مقدمه
می‌خواهیم با كسب معرفت امام زمان عجّل‌الله‌فرجه به آب حیات زندگیمان دست یابیم. قبل از نزول باران رحمت وجودش باید زمین قلبمان را زیرو رو كنیم، علف‌های هرز گناه را از ریشه بركنیم و بذر محبّت و معرفت او را در دل بیفشانیم. اگر تنها بنشینیم و منتظر باران باشیم و برای بارشش دعا كنیم، حتی اگر باران هم ببارد، برای ما ثمر و بهره‌ای ندارد.
باید با معرفت و شناخت حضرت، برای ظهورش آماده شویم، و بر این باوریم كه اگر او را نشناسیم، علیرغم ظهور امام عجّل‌الله‌فرجه در عالم، برای ما ظهوری حاصل نمی‌شود.
افراد بسیاری كه در زمان حضرات معصومین علیهم‌السلام زندگی می‌كردند، دائم شاهد امامشان بودند، امّا به دلیل عدم شناخت نسبت به حق «ولی الله» عکس‌العمل های متفاوتی داشتند، گروهی نسبت به امام بی‌توجه بودند، بعضی به توهین و تحقیر او می‌پرداختند و عده‌ای هم با امام زمانشان مقابله می‌كردند.
امّا گروه دیگری كه نسبت به امام معرفت داشتند، نادیده، پذیرای او بودند، ارتباطی قلبی با امامشان برقرار می‌كردند، و عاشقانه و خالصانه در مسیر اطاعت او پیش می‌رفتند.
اگر به طور كامل به معرفت حضرت ولی عصر عجّل‌الله‌فرجه نائل شویم، دیگر ظهور و غیبت حضرت، و قرب و بعد او برایمان تفاوتی ندارد؛ زیرا در پرتو معرفت امام عجّل‌الله‌فرجه می‌یابیم كه او در عین بعد، در اوج قرب قرار دارد، و در عین غیبت، در اوج ظهور و جلوه‌گری است. به همین جهت دیگر صرفاً در طلب دیدار امام عجّل‌الله‌فرجه نیستیم. می‌خواهیم به شناخت حضرت نائل شویم تا توفیق همراهی و معیت او نصیبمان شود؛زیرا اگر نتوانیم در زندگیمان با امام عصر عجّل‌الله‌فرجه همراه شویم گویا از حیات حقیقی برخوردار نیستیم.
عمری که بی‌حضورش بگذشت اهل دل را
ماند به جوی بی‌آب یا تن كه جان ندارد
یعسوب الدین
پیامبر اكرم صلّی‌الله‌علیه‌و‌آله می‌فرمایند:
«تَخْرُجُ مِنْ قِبَلِ الْمَشْرِقِ فِیهَا رَجُلٌ مِنِّی اسْمُهُ كَاسْمِی وَ خَلْقُهُ كَخَلْقِی یئُوبُ النَّاسُ إِلَیهِ كَمَا تَئُوبُ الطَّیرُ إِلَى أَوْكَارِهَا»[1]
«مردی از اهل بیت علیه‌السلام من ظهور میكند كه اسمش مانند اسم من و خلقش همانند من است، امّت من به او رجوع می‌كنند همان گونه كه پرنده سراغ لانه‌اش می‌رود.»
در روایت دیگری فرموده‌اند:
«یأوی إلى المهدی أمته كما تأوی النحل إلى یعسوبها»[2]
«امتش به سوی او مأوا می‌گیرد همانگونه كه زنبور عسل با رجوع به ملكه‌اش مأوا و آرامش می‌یابد.»
زنبور عسل تمام روز را در بیرون لانه سپری میكند، و هنگام شب به كندو برمی‌گردد و در كنار ملكه قرار می‌گیرد تا آرامش یابد. از سوی دیگر اگر زنبوری در سیر روزانه‌اش روی چیزی آلوده بنشیند، هنگام بازگشت به کندو، دست و پایش قطع شده و از كندو اخراج می‌شود.
