پر شدن زمین از عدل الهی
امام صادق علیه‌السلام در ذیل این آیه شریفه «اعْلَمُوا أَنَّ اللَّهَ یحْی الْأَرْضَ بَعْدَ مَوْتِها قَدْ بَینَّا لَكُمُ الْآیاتِ لَعَلَّكُمْ تَعْقِلُون»[1]می فرمایند:
« أَی یحْییهَا اللَّهُ بِعَدْلِ الْقَائِمِ عِنْدَ ظُهُورِهِ بَعْدَ مَوْتِهَا بِجَوْرِ أَئِمَّةِ الضَّلَالِ.»[2]
«خداوند با عدل “قائم” زمین را پس از مرگش با ظلم و جور پیشوایان گمراهی و ضلالت، زنده می‌کند.»
بنایمان بر این است که با کسب معرفت حضرت، مقدمات را فراهم کنیم تا بتوانیم با همه وجود، توانمندیهای خود را در جهت تعجیل فرج و محقق شدن آن طرح جامع برای جهان بشری قرار دهیم.
ناحیه مقدسه
یکی از القاب رمزی امام زمان «عج» در زمان غیبت صغری «ناحیه مقدسه» است. (زیارت ناحیه مقدسه زیارتی است که از لسان مبارک امام عصر علیه‌السلام برای امام حسین علیه السلام بیان شده است.)
ناحیه از «نحو» است به معنای جهت. وجود ولی عصر علیه‌السلام جایگاه بسیار مقدسی است که باید از همه کس و همه چیز اعراض کنی و دلت را سوی او روانه سازی.
غریم، لقب پنهانی
عنوان دیگری که در زمان غیبت صغری لقبی رمزی برای حضرت ولی‌عصر علیه‌السلام بود «غریم[3]» است، که دو معنای متضاد دارد: «بدهکار» و «طلبکار»
ولی عصر علیه‌السلام بنا به لطف و رحمتشان خود را «بدهکار» به ما می دانند تا دائما الطاف حضرت حق را به ما برسانند.
از سوی دیگر «طلبکار» اند و مطالبه شان از ما همان مطالبه حضرت رسول صلی‌الله‌علیه‌وآله است. «قُلْ لا أَسْئَلُكُمْ عَلَیهِ أَجْراً إِلاَّ الْمَوَدَّةَ فِی الْقُرْبى»[4]؛ مطالبه مودت، و اظهار محبت به اهل بیت علیهم‌السلام معمولا بدهکار از طلبکار فرار می کند تا چشمش در چشم طلبکار نیافتد اما این مربوط به بدهکاری است که نمی‌تواند بدهی‌اش را پرداخت کند. کسی که بدهی‌اش را به راحتی می‌تواند بپردازد خود را در معرض دید طلبکار قرار می‌دهد و از روبرو شدن ابایی ندارد. و طلب او را پرداخت می نماید.
وجود مقدس حضرت ولی عصر علیه‌السلام اگر به عنوان بدهکار برای ما در نظر گرفته شود مرتباً الطاف حق را به سوی زندگی ما روانه می‌کند.
اگر غریم را به عنوان «طلبکار» بدانیم، افراد به دلیل عدم توانایی در پرداخت خود را از حضرت ولی‌عصر علیه‌السلام پنهان می‌کنند اما راهکار درست این است که به جای گریز از حضرت به آغوش پر مهرش پناه ببریم و از مولایمان بخواهیم به ما فرصت دهند، و یاریمان کنند تا با افزایش سرمایه محبت و معرفت خود، قادر به اظهار مودّت و خدمت به اماممان شویم، و خالصانه محبت مان را به ساحت مقدس او اظهار نماییم.
خاص‌ترین انتخاب‌های الهی
امام صادق علیه‌السلام به نقل از پیامبر اکرم صلّی‌الله‌علیه‌وآله می‌فرمایند:
« إِنَّ اللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ اخْتَارَ مِنَ الْأَیامِ الْجُمُعَةَ وَ مِنَ الشُّهُورِ شَهْرَ رَمَضَانَ وَ مِنَ اللَّیالِی لَیلَةَ الْقَدْرِ وَ اخْتَارَنِی عَلَى جَمِیعِ الْأَنْبِیاءِ وَ اخْتَارَ مِنِّی عَلِیاً وَ فَضَّلَهُ عَلَى جَمِیعِ الْأَوْصِیاءِ وَ اخْتَارَ مِنْ عَلِی الْحَسَنَ وَ الْحُسَینَ وَ اخْتَارَ مِنَ الْحُسَینِ الْأَوْصِیاءَ مِنْ وُلْدِهِ ِيَنْفُونَ عَنِ التَّنْزِيلِ تَحْرِيفَ الْغَالِينَ وَ انْتِحَالَ الْمُبْطِلِينَ وَ تَأْوِيلَ الْمُضِلِّينَ تَاسِعُهُمْ قَائِمُهُمْ وَ هُوَ ظَاهِرُهُمْ وَ هُوَ بَاطِنُهُمْ »[5]
«خدای سبحان از بین روزها جمعه را انتخاب کرد و از بین شبها، شب قدر را، و از بین همه انبیاء من را انتخاب کرد و از من علی را برگزید و او را بر همه اوصیاء فضیلت داد. و از علی، حسن و حسین را انتخاب کرد، از فرزندان حسین اوصیاء را انتخاب کرد که نهمین آنها «قائم» آنها است. او ظاهر فرزندان حسین و باطن فرزندان حسین است.»
