سوره مبارکه آل عمران، آیه 37
«فَتَقَبَّلَهَا رَبُّهَا بِقَبُولٍ حَسَنٍ وَأَنبَتَهَا نَبَاتًا حَسَنًا وَكَفَّلَهَا زَكَرِيَّا كُلَّمَا دَخَلَ عَلَيْهَا زَكَرِيَّا الْمِحْرَابَ وَجَدَ عِندَهَا رِزْقًا قَالَ يَا مَرْيَمُ أَنَّى لَكِ هَذَا قَالَتْ هُوَ مِنْ عِندِ اللّهِ إنَّ اللّهَ يَرْزُقُ مَن يَشَاءُ بِغَيْرِ حِسَابٍ»
«پس پروردگارش وى [=مريم] را با حسن قبول پذيرا شد و او را نيكو بار آورد و زكريا را سرپرست وى قرار داد زكريا هر بار كه در محراب بر او وارد مىشد نزد او [نوعى] خوراكى مىيافت [مى]گفت اى مريم اين از كجا براى تو [آمده است او در پاسخ مى]گفت اين از جانب خداست كه خدا به هر كس بخواهد بى شمار روزى مىدهد»
استجابت حوائج
این تصور که درخواست‌مان برای نسل و ذریه‌مان مستجاب نمی‌شود بسیار اشتباه است.
آیات بیانگر داستان مادر حضرت مریم سلام‌الله‌علیها است، ایشان زمانی که هنوز فرزندشان متولد نشده بود به خداوند فرمودند خداوندا این فرزند مخصوص توست، آن را برای تو آزاد کردم تا خادم تو باشد و در خدمتت قرار گیرد. خداوند درخواست مادر را پذیرفت و مریم را بسیار نیکو پرورش داد.
خداوند درخواست‌های ما را زمانی که صادقانه و از سر صدق باشد قبول می‌کند و به دنبال آن درخواست‌ها رویش‌های خاصی صورت می‌گیرد.
ضرورت اعلام نیاز
لازمه رشد اعلام نیاز است این تصور که بدون اعلام نیاز ما به خداوند سبحان رشد و رویشی صورت می‌گیرد سخت اشتباه است.
زمان دعا
زمان دعا قبل از هنگام بسته شدن نطفه و آغاز امر است، همچنانکه حضرت مریم برای فرزند خود پیش از آنکه متولد شود دعا کرد. این تصور که برای هر امری باید در زمان خود دعا کرد تصوری نادرست است.
اهمیت دعا برای ذریه
این تصور که رشد ذریه ما ارتباطی به دعای ما ندارد اشتباه است، دعای بزرگترها نقش بسیار زیادی در زندگی دارد گرچه ثمرات دعا ممکن است سالها بعد مشاهده شود و فوراً تحقق نیابد همچنانکه با وجود جایگاه عمران اما همسر او که مادر حضرت مریم است به قدری زیبا و جامع پیش از تولد فرزندش برای او دعا می‌کند که قران کریم به ذکر آن می‌پردازد.
موفقیت ما به دعای کیست؟
موفقیت و رشد ما مرهون دعای ما نیست بلکه مرهون دعای خداوند و اولیائمان است، این دعا در حق یکایک ما صورت گرفته است همچنان که قرآن کریم می‌فرماید:
«هُوَ الَّذي يُصَلِّي عَلَيْكُمْ وَ مَلائِكَتُهُ»[1]
«اوست كه با فرشتگان خود بر شما درود مىفرستد»
چرا گفته شده حاجات مان را بنویسیم؟
علت اینکه در علم روانشناسی اثبات شده افراد موفق کسانی هستند که خواسته‌های قلبی خود را مکتوب می‌کنند شاید این باشد که آن را به یاد آورند و برای تحققش نه تنها تمرکز بر آن کنند که به دعا نیز برخیزند البته در آیه به بیان حاجت و جاری کردن آن بر زبان نیز اشاره شده و آمده: «إِذْ قالَتِ امْرَأَتُ عِمْران»[2] با این کار اولین کسی که انرا می شنود خودمان هستیم؛ زیرا گوش راه مستقیمی به قلب است و با گفتن و ذکر مجدد حاجت، حاجت‌مان در دل نیز خطور می‌کند و به تبع به دنبال راهی برای تحقق آن خواهیم بود و چه راهی سریع‌تر و مطمئن‌تر از دعای اولیاء الله.
سوره مبارکه آل عمران، آیه 69
«وَدَّت طَّآئِفَةٌ مِّنْ أَهْلِ الْكِتَابِ لَوْ يُضِلُّونَكُمْ وَمَا يُضِلُّونَ إِلاَّ أَنفُسَهُمْ وَمَا يَشْعُرُونَ»
«گروهى از اهل كتاب آرزو مىكنند كاش شما را گمراه مىكردند در صورتى كه جز خودشان [كسى] را گمراه نمىكنند و نمىفهمند»
قرآن کریم می‌فرماید گروهی از اهل کتاب که به تعبیر تفاسیر منظور متخصصین بی‌دین هستند می‌خواهند شما را از دین‌تان گمراه کنند و از اهداف‌تان منحرف نمایند اما موفق نمی‌شوند و تیرشان به خطا می‌رود و خود گمراه می‌شوند، اینان نمی‌فهمند که قادر به این کار نیستند و نفوذی در میان مؤمنین ندارند.
