مقدمه
وجود مقدس امام عصر عجل‌الله‌تعالی‌فرجه خورشید هدایتی است كه هماره بر عرصه‌ی زندگی ما پرتوافكنی می‌كند. زمانی كه در مسیر شناخت امام عصر عجل‌الله‌تعالی‌فرجه گام بر می‌داریم، در حقیقت به نورانیت حضرت توجه می‌كنیم تا بتوانیم از بارقه‌های معرفتش برخوردار شویم.
شناخت نسبت به امام زمان عجل‌الله‌تعالی‌فرجه شناختی نیست كه تنها از طریق الفاظ میسر شود، برای تحقق این امر باید از صفحه قلب و دلمان غبارروبی كنیم، كدورت‌ها را از درونمان بزداییم تا در معرض نسیم معرفت حضرت قرار بگیریم و طعم حیات طیبه را بچشیم.
- دستیابی به شناخت صحیح امام عجل‌الله‌تعالی‌فرجه باید از طریق حضرات معصومین علیهم‌السلام صورت بگیرد، زیرا معرّفی انسان كامل تنها از لسان انسان كامل امكان‌پذیر است.
بنابراین به كلام اهل‌بیت علیهم‌السلام مراجعه می‌كنیم تا كامل‌ترین معّرفی نسبت به امام زمان عجل‌الله‌تعالی‌فرجه برایمان صورت گیرد و در پرتو نور معرفتش، به طریق هدایت راه یابیم.
پیامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله به امیرالمؤمنین علیه‌السلام فرمودند:
«یا عَلِی أَنَا نَذِیرُ أُمَّتِی وَ أَنْتَ هَادِیهَا وَ الْحَسَنُ قَائِدُهَا وَ الْحُسَینُ سَائِقُهَا وَ عَلِی بْنُ الْحُسَینِ جَامِعُهَا وَ مُحَمَّدُ بْنُ عَلِی عَارِفُهَا وَ جَعْفَرُ بْنُ مُحَمَّدٍ كَاتِبُهَا وَ مُوسَى بْنُ جَعْفَرٍ مُحْصِیهَا وَ عَلِی بْنُ مُوسَى مُعَبِّرُهَا وَ مُنْجِیهَا وَ طَارِدُ مُبْغِضِیهَا وَ مُدْنِی مُؤْمِنِیهَا وَ مُحَمَّدُ بْنُ عَلِی قَائِمُهَا وَ سَائِقُهَا وَ عَلِی بْنُ مُحَمَّدٍ سَاتِرُهَا وَ عَالِمُهَا وَ الْحَسَنُ بْنُ عَلِی مُنَادِیهَا وَ مُعْطِیهَا وَ الْقَائِمُ الْخَلَفُ سَاقِیهَا وَ مُنَاشِدُهَا إِنَّ فِی ذلِكَ لَآیاتٍ لِلْمُتَوَسِّمِینَ یا عَبْدَ اللَّه»[1]
«ای علی! تو هشدار دهنده و هدایت كننده امّت هستی. «حسن» جلودار امّت است و «حسین» كسی است كه دیگران را به پیش سوق می‌دهد (تا كسی از قافله خیرات عقب نماند). «علی بن الحسین» همه را در كنار یكدیگر جمع می‌كند. «محمد بن علی» معرفی حقایق را به عهده دارد. «جعفربن محمد» حقایق شریعت را ثبت می‌كند. «موسی بن جعفر» امّت را سرشماری می‌كند تا كسی از اهل هدایت جدا نشود. «علی بن موسی» مایه‌ی نجات امت است، مبغضین اهل بیت را طرد كرده و اهل ایمان را به هم نزدیك می‌كند. «محمدبن علی» قیام به امر امّت كرده و آنها را به جلو می‌راند. «علی بن محمد» عالم امّت است و بر عیوب آنها پرده می‌اندازد. «حسن بن علی» منادی امت و عطا كننده به آنهاست. قائم (امام زمان عجل‌الله‌تعالی‌فرجه) ساقی امت است.»