جلوه‌ی تمام معصومین
«هُوَ ظَاهِرُهُمْ وَ هُوَ بَاطِنُهُمْ»: جلوه‌گری همه حضرات معصومین در وجود امام عصر علیه‌السلام، و بطون آنها نیز در وجود مقدس اوست. برای هر امامی دلتنگ شویم و طالب زیارت هر یک از ائمه اطهار باشیم، کافی است که با ولی عصر علیه‌السلام ارتباط برقرار کنیم.
از سوی دیگر، در مورد هر امامی مطلبی بیاموزیم، یقیناً آن امر در مورد امام زمان عجّل‌الله‌فرجه هم مصداق دارد.
«فَقَالَ الْحُسَینُ یا أَمِیرَالْمُؤْمِنِینَ مَتَى یطَهِّرُاللَّهُ الْأَرْضَ مِنَ الظَّالِمِینَ فَقَالَ أَمِیرُ الْمُؤْمِنِینَ علیه‌السلام … ثُمَّ یقُومُ الْقَائِمُ الْمَأْمُولُ وَ الْإِمَامُ الْمَجْهُولُ لَهُ الشَّرَفُ وَ الْفَضْلُ وَ هُوَ مِنْ وُلْدِكَ یا حُسَین [6]»
روزی امام حسین علیه‌السلام از امیرالمؤمنین علیه‌السلام می‌پرسند: خداوند چه زمانی زمین را از ظالمین تطهیر می کند؟حضرت علی علیه‌السلام فرمودند: آن قیام کننده‌ای که آرزوی همه است (و چشم امید همه به اوست) قیام می‌کند، امامی که همه جاهل به او هستند، شرافت و فضیلت خاص اوست، و او از فرزندان توست ای حسین.
تطهیر زمین وجودی
«یطَهِّرُاللَّهُ الْأَرْضَ مِنَ الظَّالِمِینَ» تطهیر زمین وجود ما از ظلم ها و ظلمت ها، با امام عصر علیه‌السلام است. از مولای مهربانمان تمنا کنیم تا دستی از آستین بیرون آورد و مارا از آلودگی ها تطهیر کند.
امام المجهول
حضرت عجّل‌الله‌فرجه امامی است که عموم مردم نسبت به او معرفت ندارند. باید همواره از خداوند درخواست کنیم:
«اللَّهُمَّ عَرِّفْنِی حُجَّتَكَ فَإِنَّكَ إِنْ لَمْ تُعَرِّفْنِی حُجَّتَكَ ضَلَلْتُ عَنْ دِینِی» [7]
باید همواره از خداوند بخواهیم حجتت خود را به ما معرفی کند، تا امام مجهول برایمان امام معلوم شود و پس از شناخت او بتوانیم به وجود مقدسش عشق بورزیم.
مژده به سلمان
سلمان می گوید[8]: روزی پیامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله به من فرمودند که خدای سبحان هیچ پیامبر و رسولی را نفرستاده است مگر این که برای او 12 نقیب قرار داده، من گفتم: بله من در کتاب تورات و انجیل نقباء موسی و عیسی را شناخته ام … پیامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله فرمودند: یا سلمان! جانشینان من، علی و حسن و حسین هستند (دوازده امام را نام بردند و سپس به آخرین آنها اشاره کردند:«محمدبن الحسن»)
سپس فرمودند: سلمان! تو وصی آخر من را درک می کنی، و هر که مثل توست او را درک می کند، و هرکس با معرفت حقیقی او را به عنوان «ولی» خود قرار دهد درکش می کند.
سلمان می گوید: من خدا را بسیار شکر کردم و پرسیدم: آیا من تا روزگار مهدی شما زنده می مانم؟ پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌وآله) آیات 5 و 6 سوره مبارکه اسراء را قرائت فرمودند:
فَإِذَا جَاء وَعْدُ أُولاهُمَا بَعَثْنَا عَلَیكُمْ عِبَادًا لَّنَا أُوْلِی بَأْسٍ شَدِیدٍ فَجَاسُواْ خِلاَلَ الدِّیارِ وَكَانَ وَعْدًا مَّفْعُولًا ﴿5﴾ ثُمَّ رَدَدْنَا لَكُمُ الْكَرَّةَ عَلَیهِمْ وَأَمْدَدْنَاكُم بِأَمْوَالٍ وَبَنِینَ وَجَعَلْنَاكُمْ أَكْثَرَ نَفِیرًا ﴿6﴾
«زمانی با قدرت خود گروهی را از بین می بریم و شما را برمی گردانیم، و مال و پسران زیادی در اختیار شما قرار می دهیم.»
