مقدمه
در کلاس امام زمان شناسی برآنیم تا به حول و قوّه حضرت حق و با عنایت حضرات معصومین جهالت را از وجودمان مرتفع کنیم تا بیش از پیش از تابش خورشید ولایت بهره‌مند شویم. تابش خورشید همیشگی است، ولی گاه زمین وجودی ما پشت به خورشید می‌کند و در ظلمات فرو می‌رود.
معرفتی که کسب می‌کنیم باید معرفت ناب و خالصی باشد که موجبات قرب و وصال ما را به محضر اماممان فراهم کند، و این معرفت ناب و خالص زمانی است که معرفی امام علیه‌السلام از طریق کلام وحی یا از طریق عبارات معصومین باشد، معرفی دیگران نسبت به امام علیه‌السلام معرفی ناقصی است، زیرا ناقص نمی‌تواند کامل را معرفی کند.
بنا داریم تا با بررسی ادعیه و زیارات امام زمان علیه‌السلام را شناسایی کنیم ، و در پرتو این شناخت با حقیقت گم شده خویش و نیمه پنهان وجودمان نیزآشنا شویم .
وجود امام، موجب رستگاری مؤمنین
در دعای بعد از زیارت سرداب می‌گوییم:
«أَسْتَوْدِعُكَ اللَّهَ أَيُّهَا الْإِمَامُ الَّذِي يَفُوزُ بِهِ الْمُؤْمِنُونَ»[1]
«تو را به خدا می‌سپارم ای امامی که رستگاری مؤمنین به وسیله او است»
در زندگی مؤمنین هر موفقیت و رشد و کامیابی و غلبه بر نفس اماره‌ای با وساطت امام است .
هر زمان توفیق نمازی با حضور قلب نصیبمان می شود، هرگاه قدرت کنترل خشم‌مان را داشته و می‌توانیم غضب خود را مدیریت کنیم، در هر مرحله زندگی که از افراط و تفریط به دور هستیم و تعادل در امور موجب موفقیت‌مان می‌شود ، به یمن دعای امام عصر عجّل‌الله‌فرجه و حاکمیت ولایت اوست. نه تنها توفیقات معنوی، بلکه تمامی موفقیتهای مادی زندگی ما هم با وساطت حضرت است.
غنی بودن بدون غرور، قدرتمند بودن بدون زور گویی، استفاده صحیح از استعدادها و توانمندی‌ها ، بهره‌مندی مناسب و سازنده از وقت و زمان و … همه امور مثبت‌مان به جهت حضور امام علیه‌السلام در گوشه گوشه زندگی ما و نقش او در عرصه حیات ماست.
امام واجب الإطاعه
در دعای بعد از زیارت سرداب آماده است:
«الَّذِي فَرَضْتَ طَاعَتَهُ عَلَى الْعَبِيدِ»[2]
«امامی است که اطاعتش بر برده و آزاد واجب است»
حضرت ولی‌عصر عجّل‌الله‌فرجه واجب‌الإطاعه است و ما به عنوان مأموم او باید برای امتثال امر حضرت آماده باشیم تا هر زمان فرمانی دادند بدون تأخیر و با سرعت به خواسته اماممان جامه عمل بپوشانیم. و اصالتاً امام علیه‌السلام جز اجرای شریعت از ما چیز دیگری نمی‌خواهند.
تصدیق بدون شک
«مِنْ مُصَدِّقٍ بِوَلِيِّكَ غَيْرِ مُرْتَاب»[3]
«خدایا من تصدیق کننده ولیّ تو هستم و به او شک ندارم»
«مُصَدِّق» از باب تفعیل است و نشان از تدریج دارد، در حقیقت اعلام می‌کنیم که : من لحظه به لحظه ولی عصر علیه‌السلام را تصدیق می‌کنم .
اگر مصد‌ق اماممان هستیم، پس باور داریم که از وعده‌هایش تخلف نمی‌کند، باور داریم کوچکترین لطف و ابراز ارادت ما نسبت به او هزاران برابر به زندگی‌مان باز گردان دارد، و باور داریم هیچ‌گاه دست نیازی که به سویش دراز شده ، خالی باز نمی‌گرداند.
امام، آب حیات مؤمن
در عبارت دیگری از زیارت سرداب می خوانیم:
«السَّلَامُ عَلَى مُحْيِ الْمُؤْمِنِين»[4]
«سلام بر احیاکننده مؤمنین»
اهل ایمان لحظه به لحظه از امام خود آب حیات دریافت می‌کنند.
