد.
تاریخ جلسه: 86/11/8 ـ جلسه 16
این جلسه ادامه دارد…
برگرفته از بیانات استاد زهره بروجردی
[1] عیون اخبارالرضا، ج2، ص 259
[2] کامل الزیارات، النص، ص319
[3] عیون اخبارالرضا، ج2، ص294