سلمان می گوید: بسیار گریه کردم و مشتاق شدم آن زمان را ببینم. از پیامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله پرسیدم: «شما هم آن روزگار هستید؟» حضرت رسول صلی‌الله‌علیه‌وآله فرمودند: قسم به خدایی که من را به پیامبری مبعوث کرده است آن زمان من هستم و با من علی و فاطمه و حسن و حسین و همه فرزندان حسین هستند. هرکس از ما باشد با ماست، و هرکس در راه ما ظلمی را تحمل کرده است، و برای احیای دین آسیبی دیده، او هم در آن روز با ماست. آن روز ابلیس با همه ی قوایش حاضر است، و هرکس ایمان خالص یا کفر محض دارد، آن روز حاضر است. سلمان می گوید در محضر پیامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله ایستادم و گفتم: دیگر برای سلمان مهم نیست که مرگ به سراغ او آمده یا او به دیدار مرگ برود.
عبارت آخر سلمان حاکی از این است که وقتی حضرت رسول صلی‌الله‌علیه‌وآله به او خبر دادند زمان ظهور را درک می کند، آنقدر خوشحال و مسرور شد که حتی اگر همان زمان مرگ به سراغش می‌آمد برایش مهم نبود.
هویتی اصیل
از مولایمان حضرت ولی عصر عجّل‌الله‌فرجه تمنا می کنیم با نگاهی، هویت ما را تغییر دهند. می‌خواهیم در شمار کسانی باشیم که زندگی شان را در معیت اهل بیت علیهم‌السلام سپری می کنند، و خالص الایمان می شوند، تا با عافیت به درک زمان ظهور نائل شویم.
وظیفه‌مان در زمان ندیدن امام مان چیست؟
شخصی خدمت امام صادق علیه‌السلام آمد و گفت: اگر زمانی برسد که صبح را شب کنیم و امامی که باید به او اقتدا نماییم، نبینیم، چه کنیم؟
امام صادق علیه‌السلام فرمودند:
« فَأَحِبَّ مَنْ كُنْتَ تُحِبُّ وَ أَبْغِضْ مَنْ كُنْتَ تُبْغِضُ حَتَّى یظْهِرَهُ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ. [9]»
«کسانی را که تا به حال دوست داشتی دوست داشته باش و از کسانی که تا به حال نسبت به آنها بغض داشتی، بغض داشته باش تا خدا آن امام را بر تو ظاهر کند.»
راهکار عاشقی
امام صادق علیه‌السلام به آن فرد، راهکار عاشقی را می دهند. می گویند: اگر امامت را نمی‌بینی عاشقی کن
عاشق شو ورنه روزی کار جهان سر آید ناخوانده درس مقصود در کارگاه هستی
اگر به دوستان اهل بیت محبت داشتی، همچنان آنان را دوست داشته باش، و اگر نسبت به دشمنانشان بغض داشتی، همچنان مغبوضت باشند. اگر تولی و تبری داشته باشی، خدا امام را بر تو ظاهر می کند.
با عشق ورزی به خوبان پرده ها کنار می رود، فاصله ها برداشته شده، و شب سیه، سحر می گردد.
خاصیت عشق این است که عاشق را به معشوق می رساند و وصال صورت می گیرد.
یا صاحب الزمان، مولای مهربان!
درد عشقی کشیده ام که مپرس زهر هجری چشیده ام که مپرس
گشته ام در جهان و آخر کار دلبری برگزیده ام که مپرس
آقا جان!
دل که آشفته روی تو نباشد دل نیست آن که دیوانه خال تو نشد عاقل نیست
عاجزانه از ساحت مقدستان تمنا می کنیم ما را در زمره عشاق خود جای دهید، و قرب و وصل خویش را برایمان رقم بزنید.
تاریخ جلسه : 98/1/21
«برگرفته از بیانات استاد زهره بروجردی»
[1] سوره مبارکه حدید، آیه 17
[2] غیبت نعمانی ص 25
[3] دانشنامه امام مهدی ج 2 ص 352
[4] سوره مبارکه شوری آیه شریفه 23
[5] کمال الدین ج1ص281
[6] غیبت نعمانی، ص 275
[7] دعای در زمان غیبت امام زمان علیه السلام در مفاتیح الجنان
[8] دلایل الامامه ص 402
[9] اصول کافی ج 1 ص 342