امام عجّل‌الله‌فرجه یعسوب الدین است و برای شیعیانش حكم ملكه برای زنبورهای عسل را دارد. مأمومین او باید در مسیر زندگیشان سراغ پاكی‌ها و زیبائی‌ها روند، نه امور نازیبا و خبیث، و پس از سیر و سلوك به سوی امامشان باز گردند.
بشارت پیامبر (ص)
پیامبر صلّی‌الله‌علیه‌و‌آله در روایتی به وجود مقدس حضرت ولی عصر عجّل‌الله‌فرجه بشارت می‌دهند و می‌فرمایند:
«و یملأ اللّه به قلوب عباده سرورا»[3]
«خدا به وسیله مهدی (عجّل‌الله‌فرجه) دل بندگانش را از سرور پر میكند»
حضرت رسول صلّی‌الله‌علیه‌و‌آله مسّرت بخشی برای مؤمنین را به زمان ظهور یا غیبت منحصر نكرده‌اند. بنابراین هر زمان كه دل مؤمن به حضرت ولی عصر عجّل‌الله‌فرجه توجه داشته باشد، مملو از خوشی می‌شود و ارتباط با امام عجّل‌الله‌فرجه برای او سرور قلبی به ارمغان می‌آرود.
حضرات معصومین جلوه کامله اسماء الهی
حضرات معصومین علیه‌السلام جلوه كامله همه اسامی حق هستند. بنا داریم با بررسی برخی از اسماء الحسنای خداوند، خلیفه كامله‌اش، كه در زمان ما حضرت بقیة الله عجّل‌الله‌فرجه است، شناسایی كنیم.
البته باید به این امر توجه داشته باشیم همان گونه كه در مورد خدای سبحان در دعای جوشن می‌خوانیم «یا من لا تنال الاوهام كنهه»؛«ای خدایی كه هیچ تصوری و هیچ قوه واهمه‌ای نمی‌تواند حقیقت تو را ادراك كند.»، « یا من لا تدرك الفهام جلاله »؛«ای خدایی كه فهم افراد قدرت درك جلال تو را ندارد.» ،،، در مورد حضرت ولی عصر عجّل‌الله‌فرجه به عنوان عبد کامل هم باور داریم كه در مسیر شناخت، هیچ گاه نمی‌‌توانیم به حقیقت وجودی او راه یابیم.
وهّاب
یكی از اسامی حق «وهّاب» است . وهّاب یعنی «معطی»، عطاكننده‌ای كه قبل از درخواست فرد به او اعطا میكند، از جهت كیفیت بر‌ترین عطا را میدهد و از نظر كمیت، عطایی جزیل و فراوان دارد.
«یا وَهَّاباً لَا یمَل»؛«ای كسی كه خیرات فراوان را عطا می‌كنی بدون اینكه ملول و خسته شوی».
وجود مقدس ولی عصر عجّل‌الله‌فرجه جلوه نام وهّاب خداست. بنابراین همیشه برای اعطا كردن، دست باز دارد، نه گاهی از اوقات. «یا بَاسِطَ الْیدَینِ بِالرَّحْمَة» هدایای او از قدیم بوده نه الان.
- وجود مقدس ولی عصر عجّل‌الله‌فرجه عطایایی امتیاز آفرین دارد. هبه او فرد هدیه گیرنده را صاحب فضائلی میكند كه او را صاحب امتیاز كرده و از دیگران متمایز می‌نماید. زیرا نوع عطیه‌اش با دیگران متفاوت است: «یا ذَا الْفَضْلِ وَ الِامْتِنَان»
- امام علیه‌السلام هدیه و عطیۀ كم نمی‌دهد: «یا ذَا الْمَنِ وَ الْعَطَاء» منّت، بابت چیزی قیمتی و گرانبهاست. امام عجّل‌الله‌فرجه هدیه‌هایی میدهد كه سنگین و اعتبار آفرین است.
- او «مُجْزِلَ الْعَطَایا» است و هنگام اعطا جزیل و فراوان میدهد. برای خودتان، اهلتان و اطرافیانتان هبه میكند، برای جسم و قلب و عقل‌تان میدهد، برای دنیا و آخرتتان عطا می‌نماید.
