شناخت امام زمان (عج) ـ بخش اول
مقدمه
کسی که امام زمان را نشناسد، راه را گم کرده است.
معرفة الامام از مهمترین واجبات زندگی ماست.
بدون ولایت و دلالت امام عصر عجّل‌الله‌فرجه هرگز نمی‌توانیم راه‌های صحیح زندگی را بیابیم و بپیماییم. برای انجام هر کار نیک نیازمند شناخت امام علیه‌السلام هستیم تا با وجود مقدس ایشان اعمالی مطابق شریعت و به دور از خطا و اشتباه انجام دهیم.
امام باقر علیه‌السلام فرمودند:
«وَ مَنْ لَا يَعْرِفِ اللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ وَ لَا يَعْرِفِ الْإِمَامَ مِنَّا أَهْلَ الْبَيْتِ . . . وَ اللَّهِ ضَلَالًا»[1]
«کسی که خدا را و امامی را که از ما اهل بیت است نشناسد، به خداوند قسم گمراه است.»
روزانه حداقل ده بار در نمازهای فریضه از خدای سبحان درخواست می‌کنیم: «… وَ لَا الضَّالِّين» و می‌خواهیم در زمره گمراهان قرار نگیریم. در واقع در هر نماز، تلویحاً شناخت امام زمان عجّل‌الله‌تعالی‌فرجه را طلب می‌نماییم، تا در شمار گمراهان محسوب نشویم.
در این شب سیاهم گمگشته راه مقصود
از گوشه‌ای برون آی ای کوکب هدایت
منکرین ظهور، مجرمین روز قیامتند
« قال الباقر (ع) فی قَوْلِهِ تَعَالَى:“فِي جَنَّاتٍ يَتَساءَلُونَ عَنِ الْمُجْرِمِينَ. ما سَلَكَكُمْ فِي سَقَرَ قالُوا لَمْ نَكُ مِنَ الْمُصَلِّينَ” يَعْنِي لَمْ نَكُ [يَكُونُوا] مِنْ شِيعَةِ عَلِيِّ بْنِ أَبِي طَالِبٍ «ع »…وَ كُنَّا نُكَذِّبُ بِيَوْمِ الدِّينِ فَذَلِكَ [فَذَاكَ] يَوْمُ الْقَائِمِ «ع» …. »[2]
در ذیل آیات۴٠تا۴۶ سوره مبارکه مدثر «آنها که در باغ‌های از بهشت هستند از مجرمین سؤال می‌کنند: چه چیز شما را به دوزخ وارد ساخت؟ می‌گویند: از نمازگزاران نبودیم … و همواره روز جزا را تکذیب می کردیم» ، امام باقر علیه‌السلام فرمودند: «از نماز گزاران نبودیم، یعنی از شیعیان علی‌بن‌ابیطالب علیه‌السلام نبودیم، …و روز قیامت را تکذیب می کردیم؛ یعنی منکر روز ظهور قائم آل محمّد عجّل‌الله‌فرجه بودیم»
ظهور حضرت ولی‌عصر عجّل‌الله‌فرجه، قیامت صغری است. هر کس قیامتی را که با قیام حضرت در عالم به پا می‌شود تکذیب کند، همچون کسی است که منکر قیامت بوده و همراه با دیگر مجرمان، در جهنم قرار می‌گیرد.
داعی الله ما را به سوی خود فرا می‌خواند
«قال الباقر عليه السلام في قول الله:“وَ أَذانٌ مِنَ اللَّهِ وَ رَسُولِهِ إِلَى النَّاسِ يَوْمَ الْحَجِّ الْأَكْبَرِ“ قال: خروج القائم و أذان دعوته إلى نفسه.»[3]
امام باقر علیه السلام در تفسیر آیه ٣ سوره مبارکه توبه می‌فرمایند: منظور از «يَوْمَ الْحَجِّ الْأَكْبَرِ»، روز خروج قائم عجّل‌الله‌فرجه است و «أَذانٌ» دعوت او از مردم است که آنها را به سوی خود می‌خواند.
همان گونه که در روز ظهور، دعوت حضرت ولی‌عصر عجّل‌الله‌تعالی‌فرجه در سطح گسترده‌ای صورت می‌گیرد، در زمان غیبت نیز، امام علیه‌السلام یکایک ما را به سوی خویش فرا می‌خواند.
تلاش ما براى معرفة الامام، اولین گام در جهت لبیک‌گویی به این دعوت است.
