در بحث خانواده چند موضوع بررسی میشود:
- تشکیل خانواده
- تحکیم خانواده
- رشد خانواده
ضرورت رشد، تعالی و تحکیم خانواده
معمولاً نسبت به موضوع اول هر یک از ما توجه بسیاری داریم؛ هم برای تشکیل خانواده جوانانمان دعا میکنیم و هم هر اقدام صحیحی لازم باشد انجام میدهیم، اما عموماً زمانیکه خانواده منعقد شد نسبت به دو موضوع دیگر فعالیت خاصی را ضروری نمیدانیم و تصور میکنیم خانواده به خودی خود مستحکم است و آسیبی به آن وارد نمیشود و در ارتباط با رشد و تعالی خانواده نیز ضرورتی برای رشد احساس نمیکنیم.
بحث سوم کاملا از موضوع کلاس خارج است، موضوع ما تعالی خانواده نیست بلکه تحکیم خانواده است، تحکیم را گرچه خدای سبحان به واسطه عقد منعقد کرده است اما این تحکیم در گذر زمان افکار و گفتار و رفتار میتواند رو به فزونی رود یا خدای نکرده رو به تزلزل. کم نیستند خانوادههایی که ابتدا متزلزل شدند و بعد فرو پاشیدند، از طرفی بسیاری از خانوادهها ابتدا استحکام لازم را نداشتند اما با بکارگیری امور مناسب از استحکام لازم بهرهمند شدند.
بنابراین اولاً باید باور کنیم که نهاد خانواده علی الدوام و در هر مقطعی نیاز به تقویت و تحکیم دارد و مستغنی از تحکیم نیست و این امر اختصاص به جوانان ندارد.
ثانیاً باور کنیم در این تحکیم هر یک از ما نقشی اساسی داریم و مسئولیت تحکیم را تنها به یک نفر در خانواده واگذار نکنیم، زوجین به عنوان هسته اولیه خانواده نقش آفرین هستند و هر یک از فرزندان در هسته بعد.
ثالثاً باید ضرورت این تحکیم را احساس کنیم و گمان نکنیم که خانواده خود به خود مستحکم است، همانطور که اگر بنایی ساخته شود برای بقای خود بعد از گذشت زمان نیاز به بازسازی و تحکیم دارد و نباید به حال خود رها گردد خانواده نیز نیاز به تحکیم دارد و این تحکیم باید طبق نظر متخصص (شریعت) صورت گیرد همچنانکه هرکاری باید با نظر متخصص پیش رود. با مراجعه به سقاخانه معرفتی اهلبیت میتوانیم راه صحیح این تحکیم را بیاموزیم و بر طبق آن عمل کنیم.
ضرورت نگرش و اجرای صحیح
در تحکیم خانواده برخی مباحث نظری و شناختی است و برخی عملی و اجرایی.
مباحث نظری را بر اجرایی مقدم میکنیم زیرا مرتبه افکار بسیار ارزشمندتر از مرتبه رفتار است، رفتار ما در بسیاری از موارد از افکارمان تراوش میکند، ثمره افکار ما رفتار ما است به همین جهت باید ابتدا فکرمان را نسبت به خانواده اصلاح کنیم و بدانیم خانواده چگونه جایگاهی است و بعد از آن وارد عرصه اجراییات شویم. اجرای صحیح بدون نگرش مثبت ثمره لازم را ندارد، همان طور که نگرش مثبت بدون اجرای صحیح نیز بیفایده است، در عرصه نگرش و اجرا باید از بعضی نگرشها پرهیز کنیم و به بعضی نگرشها و اجراییات ملتزم باشیم.
آرامش خانواده: سکوی بسیاری از پرشها
قرآن خانواده را به عنوان جایگاه آرامش طرفین ذکر کرده است گرچه آرامش غایت نیست بلکه مقدمه است زیرا زمانیکه آرامش جریان داشته باشد امکان یادگیری و خدماترسانی و تصمیمگیری صحیح وجود خواهد داشت.
سکوی بسیاری از پرشها آرامشی است که باید در خانواده وجود داشته باشد، قرآن این آرامش را با عبارت «لِتَسْكُنُوا إِلَيْهَا»[1] «تا در کنار آنان آرامش یابید» عنوان میکند. بعضی از مفسرین در ذیل آیه میگویند: «إِلَيْهَا» به زن یا نفس بر میگردد بنابراین هر یک از دو طرف، آرامش بخش دیگری هستند.
مطلوب ما از خانواده صرفاً خوشی نیست بلکه خوشبختی است، خانوادهای که دنیای سالمی دارد بالتبع آخرت زیبایی در انتظار او است.
تاریخ جلسه: 98/4/11- جلسه1
«برگرفته از بیانات استاد زهره بروجردی»
[1] – سوره روم، آیه 21
«وَمِنْ آيَاتِهِ أَنْ خَلَقَ لَكُمْ مِنْ أَنْفُسِكُمْ أَزْوَاجًا لِتَسْكُنُوا إِلَيْهَا وَجَعَلَ بَيْنَكُمْ مَوَدَّةً وَرَحْمَةً إِنَّ فِي ذَلِكَ لَآيَاتٍ لِقَوْمٍ يَتَفَكَّرُونَ»
«و از نشانههای او اینکه همسرانی از جنس خودتان برای شما آفرید تا در کنار آنان آرامش یابید، و در میانتان مودّت و رحمت قرار داد؛ در این نشانههایی است برای گروهی که تفکّر میکنند!»