- «یا مَنْ لَا عَطَاءَ إِلَّا عَطَاؤُه» مقایسه هدیه او با هدایای دیگران قیاسی مع الفارق است. دنیایی به من هدیه بدهند، عطای او چیز دیگری است. از سوی دیگر هر كس به من هدیه میدهد گویا پیك و فرستاده حضرت است، عطیه‌ای كه داده از آنِ خودش نیست، به عنوان واسطه امام علیه‌السلام به من لطف كرده.
- «یا مَنْ عَطَاؤُهُ شَرِیف» عطیه او هدیه گیرنده را صاحب مقام خاص میكند، برای او اعتبار ویژه‌ای به ارمغان می‌آورد، و فرد دارای شرافت می‌شود.
حضرت ولی‌عصر عجّل‌الله‌فرجه «خَیرَ الشَّاكِرِین» است. هر بار كه هدیه وجود مقدس امام عجّل‌الله‌فرجه را پذیرا می‌شوید، نه تنها منّت نمی‌گذارد، بلكه از شما تشكر هم میكند، و سپاسگزار است كه همچون اكثر مردم عطایایش را رد نكردید.
- «یا وَاهِبَ الْهَدَایا» شیوه دائم حضرت هدیه دادن است، بدون این كه قبول نمودن یا رد كردن ما را در نظر بگیرد.
گویا با هر سلامی كه می‌دهیم و در هر بار اظهار ارادتی كه می‌كنیم، امام عجّل‌الله‌فرجه عطیه‌ای ارزانی‌مان میكند.
آنچه كه او هدیه میكند از طریق هیچ كس دیگر و در هیچ جای دیگر یافت نمی‌شود.
وجود حقانی، بندگی خاص، مقامات متعالی و محبوبیت زمینی و آسمانی روزیمان میكند، با هدایایش آب و رنگمان عوض می‌شود و به انسان دیگری بدل می‌شویم.
- «یا وَلِی الْحَسَنَات» حضرت مهدی عجّل‌الله‌فرجه متولی و صاحب همه حسنات است، و از این دارائی‌اش به ما هبه میكند.
سید بن طاووس می‌گوید: شبی در سرداب شنیدم حضرت ولی‌عصر علیه‌السلام با خدای سبحان مناجات می‌كردند و می‌فرمودند: خدایا ! از دوستان ما خطاهایی صادر شده ، و بر اساس اعتماد به محبت ما سهل انگاری‌هایی كرده‌‌اند خدایا ! من همه حسناتم را به دوستانم واگذار می‌كنم.
حضرت حجّت عجّل‌الله‌فرجه اولین نفر عالم امكان، و بنده‌ترین بنده در زمین است، انسان كاملی است كه همه حسنات و محسنات را داراست. هر گاه به حضرت توجه كنیم و با او ارتباط برقرار نمائیم از حسناتش به ما هدیه میدهد.
- «یا مَنْ عِنْدَهُ حُسْنُ الثَّوَاب» نیكوترین پاداشها نزد خداست. خلیفه كامله او هم اینگونه است. هر گاه از حسناتش به ما میدهد، بالاترین امتیاز را نصیبمان میكند.
- «یا مَنْ لَا ینْقُصُ مِنْ خَزَائِنِهِ شَیء» امام عصر عجّل‌الله‌فرجه به عنوان خلیفه كامله خداوند، همچون حضرت حق، هر چه عطا كند از دارائی‌اش كم نمی‌شود.
- «یا مَنْ لَیسَ أَحَدٌ مِثْلَه» هیچ كس همچون او نیست، هدیه دادنش را نمی‌شود به كسی شبیه كرد. در دنیا با هر كریمی سروكار داشته باشیم، بخشش‌هایش محدودیت دارد، در ازای لطف‌هایش از ما متوقع می‌شود، اعطای فراوان و دائمی خسته و ملوش میكند… و هیچگاه از گیرنده هدیه تشكر نمی‌كند.