غایب همواره حاضر
«سَأَلْتُ الصَّادِقَ جَعْفَرَ بْنَ مُحَمَّدٍ (ع) عَنْ قَوْلِ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَ الم ذلِكَ الْكِتابُ لا رَيْبَ فِيهِ هُدىً لِلْمُتَّقِينَ الَّذِينَ يُؤْمِنُونَ بِالْغَيْبِ فَقَالَ الْمُتَّقُونَ شِيعَةُ عَلِيٍّ (ع) وَ الْغَيْبُ فَهُوَ الْحُجَّةُ الْغَائِبُ»[4]
شخصی از امام صادق علیه السلام در مورد آیات آغازین سوره بقره ـ که ذکر خصوصیات متقین است ـ سؤال کرد . امام علیه السلام فرمودند : «متقین» شیعیان علی علیه‌السلام هستند و منظور از «غیب» ، حجت غایب عجّل‌الله‌تعالی‌فرجه است.
بنابراین اهل تقوا، شیعیانی هستند که به قیام امام عصر عجّل‌الله‌تعالی‌فرجه ایمان و اقرار دارند.
هر صبح جمعه در دعای ندبه به پیشگاه حضرت عرض می‌کنیم:
«بِنَفْسِي أَنْتَ مِنْ مُغَيَّبٍ لَمْ يَخْلُ مِنَّا»؛«جانم فدای تو، غایبی هستی که خالی از ما نیستی».
در صورتی که امام زمان عجّل‌الله‌تعالی‌فرجه را غایب همیشه حاضر بدانیم و باور داشته باشیم حضرت در همه عرصه‌های زندگی ما حاضر، ناظر و شاهد است، اولین گام را در مسیر تقوا برداشته‌ایم، و می‌توانیم به لطف خداوند از هدایت قرآن برخوردار شویم.
اشتیاق به امام، نشانه طاعت و اخلاص
امام عسکری علیه‌السلام به امام مهدی عجّل‌الله‌تعالی‌فرجه فرمودند:
«وَ اعْلَمْ أَنَّ قُلُوبَ أَهْلِ الطَّاعَةِ وَ الْإِخْلَاصِ نَزَعَ إِلَيْكَ مِثْلَ الطَّيْرِ إِلَى أَوْكَارِهَا»[5]
«بدان، همان گونه که پرنده به سوی لانه‌اش می‌رود، دل‌های اهل طاعت و اخلاص به سوی تو کنده می‌شود»
میزان اشتیاق ما به حضرت ولی عصرعجّل‌الله‌‌فرجه، نشان دهنده میزان مطیع بودن و خالص بودن ما در عرصه بندگی است .
کسی که نسبت به امام زمان عجّل‌الله‌تعالی‌فرجه اشتیاق ندارد، اعمالش طاعت محسوب نشده و عبادات خالصانه‌ای ندارد.
امام، ملجأ اهل طاعت
لانه، مأمن و مأوای پرنده است، لانه‌ای که بلندا قرار دارد.
پرنده صرفاً برای خوردن دانه و تأمین نیاز از لانه خارج می‌شود و دوباره به آن باز می‌گردد. مطیعان و خالصان نیز این گونه اند. بهره مندی آن ها از امور مادی و ارتباطشان با دنیای دنی، به میزانی است که نیازهای لازم و ضروری آنها تأمین شود، و میل و شوقشان در پر کشیدن به سوی عالم اعلاست.
اهل طاعت و اخلاص، زندگی را با ولایت سپری می‌کنند و برای هر نزول و عروج خود، از دلالت و راهنمایی ولی الله بهره می‌گیرند.
دوری از امام، منشأ ناآرامی و اضطراب
نهایت آرامش و امنیت پرنده، با استقرار در لانه است. هر زمان که خطری او را تهدید کند، به سوی آشیانه می‌رود.
همه ناآرامی‌ها و اضطراب‌های زندگی به جهت دوری از امام عصر عجّل‌الله‌تعالی‌فرجه» است .
اهل طاعت هر زمان دچار گرفتاری شده و احساس خطر و ناامنی می‌کنند، دلشان، عاشقانه و مشتاقانه، به سوی امام حاضر و ناظر خود پر کشیده و به وجود مقدس او پناه می برند .
امام زمان، امان اهل زمین
ولی عصر عجل الله تعالی فرجه در یکی از توقیعات خود می‌فرمایند:
«وَ إِنِّي لَأَمَانٌ لِأَهْلِ الْأَرْضِ كَمَا أَنَّ النُّجُومَ أَمَانٌ لِأَهْلِ السَّمَاء»[6]
«من موجب امن اهل زمین هستم، همان گونه که ستارگان سبب امان اهل آسمانند»
انسان در پرتو ارتباط با امام عصر عجّل‌الله‌تعالی‌فرجه دچار انحراف نشده و از آفات زمینی و آسمانی محفوظ می‌ماند .
کسی که طالب امنیت و آرامش است باید ضرورت معرفت به امام و تبعیت از او را باور داشته باشد تا بتواند با پیوست به حضرت، از تشویش‌ها و نگرانی‌ها رها شود.
