قم، پناهگاه آل فاطمه (س) و محل راحتی مؤمنان
امام صادق علیه‌السلام می‌فرمایند:
«إِذَا أَصَابَتْكُمْ بَلِيَّةٌ وَ عَنَاءٌ فَعَلَيْكُمْ بِقُمَ فَإِنَّهُ مَأْوَى الْفَاطِمِيِّينَ وَ مُسْتَرَاحُ الْمُؤْمِنِينَ …»[1]
«هر زمان گرفتاری و سختی بر شما وارد شد بر شما باد که به قم بروید. مأوای و پناهگاه آل فاطمه و محل راحتی مؤمنان، قم است…»
امام صادق علیه‌السلام نفرمودند «مأوی العلویین»، بلکه فرمودند: « مَأْوَى الْفَاطِمِيِّينَ». یعنی هرکس که به فاطمه منسوب است پناهگاهش قم است.
حرم حضرت معصومه سلام الله علیها میعادگاه هفت امام
امام صادق علیه‌السلام می‌فرمایند:
«الّا انَّ حرمی و حرم ولدی بعدی قم»[2]
«آگاه باشید که حرم من و حرم فرزندان بعد از من قم می باشد»
با درایت در روایت، میتوان دریافت:
امام صادق علیه‌السلام نفرمودند:حرم فرزندان پس از من، مدینه است. بلکه فرمودندحرم ایشان قم می‌باشد؛ یعنی اگر کسی حتی بخواهد به زیارت حضرت ولیعصر عجّل‌الله‌فرجه مشرف شود باید به قم رود و این تنها به جهت برکت وجود مقدس حضرت معصومه سلام‌الله‌علیها در شهر قم است.
در شرح حال حضرت آیت‌الله بهجت ره آمده که هنگام زیارت حضرت معصومه سلام الله علیها به یکی از همراهانشان فرمودند: پایین ضریح حضرت معصومه را ببوس که همین الان حضرت ولی عصر عجّل‌الله‌فرجه اینجا حضور داشتند.
چرا به قم نرفتی؟
یکی از علماء می‌گوید زمانی به کربلا مشرف شده و سپس به مشهد رفتم و بعد از آن فرصت نکردم به قم رفته و زیارت کنم و به شهر خود، همدان بازگشتم.
شب حضرت رضا علیه‌السلام را در خواب دیدم. ایشان از من گله نمودند که چرا به زیارت خواهرم نرفتی؟
یعنی زیارت امام حسین علیه‌السلام و زیارت من ارزش خود را دارد اما جایگزین زیارت حضرت معصومه سلام‌الله‌علیها نمی‌شود.
قم به چه دلیل قم نامیده شد؟
عفان بصري مي گويد: امام صادق علیه‌السلام به من فرمود::
«اتدري لم سميت قم»
«آيا ميداني كه قم را به چه سبب”قم” ناميده اند؟»
گفتم: خدا و پيامبر و شما داناتر هستيد.
حضرت فرمود: «انما سميت قم، لان اهلها يجتمعون مع قائم ال محمد صلوات الله عليه ويقومون معه ويستقيمون عليه وينصرونه»؛«از اين جهت قم ناميده شد كه اهل آن در اطراف قائم آل محمد، عجل الله تعالي فرجه الشريف، گرد مي آيند و در ركاب او قيام مي كنند، او را ياري مي كنند و درياري او استقامت مي ورزند»[3]
- انسان اگر بخواهد اهلیت جایی را کسب نماید تنها به اسکان در آن مکان نیست بلکه به پذیرش آنجاست.
- اهل قم یعنی کسانی که ولایت و پیوست به حضرت معصومه سلام‌الله‌علیها را به حدی پذیرفته که این پیوست، آب و رنگ آنان را تغییر داده و امتیازات خاصی را در آنان ایجاد نموده است بگونه‌ای که حضرت ولیعصر عجّل‌الله‌فرجه آنان را به عنوان سرباز خویش می پذیرند.