- «یا وَهَّاباً لَا یمَل» امام عصر عجّل‌الله‌فرجه وهّابی است كه دائم میدهد و فراوان هم میدهد و بابت دریافت عطایا از ما تشكر میكند چقدر دردناك است كه عطایایش را قبول نكنیم، یا با وجود چنین كریمی به سراغ خلق برویم و درخواستها و نیازهامان را از مردم طلب كنیم.
- «یا مَنْ عِنْدَهُ حُسْنُ الثَّوَاب» امام عصر عجّل‌الله‌فرجه مولای كریمی است كه از هیچ موهبتی به تنهایی بهره نمی‌برد و ما را هم از نعماتش برخوردار میكند. حضرت كارش بخشیدن به ماست، بدون توجه به اینكه قبول می‌كنیم یا نه، شایستگی‌اش را داریم یا نالایقیم، داده‌هایش را در مسیر رشد و كمال به كار می‌گیریم یا برای امور دنیوی و نفسانی‌مان هزینه می‌كنیم.
«رَبَّنا ظَلَمْنا أَنْفُسَنا»[4] خدایا ! به خود ظلم كردیم. تو واسطه فیضی برای ما قرار دادی كه در پرتو ارتباط با او می‌توانیم از كاملترین ، بیشترین و بی‌منت‌ترین هدایا برخوردار شویم، و ما كوتاهی كرده و با وجود مقدس او ارتباط برقرار نمی‌كنیم.
خیز تا از در میخانه گشادی طلبیم
به ره دوست نشینیم و مرادی طلبیم
فتاح
خدای سبحان فتاح است، وجودی است كه بسیار گشایش ایجاد میكند. چند نام دیگر خداوند، تحت نام فتاح او قرار می‌گیرد:
«مُیسِّر»، «مُسَهِّل»، « مُهَوِّن» و «مُمَكِّن»
وجود مقدس حضرت ولی عصر عجّل‌الله‌فرجه به عنوان عبد صالح و خلیفه حضرت حق دراین عالم گشایشگر است. در سطح پایین گشایش، حضرت موانع را برای ما برطرف می‌كنند و واسطه می‌شوند تا در روزی به رویمان باز شود.
حضرت به اذن خدای سبحان فتاح است، گشایشی انجام میدهد تا رزق جسم، عقل، قلب، روح، سّر و همه اطوار وجود فرد در اختیار او قرار بگیرد.
در مراحل بالاتر، وجود مقدس حضرت ولی عصر عجّل‌الله‌فرجه به عنوان فتاح، به اذن حق برای نفس انسان باب توفیقات را باز میكند، برای قلب انسان باب شهود را می‌گشاید و برای نفس در جهت جدّ و جهد در بندگی فتح باب می‌نماید.
امیرالمؤمنین علیه‌السلام می‌فرماید:
«فَإِنَّ الْجِهَادَ بَابٌ مِنْ أَبْوَابِ الْجَنَّةِ فَتَحَهُ اللَّهُ لِخَاصَّةِ أَوْلِیائِه»[5]
«جهاد دری از درهای بهشت است كه خداوند آن را برای خواص باز میكند»
اگر ما با وجود مقدس ولی عصر عجّل‌الله‌فرجه ارتباط خالصانه و صادقانه برقرار كنیم، خدای سبحان از طریق حضرت، به عنوان جلوه نام فتاح، باب جهاد را برای ما باز میكند. چه جهاد با دشمن خارجی، و چه با نفس و دشمن داخلی.
حضرت حجت علیه‌السلام به دنبال «فتاح بودن» “مُمَكِّن” هم هستند، یعنی برای رسیدن به مقصود امكانات خاص را در اختیار ما قرار می‌دهند. در زندگی ما نقش «مُیسِّر» و «مُسَهِّل» را هم ایفا می‌نمایند. هم مقدمات امر را برایمان فراهم می‌كنند و هم در مرحله اقدام، اجرای آسان برایمان رقم می‌زنند.