امام زمان عجل‌الله‌تعالی‌فرجه؛ ساقی امّت
ساقی كسی است كه به راه می‌افتد و خود را به تشنگان می‌رساند تا سیرابشان كند.
در دوره حیات ما، هرگاه شرابی معرفتی به كام جانمان ریخته می‌شود، به وساطت امام عصر عجل‌الله‌تعالی‌فرجه است.
امام زمان عجل‌الله‌تعالی‌فرجه به عنوان ساقی امّت، راضی به تشنه كامی ما نیستند و دائماً زلال معرفت را به ما عرضه می‌كنند. اگر ما از آب معرفت حضرت ننوشیده‌ایم و هنوز اسیر جهالت و غفلتیم، به علت موانعی است كه خود ایجاد كرده‌ایم و یا به جهت جایگزین‌های نامناسبی است كه در زندگی خویش برگزیده‌ایم و خود را از شراب معرفت «ولی الله» محروم نمودیم.
به لطف حضرت حق، در ادامه مباحث امام زمان شناسی به بررسی دعایی می‌‌پردازیم كه از لسان مبارك امام رضا علیه‌السلام برای حضرت حجّت عجل‌الله‌تعالی‌فرجه نقل شده است.
«اللَّهُمَّ ادْفَعْ عَنْ وَلِیكَ وَ خَلِیفَتِكَ وَ حُجَّتِكَ عَلَى خَلْقِك»
«بارالها! از آن كه ولی تو، خلیفه تو و حجّت بر خلق توست، خطرات را دفع کن»
دعا برای امام زمان عجل‌الله‌تعالی‌فرجه
غالباً افراد تصور می‌كنند بزرگ‌ترها باید دعاگوی كوچك‌ترها باشند، چرا كه در پیشگاه حق جایگاهی مقبول‌تر و معتبر‌تر دارند. به همین خاطر هیچ‌گاه خود را ملزم نمی‌كنند كه برای حضرت ولی عصر عجل‌الله‌تعالی‌فرجه دعا نمایند.
اما در این دعا، امام رضا علیه‌السلام برای یكایك ما شخصیت و اعتباری ویژه قائل شده‌اند، گویا به ما می‌آموزند كه با وجود مصون و محفوظ بودن امام زمان عجل‌الله‌تعالی‌فرجه، دعای ما هم بی‌تأثیر نیست و درخواستمان از خداوند، برای دفع بلیات از امام عصر عجل‌الله‌تعالی‌فرجه نقش آفرین است.
دعا برای آزار نرساندن به حضرت
هنگامی كه از خدای سبحان طلب می‌كنیم تا از «ولی» و «خلیفه‌اش» دفاع كند، متوجه واقعیتی دردناك می‌شویم.
حقیقت این است كه امام عجل‌الله‌تعالی‌فرجه در حریم امن الهی، از هر بلیه‌ای مصون و محفوظ‌اند، ولی امور مختلفی می‌تواند موجب تأثّر و تألم حضرت شود و در حد آزار روحی به ایشان لطمه بزند.
آنهائی كه با حّب دنیا و مشغولیت به امور دنیوی، امام خود را فراموش كرده و از یادش غافل‌اند… كسانی كه اهل افراط و تفریط‌اند… افرادی كه حقوق دیگران را نادیده می‌گیرند… آنهائی كه با معصیت و جهالت به دیانتشان آسیب می‌زنند و وجود مقدس امام زمان عجل‌الله‌تعالی‌فرجه را آزرده خاطر می‌كنند.
- با دعا برای دفاع حضرت حق از امام عجل‌الله‌تعالی‌فرجه در حقیقت از خداوند طلب می‌كنیم هم ما را در شمار آسیب رسانان به حضرت قرار ندهد، و هم لطمه و صدمه آسیب رسانان را از وجود مبارك امام عجل‌الله‌تعالی‌فرجه دور كند.