عمری که بی‌حضورش بگذشت اهل دل را ماند به جوی بی آب یا تن که جان ندارد
غصه امام به جهت تردیدهای ما
در یکی از توقیعات امام عصر عجّل‌الله‌فرجه می‌خوانیم:
«إِنَّهُ أُنْهِيَ إِلَيَّ ارْتِيَابُ جَمَاعَةٍ مِنْكُمْ فِي الدِّينِ وَ مَا دَخَلَهُمْ مِنَ الشَّكِّ وَ الْحَيْرَةِ فِي وُلَاةِ أُمُورِهِمْ فَغَمَّنَا ذَلِكَ لَكُمْ لَا لَنَا وَ سَاءَنَا فِيكُمْ لَا فِينَا»[5]
حضرت ولی عصر عجّل‌الله‌فرجه از اینکه ما در اعتقادات خود شک و تردید داشته باشیم غمگین می‌شوند و غصه می‌خورند.
اگر متوجه شویم که پدرمان غصه دار است، برای رفع غم او هر کاری از دستمان بر‌آید انجام می‌دهیم.
این امر خیلی دردناک است که از جانب ما قلب امامان به درد آید، و تردیدهای ما موجب غم و اندوه حضرت شود.
برای رفع غصه‌های اماممان باید اعتقادات خود را تقویت کنیم ، و بکوشیم با روشنگری‌های اعتقادی، فضایی را فراهم کنیم که شک و تردیدهای اطرافیانمان هم بر طرف شود .
اظهار محبت بر طبق شریعت
هر صبح در زیارت آل یس به حضرت می‌گوییم: «السلام علیک یا داعی الله»، باور داریم امام عصر عجّل‌الله‌فرجه هر روز دعوت خود را به همه ابلاغ می‌کنند .
اما علاوه بر این دعوت عمومی، حضرت به یکایک ما اذن حضور داده‌اند.
امام علیه‌السلام در یکی از توقیعاتشان می‌فرمایند:
«وَ اجْعَلُوا قَصْدَكُمْ إِلَيْنَا بِالْمَوَدَّةِ عَلَى السُّنَّةِ الْوَاضِحَةِ»[6]
برای اینکه قصد اهل بیت علیهم‌السلام را داشته باشیم صرف اراده قلب و تمنای دل کافی نیست، بلکه باید قصدمان را با اظهار محبت نشان دهیم، نه به صرف محبت داشتن، آن هم اظهار محبتی بر طبق شریعت، نه با غلو و افراط و تفریط .
گویا امام زمان عجّل‌الله‌فرجه می‌فرمایند احساستان این نباشد که به جهت ناپاکیها امکان نزدیک شدن به ما برایتان فراهم نیست، با همه آلودگیهایتان همواره قصد ما را داشته باشید .
طبق روایات حضرت ولی عصر عجّل‌الله‌فرجه از کمال همه انبیا برخوردار هستند.
حضرت ابراهیم علیه‌السلام به جهت مهمان دوستی زیادشان ملقب به «ابوالضیفان» بودند. گاهی چند فرسخ می‌رفتند تا مهمانی پیدا کنند و با او غذا بخورند.
در زیارت روز جمعه به حضرت ولی عصر عجّل‌الله‌فرجه عرض می کنیم :
«وَ أَنَا يَا مَوْلايَ فِيهِ ضَيْفُكَ وَ جَارُكَ»[7]
ما همه عمر مهمان حضرتیم، و با دعوت خودشان به این مهمانی راه یافته‌ایم.
امام رضا علیه‌السلام می‌فرمایند:
«إِنَّا قَوْمٌ لَا نَسْتَخْدِمُ أَضْيَافَنَا»[8]
«ما خاندانی هستیم که مهمانمان را به خدمت نمی‌گیریم»
امام زمان عجّل‌الله‌فرجه دوستدار مهمان‌های خویش است، حضرت ما را دعوت کرده و بهترین پذیرایی‌ها را از ما به عمل می‌آورند و کارهایی که باید انجام دهیم، امام عجّل‌الله‌فرجه به عهده می‌گیرند.
در این ضیافت ما هم باید آداب مهمانی را رعایت کرده و محبت و ارادت خود را به میزبان کریم‌مان ابراز کنیم .
اگر بنایمان این باشد که در زندگی سراغ حضرت برویم و دعوتش را اجابت کنیم، کارها و امورمان را خودشان به دست می گیرند، در این صورت خسته نمی‌شویم، امورمان ناقص یا غیر شرعی انجام نمی‌شود ، و کارهایمان بی‌ثمر نمی‌ماند .
دراین میان تنها لازم است که مودت داشته باشیم، و از هر طریق ممکن محبت خود را به ساحت مقدس امام عجّل‌الله‌فرجه اظهار کنیم.