با تمام توان گمراه می کند!
این تصور که دشمن برای گمراهی مؤمنین هیچ نقشه‌ای نمی‌کشد بسیار اشتباه است، دشمن از هر راهی برای انحراف مؤمنین استفاده می‌کند و برای نیل به این هدف ابتدا سعی در جلب اعتماد مؤمنین می‌کند و به قدری نرم و خزنده عمل می‌کند که هرگز گمان نمی‌کنیم چنین هدفی را دنبال می‌کرده است.
مؤمن نفوذی نیست!
این تصور که نقشه‌های دشمن در مؤمنین تأثیر می‌کند و مؤمنین تحت فوذ دشمن هستند نادرست است، مؤمن مظهر نام عزیز خدای سبحان می‌باشد و عزیز به معنی نفوذ ناپذیر است و در زبان عرب به زمینی سخت اطلاق می‌شود که کلنگ در آن فرو نمی‌رود به همین جهت نقشه‌های دشمن در مؤمن نافذ نیست و تاثیر نمی‌کند.
دشمن شاد نشویم!
برای بررسی صحت و سقم افعال‌مان ببینیم کار ما سبب خوشنودی دشمن می‌شود یا سبب غضب او. اگر عملکردما دشمن را شاد کرد نسبت به آن فکر کنیم و از آن پرهیز نماییم.
سوره مبارکه آل عمران، آیه 79
« مَا كَانَ لِبَشَرٍ أَن يُؤْتِيَهُ اللّهُ الْكِتَابَ وَالْحُكْمَ وَالنُّبُوَّةَ ثُمَّ يَقُولَ لِلنَّاسِ كُونُواْ عِبَادًا لِّي مِن دُونِ اللّهِ وَلَكِن كُونُواْ رَبَّانِيِّينَ بِمَا كُنتُمْ تُعَلِّمُونَ الْكِتَابَ وَبِمَا كُنتُمْ تَدْرُسُونَ»
«هيچ بشرى را نسزد كه خدا به او كتاب و حكم و پيامبرى بدهد سپس او به مردم بگويد به جاى خدا بندگان من باشيد بلكه [بايد بگويد] به سبب آنكه كتاب [آسمانى] تعليم مىداديد و از آن رو كه درس مىخوانديد علماى دين باشيد»
- این تصور که کسی که می‌خواهد دیگران همچو عبد مطیع او باشند و بی‌چون و چرا از او اطاعت کنند مطیع حق و پیام رسان او است بسیار اشتباه است.
- پیام رسان الهی خود را مطیع و تابع حق معرفی می‌کند و دیگران را به تبعیت از خداوند فرا می خواند نه تبعیت از خود.
آموزگار حق کیست؟
برای شناخت حقانیت یا عدم حقانیت آموزگار ببینیم در آموزه‌هایش خود را نشانه می‌گیرد یا خدا را.
سوره مبارکه آل عمران، آیه 92
« لَن تَنَالُواْ الْبِرَّ حَتَّى تُنفِقُواْ مِمَّا تُحِبُّونَ وَمَا تُنفِقُواْ مِن شَيْءٍ فَإِنَّ اللّهَ بِهِ عَلِيمٌ »
« هرگز به نيكوكارى نخواهيد رسيد تا از آنچه دوست داريد انفاق كنيد و از هر چه انفاق كنيد قطعا خدا بدان داناست »
چگونه به برّ دست می‌یابیم؟
این تصور که برخورداری از بر بدون خرج کردن و انفاق ممکن است تصور نادرستی است. قرآن کریم می‌فرماید هرگز به کمال و قرب و وسعت وجودی (تفاسیر برّ) نمی‌رسید مگر آنکه بعضی از آنچه دوست دارید برای خداوند خرج کنید،خداوند به آنچه خرج می‌کنید عالم است.
حد انفاق چیست؟
این تصور نادرست است که راهیابی به مراتب بالای کمال بدون خرج کردن ممکن است. در آیه سخن از خرج کردن کل مال نیست بلکه کافی است بعضی از مال را برای خداوند خرج کرد.
گوشه‌ای از قلب
هریک از ما باید بخشی از قلب‌مان را به خدا و رسول و اهل بیت او اختصاص دهیم و در این بخش هیچ‌کس و هیچ‌چیز را وارد نکنیم تا به خیرات وسیع و وسعت وجودی دست پیدا کنیم، اثر این وسعت هنگام بروز مشکلات معلوم می شود، متدینین با مشکل به راحتی مواجه می‌شوند و آن را مدیریت می‌کنند اما افراد بی‌دین گرفتار مشکل می‌شوند و از مخمصه بیرون نمی‌آیند.
چگونه حجاب‌هایمان مرتفع می‌شود؟
بسیاری از آنچه نزدمان محبوب است حجاب بین ما و خداوند می‌شود خواه مال باشد یا مقام یا فرزند و… برای رفع این حجاب باید بخشی از آن را برای خداوند خرج کنیم.
تاریخ جلسه: 98/10/22 ـ جلسه 8
«برگرفته از بیانات استاد زهره بروجردی»
[1] سوره مبارکه احزاب، آیه 43
[2] سوره مبارکه آل عمران، آیه 35