مولا، مرا دریاب
در زیارتی خطاب به حضرت ولی عصر عجّل‌الله‌فرجه» عرض می‌کنیم:
«أنا ولیٌّ وحید»[7]
«من یکی از دوستان شما هستم که تنها ماندم»
در این عبارت، گویا به امام خود می‌گوییم: مولا جان! تنها هستم و بسیار به ارتباط با شما نیازمندم.
در ادامه، عاشقانه و صمیمانه به محضر حضرت عرض می‌کنیم:
«يَا وِقَايَةَ اللَّهِ وَ سِتْرَهُ وَ بَرَكَتَهُ أَغِثْنِي أَدْنِنِي أَعِنِّي أَدْرِكْنِي صِلْنِي بِكَ وَ لَا تَقْطَعْنِي »[8]
«ای سپر و حفاظ خدا (که با نزدیکی به تو از هر شیطانی محفوظ و از هر آسیبی درامان می‌مانم)، ای پوشش الهی، ای برکت خدایی، به فریادم برس، من را به خود نزدیک فرما، یاریم کن ، مرا دریاب، بین من و خودت پیوست برقرار کن و هیچگاه مرا از خود جدا مساز .»
مولای من!
می‌خواهم همه روزگارم با شما سپری شود.
روز و شب با تو بودنم هوس است
بی تو بودن، نبودنم هوس است
در عبارات زیارت، به جهت استمداد و طلب ارتباط، برای تحقق همه امور از امام علیه‌السلام درخواست می‌کنیم:
در واقع برای خود هیچ نقشی قائل نیستیم و خویش را عاشقی می‌دانیم که با عجز محض، از مولایش تمنای عنایت دارد.
باید او بخواهد، او بپسندند و کرامت او شامل حال ما شود تا توفیق، رفیق راهمان شده و قرب و وصل حضرتش نصیب‌مان گردد.
تا که از جانب معشوق نباشد کششی
کوشش عاشق بیچاره به جایی نرسد
♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦
در ایام سوگواری اباعبدالله الحسین علیه‌السلام به سر می‌بریم.
اگر برای وصال امام زمان عجّل‌الله‌فرجه به دنبال راهی نزدیک و قربی سریع هستیم، باید از وجود مقدس امام حسین علیه‌السلام مدد بگیریم.
«کلُّنا سُفن النجاة و سفینة الحسین اَوسع و فی لُجَجِ البِحار اَسرع»[9]
کشتی نجات ائمه اطهار علیهم‌السلام، مرکبی برای عبور از امواج سهمگین و رسیدن به ساحل امن و آرام است. اما کشتی نجات امام حسین علیه السلام سرعت بیشتری دارد .
گویا با توسل به وجود مقدس اباعبدالله الحسین علیه‌السلام، برای کسانی که فرصت‌ها را از دست داده و از قافله وصل وعشق جا مانده‌اند، جبران مافات می‌شود .
در زیارت عاشورا، تلویحاً به پیشگاه حضرت ولی‌عصر عجّل‌الله‌فرجه عرض ارادت کرده و معیت ایشان را خواستار می‌شویم.
«…اَن یَرزُقنی طلب ثارک مع امام‌ٍ منصور »
در مجالس عزای حضرت سیدالشهدا علیه‌السلام، سوز سینه و اشک دیده، وجودمان را غبارروبی می‌نماید و موجب می‌شود ظهور فردی و ظهور جهانی نزدیک‌تر گردد.
با سوگواری برای مصائب امام حسین علیه السلام، فاصله‌ی ما با روزی که پرچم بقیة الله عجّل‌الله‌فرجه در دلمان زده شود و در عالم به اهتزاز درآید، کم‌تر شده، و امید مان برای درک روز ظهور بیشتر می‌گردد.
مراقب باشیم غافلانه به مجالس اباعبدالله علیه‌السلام قدم نگذاریم، با امام عصر عجّل‌الله‌فرجه، به عنوان صاحب عزا، ارتباط برقرار نموده و به محضر مقدسش عرض ادب نماییم.
به یاد داشته باشیم در هر محفل، با به زبان آوردن «أنَا ولیٌّ وحید»، توجه، رأفت و کرامت خاص حضرت را برای «دوست تنهایش» تمنا کنیم.
تاریخ جلسه:98/6/13 ـ جلسه 1
«برگرفته از بیانات استاد زهره بروجردی»
[1]کافی، ج1، ص188
[2]تفسیر فرات کوفی، ص514
[3]بحارالأنوار،ج51،ص55
[4]کمال‌الدین، ج1، ص18
[5]کمال الدین، ج2، ص444
[6]کمال‌الدین، ج2، ص485
[7]بحارالأنوار، ج91، ص39؛ زیارت آل یاسین کامله
[8]بحارالأنوار،ج91، ص39
[9]بحارالأنوار، ج26، ص322
