انجام کار با نشاط و پرهیز از مسامحه
کسالت افت کار است. با انجام هر کار و مسئولیتی باید لذت و بهره لازم را از آن ببریم و هر لحظه شاکر خدای سبحان باشیم اما اگر مسئولیت هایمان را با کسالت انجام دهیم به تبع گرفتار خستگی و بی‌نشاطی می شویم. به عنوان مثال اگر با وجود درس و مشغله زیاد مهمان داریم با خود بگوییم الحمدلله توفیق خدمت به مهمان دارم و می دانم مهمان هفتاد بلا را از زندگی دفع می کند
اگر سعی کنیم کارهایمان را به بهترین شکل انجام دهیم و از هر کوتاهی بپرهیزیم لذت لازم را می‌بریم، برای نیل به این امر باید باور کنیم هر خوبی ای در حقیقت خوبی به خودمان است همچنان که قرآن می فرماید: «إِنْ أَحْسَنْتُمْ أَحْسَنْتُمْ لِأَنْفُسِكُم»[1].
اما با این وجود باید بدانیم حتی اگر بیشترین تلاش را برای انجام بهینه کار داشته باشیم در هر حال کارمان ناقص و ناکامل است.
موسی بن جعفر علیه السلام می فرمایند:
«لَا تُخْرِجَنَّ نَفْسَكَ مِنَ حَدِّ التَّقْصِير»[2]
«هرگز خود را از مقصر بودن خارج نکن (همیشه خود را مقصر بدان).»
استفاده صحیح از فرصت‌ها
ضایع کردن فرصت‌ها انسان را مغموم و بی‌نشاط می‌کند و در مقابل استفاده صحیح از فرصت‌ها سبب خوشی است.
امیرالمؤمنین علیه‌السلام می‌فرمایند:
« التَّوَانِي فِي الدُّنْيَا إِضَاعَةٌ وَ فِي الْآخِرَةِ حَسْرَةٌ»[3]
«سستی در دنیا ضایع کردن (فرصت) است و در آخرت حسرت»
طرق مادی رفع مشکل
بسیاری از ناخوشی‌ها به دلیل مشکلات مادی است نه معنوی و رفع آن نیز بسیار سهل و آسان و در دسترس است.
امیرالمؤمنین علیه السلام می‌فرمایند:
«وَ الطِّيبُ نُشْرَةٌ وَ الْعَسَلُ نُشْرَةٌ وَ الرُّكُوبُ نُشْرَةٌ وَ النَّظَرُ إِلَى الْخُضْرَةِ نُشْرَةٌ»[4]
«استعمال بوی خوش و عسل و سواری و نگاه به سبزی سبب خوشی و انبساط است.»
«نُشرَۀ» به معنی انبساط و نشاط است.
اگر بعضی اوقات احساس نشاط و سرحالی نداریم به یکی از اسباب نشاط که در روایت ذکر شده رو آوریم.
در روایت آمده وجود مبارک پیامبر دو سوم و طبق بعضی اقوال یک سوم درآمد خود را برای عطر مصرف می‌کردند. استعمال بوی خوش به قدری مؤثر است که رایحه درمانی به عنوان یکی از راهکارهای درمان (برخی) بیماری‌ها وجود دارد.
عامل بسیاری از بی‌نشاطی‌ها مشکل تغذیه است. حضرت برای با نشاطی توصیه می‌کنند مشکل بی‌نشاطی را با مصرف عسل درمان کنید. زنبور عسل برای تهیه عسل بر گلهای زیادی فرو آمده و از هرگونه آلودگی فاصله گرفته است و مراقبت‌های مختلفی داشته به همین جهت خداوند در عسلی که از طریق او ساخته می‌شود شفا قرار داده است.
توجه به کیفیت به جای توجه به کمیت
از اموری که باعث ناخوشی است این است که بعضی اوقات ما کارهای زیادی انجام می‌دهیم اما لذتی از آن نمی‌بریم و به همین جهت شکست می‌خوریم و به تبع در سایر کارهایمان مجبور به کم کاری می‌شویم و گرفتار عذاب وجدان می‌گردیم. در مقابل گاهی اوقات نیز کار زیادی انجام نمی‌دهیم اما چون از آن لذت می‌بریم سعی‌مان بر تداوم و ادامه کار است.
مؤید این امر در روایت از امیرالمؤمنین علیه السلام آمده:
«قَلِيلٌ تَدُومُ عَلَيْهِ أَرْجَى مِنْ كَثِيرٍ مَمْلُولٍ مِنْهُ»[5]
«کار کمی که دوام یابد بهتر از کار زیادی است که خسته کننده باشد»
تاریخ جلسه : 97/5/9 ـ جلسه 4
«برگرفته از بیانات استاد زهره بروجردی»
[1] سوره مبارکه اسراء، آیه 7
[2] کافی، ج2،ص72
[3] غرر الحکم و دررالکلم، ص94
[4] نهج البلاغه، حکمت 400
[5] نهج البلاغه،حکمت،270
