مقدمه
انسانی که بر اساس تعالیم الهی رشد می‌یابد به جهت ایمان به خداوند درکلیه جوانب و مراحل زندگی خود فردی موفق خواهد بود.
پرورش فرد بر مبنای تعالیم شرع موجب هماهنگی در ظاهر و باطن، قول، فکر و عمل می‌شود واین هماهنگی مستمر، تجسم موفقیت در جای جای زندگی او است.
در ادامه مباحث گذشته پاره‌ای دیگر از رموز موفقیت را بررسی می‌کنیم:
بها دادن به باورها
باور‌های فرد باید از لفظ فراتر رفته، پس از ورود بر قلب، در عمل جاری شود. بها دادن به باورها یعنی به‌کارگیری آن‌ها در عمل. این مرحله کارساز بودن باورها و آغاز اثر بخشی آن در مسیر تکامل است.
شناخت صفات و اسماء خدایی که می‌پرستیم و اعمال خود را با نام او آغاز می‌کنیم چنان آرامشی می‌آفریند که مسیر کمال را از انواع نگرانی‌ها تطهیر می‌کند.
گاه اعمالی را طبق عادت و یا در بهترین حالت، بر اساس سفارش بزرگان دین انجام می‌دهیم اما از دلیل و تأثیر آن مطلع نیستیم. شناخت و علم به این باورها و نهادینه کردن آن دروجود یک مسلمان او را به مسیر موفقیت رهنمون می‌سازد.
آیا یک مسلمان می‌داند«بسم الله الرحمن الرحیم» که در آغاز اعمال، خود را ملزم به بیان آن می‌کند به چه معناست؟
اگر می‌داند آیا به دانسته‌های خود ایمان دارد؟
خداوند «رحمان» یعنی خدایی که به‌طور مدام ایجادکننده بوده، پیوسته خلق جدیدی دارد. مانند بدنی که دائماً درحال تولید سلول‌های جدید به جای سلول‌های گذشته است، بدون این‌که ماهیت خود را از دست بدهد.
گوینده «بسمله» با نام خدایی عمل را آغاز می‌کند که می‌تواند تولدی دوباره را برای او رقم بزند و او همان خدای «رحیم» است.
خداوند «رحیم» یعنی پروردگارکمال آفرین که هر روز کمالی جدید را برای انسانی که دارای خلقتی جدید و خالی از معایب دیروز است، ممکن می‌سازد.
اگر انسان به این باور برسد که هر روز را با موجودیتی نو، خالی از نقائص پیشین و آماده برای دریافت کمالاتی نوین آغاز می‌کند، حتماً این رویداد عظیم را درک خواهد کرد.
باورها را جدی بگیریم تا در زندگی کارساز شوند.
مرحوم آیت الله بهجت قدس‌سره در مورد روایت «اِنتِظارُ الفَرَجِ مِنَ الفَرَجِ»[1] فرموده‌اند: این جمله اختصاص به ظهور حضرت ولی‌عصر عجل‌الله‌فرجه نداشته، همه امور زندگی را شامل می‌شود. انتظار دائمیِ گشایش، منتج به فرج خواهد شد. این باور چشم انداز زندگی مارا زیبا می‌کند.
مشکلات عامل پیشرفت
یکی از عوامل موثر در موفقیت انسان چگونگی نگرش او به مشکلات زندگی است. آرزوی داشتن زندگی بدون نقص، تصوری نادرست بوده ومحقق نخواهد شد. «البلاءُ لِلولاء»[2]؛«بلاء از آن موالیان است».
نحوه نگرش و مواجهه با سختی‌ها بسیار مهم است. مشکلات عامل تجربه وترقی انسان بوده و مقایسه آن با بحران‌های سخت‌تر، تحمل آن‌ها را آسان‌تر می‌کند.
خداوند در قرآن کریم می‌فرماید:
«وَلَا تَهِنُواْ فِى ابْتِغَآءِ الْقَومِ إِنْ تَكُونُواْ تَأْلَمُونَ فَإِنَّهُمْ يَأْلَمُونَ كَمَا تَأْلَمُونَ وَتَرْجُونَ مِنَ اللَّهِ مَا لَا يَرْجُونَ وَكَانَ اللَّهُ عَلِيماً حَكِيماً»[3]
« نباید در کار دشمن سستی و کاهلی کنید که اگر شما به رنج و زحمت می‌افتید آن‌ها نیز ( از دست شما ) رنج می‌کشند با این فرق که شما به لطف خدا امیدوارید و آن‌ها امیدی ندارند. و خدا دانا و حکیم است ».