- قم، قیام آفرین است. با عنایت و وساطت کریمه اهل بیت علیها السلام است که بعثت باطنی و قیام به امر عبودیت در محضر حق برای افراد ایجاد می شود، که اگر این وساطت از زندگی حذف شود دوره عمر به خواب زمستانی غفلت سپری می شود. و فراموش می شود که
زکجا آمده ام آمدنم بهر چه بود
به کجا می رود آخر ننمایی وطنم
- در زیارت حضرت معصومه هیچ گونه درخواست دنیوی طلب نمی شود. گویا در محضر مطهّر این کریمه، نگرش انسان متعالی شده و جنّت طلب و سعادت طلب و کمال طلب گشته و مقام تسلیم و رضا را خواستار است. و همچنین در پرتو نور مقدس ایشان انسان به معرفت خویش پی برده و طالب بقاء و دوام آن می‌باشد.(أَنْ لَا يَسْلُبَنَا مَعْرِفَتَكُم)
- وساطت حضرت معصومه سلام الله علیها موجب عصمت و محافظت معرفت و یقین و ایمان فرد شده و اجازه نمی‌دهد که سرمایه ایمان او در زلزله های روزگار متزلزل گشته و یا رهزنان طریق، آن را به تاراج برند.
حواله امیرالمومنین علیه السلام به حضرت معصومه سلام‌الله‌علیها
فردی نقل می‌کند سالها سفیر ایران در عراق بودم و عیالم به بیماری جنون مبتلا گشته بود به گونه ای که باید او را زنجیر می‌کردیم. روزی از سفارتخانه به منزل آمدم دیدم حال همسرم بسیار بد است. رو به حرم حضرت امیرالمؤمنین علیه‌السلام نموده و گفتم آقا من چندین سال است در اینجا خدمت شما آمده و مهمان شما هستم.من شفای همسرم را از شما می‌خواهم. یک دفعه دیدم خادمه منزل دوان دوان آمد و گفت خودتان را سریع برسانید خانم حالشان خوب شده است.
آمدم دیدم همسرم بطور عادی نشسته و می‌گوید چرا من را زنجیری کردید؟
گفتم: چه شد شما خوب شدی؟
گفت: دیدم خانم مجلّله ای وارد اتاق شدند و فرمودند من معصومه دختر موسی‌بن‌جعفر علیه‌السلام هستم جدّم امیرالمومنین علیه‌السلام امر کردند این ساعت شما را شفا دهم.
از این جریان جایگاه حضرت معصومه سلام الله علیها نزد امیرالمومنین علیه‌السلام مشخص می‌گردد که حواله شفای بیمار را بدست ایشان می سپارند.
پول تقلبی
فردی به نام میرزا حبیب‌الله خادم می‌گوید روزی به حرم حضرت معصومه علیها‌السلام رفته و یک سکّه دو ریالی در ضریح انداختم. بلافاصله دیدم آن سکّه از ضریح بیرون افتاد و از وسط دو نیم شد. این اتفاق برایم بسیارعجیب بود. سکّه را برداشتم و با خود گفتم باید ببینم چرا اینطور شد؟
پس از تحقیق متوجه شدم که سکّه تقلبی بوده است.
از این جریان نتیجه گرفته می‌شود که یکی از نقش‌های حضرت معصومه سلام الله علیها نشان دادن میزان خالص و یا ناخالص بودن کار و تقلبی بودن آن به زائر است. کار درست و خالص را پذیرفته و ناخالص را بر می‌گردانند، و این امر بدلیل عنایتی است که به زائر خود مبذول می‌فرمایند. برای آنکه زائر در زمره ورشکستگان قرار نگرفته و در همین دنیا عیار کار خویش را بسنجد.
