«هَیهَاتَ مِنَّا الذِّلَّة»
چه اموری موجب عزت و چه اموری موجب ذلّت است؟
یاد خداوند، عامل عزّت
سوره مبارکه بقره، آیه152
«فَاذْكُرُونِي أَذْكُرْكُمْ … »
«پس مرا ياد كنيد [تا] شما را ياد كنم …»
- یکی از عوامل عزت، یاد خداوند است که سبب می‌شود خداوند نیز از بنده یاد کند. نتیجه این توجه و یاد، توجه کامل به ناقص، قادر به ضعیف، عالم به جاهل و… و در نتیجه نیل به عزت است.
- در آیه سخن از توجه به خداوند است نه توجه به نعمات او. توجهی به ذات حق نه برای نیل دنیا و کسب مقامات و یا حتی نیل به آخرت.
- در ارتباط با «فَاذْكُرُونِي» تفاسیر متعددی عنوان شده:
- هر زمان مرا یاد می کنید و نزدم می‌آیید از من خودم را درخواست کنید نه دنیا و آخرت و امور مادی و معنوی را. در این صورت همه عوالم را در اختیارتان قرار می‌دهم و زمین و آسمان را مسخرتان می‌کنم.
خود را از غیر حق خالص کنید و فقط توجه به حضرت حق داشته باشید، در این صورت از عطایای خاص الهی بهره‌مند می‌شوید عطایایی که نه چشمی دیده و نه گوشی شنیده «مَا لَا عَيْنٌ رَأَتْ، وَ لَا أُذُنٌ سَمِعَت»
- توجهی که چنین ثمراتی را در بر دارد صرف توجه لفظی نیست بلکه باید تمام وجود متوجه حق شود و به او توجه کند.
صبر و مقاومت، عامل عزّت
سوره مبارکه بقره، آیه153 و 157
آیه 153: «يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُواْ اسْتَعِينُواْ بِالصَّبْرِ وَالصَّلاَةِ إِنَّ اللّهَ مَعَ الصَّابِرِينَ »
«اى كسانى كه ايمان آوردهايد از شكيبايى و نماز يارى جوييد زيرا خدا با شكيبايان است »
آیه 157: «أُولَئِكَ عَلَيْهِمْ صَلَوَاتٌ مِّن رَّبِّهِمْ وَرَحْمَةٌ وَأُولَئِكَ هُمُ الْمُهْتَدُونَ »
«بر ايشان درودها و رحمتى از پروردگارشان [باد] و راهيافتگان [هم] خود ايشانند»
- یکی از عوامل عزت، صبر و مقاومت برای رسیدن به هدف است. قرآن می‌فرماید خداوند با صابرین است «إِنَّ اللّهَ مَعَ الصَّابِرِينَ» معیت خداوند با بنده، نماد عزت است.
- جزای استقامت شراب معرفتی است که خداوند خود به صابرین می‌نوشاند، همچنان که در سوره مبارکه جن، آیه 16 می‌فرماید:
«وَأَلَّوِ اسْتَقَامُوا عَلَى الطَّرِيقَةِ لَأَسْقَيْنَاهُم مَّاء غَدَقًا»
«اگر در مسیر حق پایدار باشند با آب فراوان آنان را سیراب می‌کنیم.»
- خداوند خود بر صابرین درود می‌فرستد و آنان را از ظلمت به نور هدایت می‌کند و کمالات و عنایات خاصی را به آنان مبذول می‌دارد.
تاریخ جلسه : 97/6/29 ـ جلسه 11
«برگرفته از بیانات استاد زهره بروجردی»