در این آیه خداوند سبحان ضمن توصیه به داشتن صبر و شکیبایی در برابر مشکلات، افراد با ایمان را به مقایسه خود با کسانی که خدا را باور ندارند دعوت می‌کند و برتری‌های مؤمنین را بر می‌شمارد.
-ایمان به خدا به عنوان پشتوانه‌ای عظیم، توفیق توسل، اعتقاد به معاد، تفاوت عمده این دوگروه است .
کسی که می‌داند عظیم‌ترین قدرت عالم او را حمایت کرده، هر لحظه می‌تواند با او ارتباط برقرار کند، یقیناً خود را در عرصه نبرد پیروز می‌داند. او در این دنیا همچنین در سرای آخرت، نتیجه تلاش خود را محفوظ دانسته و نگرانی به او غلبه نخواهد کرد.
نوع مشکلات افراد با ایمان با کسانی که ایمان ندارند، متفاوت است. رجاء و ایمان عوامل تأثیرگذار در این تفاوت است.
اگر مشکلات گذشته را سازنده، عامل پیشرفت و گنجینه تجربه بدانیم، خاطره‌ی آن کام ما را تلخ نخواهند کرد. چنان‌چه به دشواری‌ها به عنوان موهبت الهی، عامل رشد و سکوی پرواز برای رسیدن به مبدأ هستی بنگریم، نسبت به آن بیش از پیش شاکر خداوند سبحان خواهیم بود.
فضای امن
همان‌طور که اشاره شد مهم‌ترین صفت انسان موفق، ایمان به خداوند است. مؤمن بودن یعنی مأمن و امنیت دائم و کامل داشتن. بنابراین مؤمن کسی است که به حریم امن پروردگار داخل شده است.
فردی که خود را در امنیت بداند احساس نگرانی نخواهد داشت، چراکه نگرانی ناشی از نقص در ایمان است. نگرانی و اضطراب علاوه بر کاستن حرکت در مسیر زندگی، تأثیرات مخرب نیز بر جسم آدمی داشته، سلامت فرد را مختل می‌کند.
آن که خداوند را« نِعمَ الحَسیِب» می‌داند و گوش به فرمان «اَحکَمَ الحَاکِمیِن »است، احساس بی‌نیازی از خلق دارد زیرا پروردگارش را «اَقدَرَالقَادِرین» می‌داند.
دل‌نگرانی‌ها در موفقیت فرد اختلال ایجاد می‌کند و علاج آن، تقویت ایمان است.
تزکیه
یکی دیگر ازعوامل موفقیت تزکیه نفس است. پالایش و پیرایش روان، شستن دل از حسد، طمع و کینه، بخل، حرص و رذائلی که در قلب، جای عشق به خداوند سبحان را اشغال می‌کند.
از جمله افرادی که در قرآن بهعنوان فرد موفق معرفی شده‌اند، کسانی هستند که به تزکیه نفس خود پرداخته‌اند.
«قَد اَفلَحَ مَن زَکّیها»[4]
«هر که در پاکی آن کوشید رستگار شد»
بخشش دیگران قبل از منفعت برای طرف مقابل، موجب آسایش جان بخشنده است، زیرا با خروج کینه و دشمنی از دل، محبت پروردگار جایگزین آن خواهد شد. انسان بخشنده دچار قبض باطن نمی‌شود.
تاریخ جلسه: 90/4/14 ـ جلسه 3
«برگرفته از بیانات استاد زهره بروجردی»
[1] الغيبة للطوسي، ص471 ـ 459
[2] مأخوذ از حدیث : ان اﷲ تعالی یَجربُ عَبدَه بِالبَلاءِ کَما یَجرِبُ اَحَدَکم ذَهَبَه بِالنّار… رجوع به احادیث مثنوی چ فروزانفر، ص 54
[3] سوره مبارکه نساء، آیه ۱۰۴
[4] سوره مبارکه شمس، آیه 9