علت دوری از امام
شاید برای بعضی این سؤال مطرح شود که اگر حضرت آنقدر مهمان نواز هستند چرا ارتباط‌مان با او ضعیف است و حضور امام عجّل‌الله‌فرجه را در زندگی‌مان احساس نمی‌کنیم؟
در یکی از توقیعات حضرت به شیخ مفید آمده است:
«فَمَا يَحْبِسُنَا عَنْهُمْ إِلَّا مَا يَتَّصِلُ بِنَا مِمَّا نَكْرَهُهُ وَ لَا نُؤْثِرُهُ مِنْهُمْ»[9]
«تنها دلیل دوری دوستانمان از ما این است که چیزهایی از آنها به ما می رسد که نمی پسندیم و برای انها ترجیح نمی‌دهیم»
گاهی در زندگی‌مان اموری جاری است که گناه ندارد، ولی شایسته محب و دوستدار اهل بیت نیست، مانند ناشکری، غصه‌خوری و ناامیدی. اموری که حرام نیست ولی بین ما و اولیاءالله فاصله می‌اندازد.
وقتی صاحب داریم، بزرگ‌تر داریم، امامی مهربان و کریم داریم که به همه امورمان توجه دارد، جایی برای غم و غصه و ناامیدی باقی نمی‌ماند .
به ما آموخته‌اند که امام علیه‌السلام حتی پرداخت دیون و حقوقی که به گردن ماست را به عهده می‌گیرند .
پرداخت دیون شیعه
پیامبر اکرم صلّی‌الله‌علیه‌و‌آله می‌فرمایند:
«أَيُّمَا مُؤْمِنٍ أَوْ مُسْلِمٍ مَاتَ و تَرَكَ دَيْناً لَمْ يَكُنْ فِي فَسَادٍ و لَاإِسْرَافٍ، فَعَلَى الْإِمَامِ أَنْ يَقْضِيَهُ»[10]
«هر مؤمنی بمیرد و علی‌رغم تلاشی که برای پرداخت قرضش داشته همچنان بدهکار و مدیون باشد، وظیفه امام است که دیون او را پرداخت کند.»
امام علیه‌السلام ولی، سرپرست، کفیل و ضامن زندگی ماست. اگر برای ادا کردن دینی تلاش کنیم و موفق به پرداخت آن نشویم ، حضرت نمی گذارند مضطر بمانیم و دیون‌مان را پرداخت می‌کنند، چه بدهی‌مان به خلق باشد چه به خالق .
در پرتو ارتباط نزدیک با حضرت ولی عصر عجّل‌الله‌فرجه در زندگی‌مان نه غصه‌ای خواهیم داشت و نه کمبودی. طالب علم باشیم معلم‌مان می‌شوند، مقروض باشیم دیون‌مان را پرداخت می‌کنند، گرفتار باشیم کفیلمان می‌شوند و ….حضرت همه کاره زندگی‌مان هستند .
یک نمونه از بدهی‌مان به خداوند، نمازهای بدون حضور و دور از آدابی است که در پرونده زندگی‌مان ثبت شده، و به جهت این همه بدهی به خدا نگران و غصه داریم .
اگر به اماممان نزدیک شویم توفیق اقامه نماز مقبول را نصیبمان می‌کنند، و برای جبران نواقص نمازهای قبلی، یا موفق به قضا کردن آنها می‌شویم یا با تحقق «إِنَّ الْحَسَنَاتِ يُذْهِبْنَ السَّيِّئَاتِ»[11] آن نواقص جبران می شود.
مغموم شدن امام با غصه محبّان
روزی امیرالمؤمنین علیه‌السلام چهره‌شان زرد شده بود، شخصی حضرت را دید و علت را جویا شد، حضرت فرمودند: یکی از دوستانم بیمار گشته و رویش زرد شده، ما با بیماری دوستانمان بیمار می‌شویم .
حضرت ولی عصر عجّل‌الله‌فرجه با بیماری ما بیمار شده و با غصه های ما غصه می‌خورند .
حضرت پدری مهربان و مشفق است که در همه سختیها و مصائب زندگی با فرزندانش همدردی می‌کند .
خدا نکند این محبت و توجه یک طرفه باشد، و در مقابل مهربانی‌ها و لطف‌های حضرت از ایشان غافل باشیم .
مولای مهربان !
عاجزانه از آستان مقدس‌تان درخواست می‌کنیم دعای‌مان کنید تا شرمنده شما نشویم .
یاری‌مان کنید همواره با یاد شما زندگی‌مان را سپری کنیم، و با اظهار محبت و خدمت به شما، ذره‌ای از دریای بی‌کران الطافتان را جبران نماییم.
تاریخ جلسه:97/11/10 ـ جلسه دهم
«برگرفته از بیانات استاد زهره بروجردی»
[1] المزار الکبیر، ص659
[2] بحارالأنوار،ج99،ص104
[3] بحارالأنوار،ج99،ص104
[5] مکیال عربی ، ج۱ ، ص۵۲
[6] مکیال عربی، ج1، ص 285
[7] مفاتیح الجنان، زیارت امام زمان (عج) در روز جمعه
[9] مکیال عربی، ج،1 ص132
[10] کافی، ج2، ص347
[11] سوره مبارکه هود، آیه 114
