راضی بودن به رضای خداوند
امام صادق علیه‌السلام می‌فرمایند:
روزی امام حسن علیه‌السلام، عبدالله بن جعفر(همسر حضرت زینب سلام‌الله‌علیها) را دیده و به او فرمودند:
«یا عَبْدَ اللَّهِ كَیفَ یكُونُ الْمُؤْمِنُ مُؤْمِناً وَ هُوَ یسْخَطُ قِسْمَهُ وَ یحَقِّرُ مَنْزِلَتَهُ وَ الْحَاكِمُ عَلَیهِ اللَّهُ وَ أَنَا الضَّامِنُ لِمَنْ لَمْ یهْجُسْ فِی قَلْبِهِ إِلَّا الرِّضَا أَنْ یدْعُوَ اللَّهَ فَیسْتَجَابَ لَهُ»[1]
«ای عبدالله! چگونه مؤمن مؤمن است در حالی که از قسمتی که به او رسیده ناراضی بوده و جایگاه خود را حقیر می‌داند درصورتی‌که حاکم بر او خداست؟! و من ضمانت می‌کنم کسی را که چیزی جز رضایت در دلش خطور نکند(از مقدرات الهی راضی باشد) که هر خواسته‌ای از خدا داشته باشد مستجاب گردد»
درایت در روایت:
- مؤمن به تقسیم بندی‌های خداوند سبحان راضی است؛ زیرا او یقین دارد که خداوند حکیم، بر اساس حکمت خویش در نظام عالم برنامه‌ریزی و تدبیر نموده و اگر روزی‌های افراد مانند مال، داشتن فرزند و همسر، اعتبارات اجتماعی و… متفاوت است بدان جهت بوده که پلکان رشد و ترقّی برای آنان متفاوت می‌باشد. به همین دلیل، مؤمن نسبت به این تقسیمات، اعتراضی ندارد.
- مؤمن جایگاه خویش را پَست ندانسته و مؤمن بودن خویش را در نظام عالم نعمت عظیمی به حساب می‌آورد و تمام همّ او معطوف به آن است که شکر این جایگاه را به شایستگی بجای آورد. او هیچ گاه حسرت موقعیت‌های دنیایی دیگران را به دل نداشته چرا که به ارزش خویش نزد خدای سبحان واقف است. ارزشمندی مؤمن به حدّی است که خداوند، نام خود، را برای او انتخاب کرده است:
«هُوَ اللَّهُ الَّذِی لَا إِلَهَ إِلَّا هُوَ الْمَلِكُ الْقُدُّوسُ السَّلَامُ الْمُؤْمِنُ…»[2]
مؤمن بالاصاله نام خداوند است و به اذن او این نام بر انسان نیز گذاشته می‌شود. بنابراین شخصیت او بسیار عظیم است و با این دید هرگز مبتلا به عقده حقارت و یا ضعف شخصیت نخواهد شد و از طرفی هیچ‌گاه حسرت دارائی‌های مادی افراد بی‌ایمان را به دل نخواهد داشت.
- مؤمن باور داشته که ولی و حاکم بر او “الله” است پس تحت ولایت او، پیوسته از تنگناها به سوی وسعت و فراخی پیش خواهد رفت:
«اللَّهُ وَلِی الَّذینَ آمَنُوا یخْرِجُهُمْ مِنَ الظُّلُماتِ إِلَى النُّور…»[3]
«خداوند سرپرست کسانی است که ایمان آورده و پیوسته ایشان را ازتاریکی ها به سوی نور خارج می‌کند…»
مؤمن پیشرفت روزافزون داشته و دلیلی برای غصه خوردن نمی‌بیند.
امام حسن مجتبی علیه‌السلام ضامن چه کسی می‌شود؟
امام حسن مجتبی علیه‌السلام برای مؤمنی که رضایت قلبی از مقدرات الهی داشته باشد؛ ضمانت نموده که او مستجاب‌الدعوة می‌گردد. امام معصوم در گفته خویش صداقت دارد و به عهد خود پایبند است.
بنابراین گاهی عدم استجابت دعا بدلیل نارضایتی قلبی از خدای سبحان و تدبیرات اوست. نمی شود کسی در دل از خدا ناراضی بوده، در عین حال از او انتظار داشته باشد که تمام امورات او را ساماندهی نماید.
رضایت قلبی مؤمن از خدا و تقدیرات او موجب می‌شود که خواسته‌هایش، ولو بدون درخواست، به اجابت رسد.
با توجه به این روایت، برای رفع نارضایتی‌ها و رسیدن به مقام متعالی «رضا» باید با وجود مقدس حضرت امام حسن مجتبی علیه‌السلام ارتباط برقرار کرده و با هدیه کردن صلوات یا تلاوت قرآن و… از ایشان عاجزانه درخواست کنیم تا کریمانه واسطه رسیدن ما به این مقام شوند.
دعای هنگام ورود به مسجد
حضرت امام حسن علیه‌السلام هنگامی که به در مسجد می‌رسیدند سر مبارک را بلند نموده، می‌فرمودند:
«إِلَهِي ضَيْفُكَ بِبَابِكَ يَا مُحْسِنُ قَدْ أَتَاكَ الْمُسِيءُ فَتَجَاوَزْ عَنْ قَبِيحِ مَا عِنْدِي بِجَمِيلِ مَا عِنْدَكَ يَا كَرِيم»[4]
«خدایا! مهمانت به درِ خانه‌ات آمده! ای خدای نیکوکار، بر تو یک بدکار وارد شده بگذر از زشتی‌هایی که نزد من است با خوبی‌هایی که خود داری ای کریم!»
کرامت صاحب‌خانه مانع دیدن زشتی‌های مهمان می‌شود.
تاریخ جلسه: 87/7/29 ـ جلسه 3
«برگرفته از بیانات استاد زهره بروجردی»
[1] اصول کافی، ج2، ص62
[2] سوره مبارکه حشر، آیه23
[3] سوره مبارکه بقره، آیه257
[4] بحارالانوار( ط – بیروت)، ج43، ص339