كسی كه فتّاح بودن امام عصر عجّل‌الله‌فرجه را باور دارد و می‌داند به واسطه حضرت در خیرات برایش باز است، هیچگاه احساس ناامیدی نمی‌كند، انبساط خاطر دارد و همواره مسرور و با نشاط است.
امام عجّل‌الله‌فرجه فتاحی است كه گشایش‌های زندگی ما به دست مبارك اوست. حضرت بقیة‌الله علیه‌السلام برای معصیت كار در توبه را باز میكند تا از مغفرت الهی بهره‌مند شود، برای طالب معرفت، در دلش را باز می‌نماید تا شناخت و عرفان نصیبش شود، برای مشتاق در توفیق را باز میكند تا به انجام انواع طاعات موفق گردد و از فضائل خاص برخوردار شود.
وقتی درها باز است، انسان می‌داند كه در گرفتاری‌ها باقی نمی‌ماند، از سختی عبور میكند و به كمالات راه می‌یابد.
با «فتاح» بودن امام عصر عجّل‌الله‌فرجه، در همه امور مادی و معنوی، ظاهری و باطنی و جسمی و روحی فرد گشایش‌هایی ملاحظه می‌شود كه فراتر از حد تصوراست. قلب و دلی كه با نام «فتاح» حضرت آشنا شود دیگر از خلق توقع ندارد و چشم امیدش تنها به دستهای گشایشگر امام زمان عجّل‌الله‌فرجه است.
در پرتو ارتباط با امام فتّاح، دیگر ناامیدی ممنوع، دلتنگی ممنوع، دست خالی بودن ممنوع، در مشكلات غرق شدن ممنوع، توقف ممنوع و توقع ممنوع است.
امام خمینی (ره) در حدیث 21 اربعین حدیث می‌گویند: «مقام فتح قریب، مقام شكر است.» حال كه ولی عصر عجّل‌الله‌فرجه را با نام «فتاح» شناختیم درمی‌یابیم بسیاری از فتح الفتوح‌های زندگیمان به واسطه وجود مقدس او بوده، پس با تمام وجود بر زبانمان ذكر «شكر لله» را جاری می‌نماییم ، و از مولای مهربانمان هم بابت همه گشایش‌های زندگیمان تشكر می‌كنیم.
آیت‌الله كشمیری می‌فرماید: اگر می‌بیند غروب جمعه دلگیر می‌شوید به خاطر دلگیر بودن قطب عالم امكان است. روزهای جمعه نامه اعمال ما به دست حضرت می‌رسد، ایشان اعمال شیعه را ملاحظه میكند و محزون می‌شود.
او مصدر عالم است و حزن واندوهش به همه مشتقات می‌رسد.
امام عصر عجّل‌الله‌فرجه می‌بینند با وجود این همه گشایش در امورمان، باز هم متوقف هستیم، این همه به ما اعطا داشته‌اند پذیرا نشدیم، بنابراین حضرت محزون و مغموم می‌شوند.
در عبارت دیگری آیت‌الله كشمیری می‌فرمایند: سعی كنید روزانه یك ساعت با امامتان خلوت كنید و با او رفاقت داشته باشید. خود حضرت می‌فرمایند: «رابِطُوا إِمَامَكُمُ الْمُنْتَظَر»[6] گویا امام عجّل‌الله‌فرجه صاحب خانه ایست كه ما را به داخل دعوت میكند و می‌گوید: بفرمایید، و جای تعجب است اگر ما همچنان پشت در بایستیم و با او ارتباط برقرار نكنیم.
تاریخ جلسه: 92/8/22
«برگرفته از بیانات استاد زهره بروجردی»
[1]العدد القوية لدفع المخاوف اليومية، ص91
[2] إثبات الهداة بالنصوص و المعجزات، ج5 ،ص271
[3] شرح الأخبار في فضائل الأئمة الأطهار عليهم السلام، ج3، ص 363
[4] سوره مبارکه اعراف، آیه 23
[5] الكافي (ط – الإسلامية)، ج5، ص2
[6] الغیبۀ للنعمانی، ص27