«اللَّهُمَّ ادْفَعْ عَنْ … لِسَانِكَ الْمُعَبِّرِ عَنْك»
«خدایا دفاع كن از وجودی كه زبان تعبیركننده و تفسیر كننده تو، از سوی توست»
امام زمان عجل‌الله‌تعالی‌فرجه؛ بیان‌کننده پیام حق
در این فراز از دعا، امام عصر عجل‌الله‌تعالی‌فرجه به عنوان «لسان الله» معرفی شده‌اند.
خداوند وجودی جسمانی نیست كه دارای زبان باشد، منظور از زبان خدا وجودی است كه گویای پیام حضرت حق است.
استفاده از تعبیر «لسان الله» برای امام زمان عجل‌الله‌تعالی‌فرجه به این معناست كه حضرت حقایق الهی را بیان می‌كنند و پیام‌ها، احكام و آداب از طریق وجود مبارك ایشان برای اهل عالم اظهار می‌شود.
«اللَّهُمَّ ادْفَعْ عَنْ … النَّاطِقِ بِحُكْمِك»
«بار خدایا دفاع كن از كسی كه گویا به حكمت توست»
رشد آفرین بودن پیام‌های امام زمان عجل‌الله‌تعالی‌فرجه
«ما ینْطِقُ عَنِ الْهَوى» هیچ كلامی بر اساس سلیقه فردی و میل شخصی از امام زمان عجل‌الله‌تعالی‌فرجه صادر نمی‌شود.
آنچه سلطان ازل گفت بگو، می‌گویم
سراسر نطق امام عجل‌الله‌تعالی‌فرجه گفتارهای حكیمانه‌ای است كه به اذن حضرت حق به ما عرضه می‌شود.
«كتاب الله» قرآن صامت است و «ولی الله» قرآن ناطق. همان گونه كه قرآن كریم حاوی سخنان حكیمانه خداوند متعال است، امام زمان عجل‌الله‌تعالی‌فرجه نیز تمامی گفتارشان از حكمت الهی سرچشمه می‌گیرد.
«ناطق» اسم فاعل است و بر استمرار امر دلالت می‌كند.
در هر سلامی كه به حضرت حّجت می‌دهیم، با وجودی ارتباط برقرار می‌كنیم كه صامت و ساكت نیست، امامی است كه مرتباً براساس حكمت خداوند مشغول نطق است.
مگر می‌شود سراغ كتاب خدا برویم و قرآن برایمان پیامی نداشته باشد؟ امام عصر عجل‌الله‌تعالی‌فرجه هم به عنوان قرآن ناطق، در پس هر ارتباطی، كلامی حكیمانه را به ما عرضه می‌كنند.
بر این باوریم كه هر بار به حضرت سلام دهیم، ایشان قطعاً جواب سلام ما را خواهند داد، چرا كه سلام امری است واجب و امام معصوم به ادای همه فرائض مقید است.
هرگاه به وجود مقدس امام زمان (عج) سلام می‌دهیم، حتماً به عنوان جواب سلام، پیام‌هایی را به ما القاء می‌كنند.
اگر بعد از اظهار ارادت و محبت به امام عجل‌الله‌تعالی‌فرجه به قلبمان الهام می‌شود كه از امری دوری كنیم یا برای انجام كاری اقدام نمائیم، پیغامی است كه از كلام حیكمانه حضرت دریافت كرده‌ایم.
القائات امام عجل‌الله‌تعالی‌فرجه از «لسان الله» صادر شده و نطقی نشأت گرفته از حكمت است، بنابراین پیام‌های حضرت، اموری است رشد آفرین كه استعدادهای وجودی‌مان را شكوفا می‌نماید و برایمان بستری مناسب فراهم می‌كند تا به انسان‌هایی كمال گرا و تعالی طلب بدل شویم.
جلسه: جلسه 1
«برگرفته از بیانات استاد زهره بروجردی»
[1] مائة منقبة، ص 25