«قُلْ هَلْ نُنَبِّئُكُمْ بِالْأَخْسَرِينَ أَعْمالًا *الَّذِينَ ضَلَّ سَعْيُهُمْ فِي الْحَياةِ الدُّنْيا وَ هُمْ يَحْسَبُونَ أَنَّهُمْ يُحْسِنُونَ صُنْعاً»[4]
«بگو: آيا شما را خبر دهم كه زيانكارترين مردم كيست؟*آنان كه در زندگى دنيا تلاششان گم و نابود مى‌شود، در حالى كه گمان می کنند که كار شايسته و نيك انجام مى‌دهند.»
داستان تنبیه
نقل است خانم مؤمنه‌ای شبی در خواب دید به حرم حضرت معصومه سلام‌الله‌علیها مشرف شده است و آن ساعتی بود که می‌خواستند در حرم را ببندند و همه زوار را از حرم بیرون کنند.
او می‌گوید رفتم ضریح را ببوسم دیدم خانم مجلّله‌ای روی قبر نشسته و متوجه شدم که حضرت معصومه سلام‌الله‌علیها هستند. به حضرت سلام کرده و با خود گفتم حال که این سعادت نصیبم گشته از حضرت درخواستی کنم.
آن زمان هیچ درخواستی به ذهنم نیامد غیر از این که برادر بیماری داشتم و از حضرت خواستم شما واسطه شوید شفا بگیرد حضرت فرمودند برادر شما هیچ ربطی به ما ندارد. از خواب بیدار شدم بسیار برایم عجیب بود؛ زیرا برادرم فردی متقی بود. پس چرا حضرت فرمودند هیچ ربطی به ما ندارد؟
این مطلب را به برادرم گفتم.او گفت: من یک سال است که به زیارت حضرت معصومه سلام‌الله‌علیها نرفته‌ام. پس از آن برادرم مکرر به زیارت حضرت مشرف شد و عذرخواهی نمود تا اینکه حضرت عذرش را پذیرفته و واسطه شفای او شدند.
چند نکته از این خواب برداشت می‌شود:
- اینکه زیارت کریمه اهل بیت انسان را مرتبط با ایشان می‌کند و دوری از زیارت ربط و پیوست را از بین می‌برد.
- کریمه بودن حضرت منافاتی با تنبیه ایشان ندارد.
- حضرت معصومه سلام‌الله‌علیها نیازی به زیارت کسی ندارند بلکه این ما هستیم که محتاج زیارت و ارتباط با ایشان می‌باشیم. اما ایشان به دلیل اینکه می‌دانند در قطع ارتباط با وجود مقدس حضرتش چه خسارت‌هایی بر انسان عارض می‌شود گاه از روش تنبیه و قهر استفاده نموده تا افراد را متنبه و متوجه گردانند. همانگونه که گاه بزرگترها این روش را برای تربیت کوچکترها بکار می‌بندند.
کرامت
در کرامات حضرت معصومه سلام‌الله‌علیها از قول یکی از علماء آمده که می‌گوید:
به حرم مشرف می‌شدم که دیدم عده‌ای دور فردی جمع شده‌اند و آن فرد به حدی پایش چرک و خون و تعفن دارد که اصلا نمی‌شود به آن نگاه کرد. به زیارت رفته و برگشتم. دیدم در نقطه دیگری عده‌ای دور فردی گرد آمده‌اند. جلو رفتم دیدم همان شخص اولی است اما پایش مانند بلور می‌درخشد.
در پیشگاه این بزرگ بانو می شود یکباره تمام آفات مرتفع شده و عافیت حاصل گردد.آن کس که پای سلوکش زخمی و از کار افتاده گشته با وساطت کریمه اهل بیت، می تواند بسرعت دوباره سلامت و عافیت خود را در مسیر بندگی باز یابد.
تاریخ جلسه : 92/6/16
«برگرفته از بیانات استاد زهره بروجردی»
[1] بحارالانوار، ج 60، ص 214
[2] بحارالانوار، ج 60 ، ص 216
[3] عوالم العلوم و المعارف والأحوال من الآيات و الأخبار و الأقوال (مستدرك سيدة النساء إلى الإمام الجواد )، ج21-الكاظمع ، ص343
[4] سوره مبارکه کهف، آیات 104 ـ 103
