قرارمان بر این بود در این کلاس با عوامل تحکیم خانواده بیشتر آشنا شویم، بنیاد خانواده‌ای که شریعت و دیانت تاسیس کرده بسیار مستحکم است و اگر تزلزلی ایجاد می‌شود به دلیل جهالت‌های ماست، قرارمان بر پیگیری عوامل تحکیم خانواده بود؛ اینکه چه اموری موجب تحکیم خانواده است، از باب «یعرف الاشیاء باضدادها» (امور با اضداد خود شناسایی می‌شوند) با اموری که موجب تزلزل خانواده می‌شوند بیشتر آشنا شدیم تا به واسطه پرهیز از این امور بنیاد خانواده بر محکم بودن خود باقی بماند.
دفع رذایل
بسیاری از اوقات موجودی زیادی در انبارمان وجود دارد اما به دلیل اینکه آلودگی و رذالتی در آن اقامت کرده در نهایت موجودی مفیدی برایمان باقی نخواهد ماند.
مولوی می‌فرماید:
اول ای جان دفع شر موش کن وانگهان در جمع گندم کوش کن
اموری که باید از آن پرهیز کرد
پرهیز از نگرانی آینده
بسیاری از درگیری‌های ما با همسران‌مان به دلیل نگرانی از آینده است، نگرانی‌ای که حال‌مان را متأثر می‌کند و امکان عملکرد صحیح را از ما سلب می‌نماید.
امیرالمومنین علیه‌السلام می‌فرمایند:
«يَا ابْنَ آدَمَ لَا تَحْمِلْ هَمَّ يَوْمِكَ الَّذِي لَمْ يَأْتِكَ عَلَى يَوْمِكَ الَّذِي قَدْ أَتَاكَ فَإِنَّهُ إِنْ يَكُ مِنْ عُمُرِكَ يَأْتِ اللَّهُ فِيهِ بِرِزْقِكَ»[1]
«اى فرزند آدم اندوه روز نيامده را بر امروزت ميفزا، زيرا اگر روز نرسيده از عمر تو باشد خدا روزى تو را خواهد رساند.»
اساس شادی و شادابی است
اساس شادابی است و نگرانی بابت آینده باعث زوال خوشی و شادابی می‌شود، این نگرانی به دیگران نیز انتقال می‌یابد و مانع لذت بردن از حال می‌شود درحالیکه برای آینده باید برنامه‌ریزی و تدبیر داشت نه آنکه نگران بود و اقدامی انجام نداد.
حضرت می‌فرمایند: اگر روزی که شما نگرانش هستید جزء عمر شما باشد و زنده باشید به یقین مطلوب‌تان محقق می‌شود و خداوند رزق شما را در آن روز خواهد آورد.
نگرانی بی‌ثمر
بعضی نگرانی‌ها و غصه‌ها بی‌ثمر هستند و نتیجه‌ای در بر ندارند؛ نگرانی‌ای که باعث بالارفتن سطح دقت و آگاهی‌مان باشد و ما را به تدبیر بیشتری سوق دهد مثمر الثمر است، به عنوان مثال زمانی که در ارتباط با دین خود یا فرزندمان نگرانیم و این نگرانی ما را به دعا و ذکر و توسل و عمل می‌رساند مثمر الثمر خواهد بود، اما نگرانی‌هایی که ما را از هر عمل مثبتی باز می‌دارد نه تنها برایمان مضر است که برای اهل خانواده نیز ضرر رسان است و با وجودیکه منزل محل آسایش و آرامش است اما آنان را به فضای بیرون از منزل پناهنده می‌کند.
پرهیز از بزرگ‌نمایی مشکلات
بسیاری از مشکلات کوچک و ناچیز است اما ما با گمان خود آنرا بزرگ می‌انگاریم به همین دلیل روز به روز بر مشکلات‌مان افزوده می‌شود.
از امیرالمومنین علیه‌السلام روایت شده:
«مَنْ عَظَّمَ صِغَارَ الْمَصَائِبِ ابْتَلَاهُ اللَّهُ بِكِبَارِهَا»[2]
«كسى كه مصيبتها و مشکلات كوچك را بزرگ بشمارد خداوند او را به مصيبتهاى بزرگ مبتلا خواهد كرد.»
چگونه مشکلات سخت را تحمل کنیم؟
اگر خواهان دوام و بقای خانواده هستیم باید تصمیم بگیریم مشکلات را هر چند بزرگ باشد کوچک تلقی کنیم با این کار راه نجات از مشکل را برای خود گشوده‌ایم و حل آن را برای خود آسان کرده‌ایم. در سخت‌ترین مشکلات با خود فکر کنیم افراد زیادی مشکلات بسیار سخت‌تری را تحمل می‌کنند.
باید برای بقای طراوت و شادابی خانواده، مشکلات را کوچک بشماریم نه بزرگ در غیر این صورت به مشکلات بزرگ‌تری مبتلا می‌شویم.
قرارمان بر تصغیر باشد نه تعظیم. یکی از معانی باب تفعیل نسبت دادن است، در هنگام مشکلات باید نسبت کوچکی به مشکل بدهیم نه بزرگی، زمانیکه مشکل را حاد جلوه دهیم همسر و فرزندان‌مان خود را عاجز از حل مشکل می‌بینند و در این هنگام به دنبال ملجایی می‌گردند که قدرتی به آنان عطا کند و این ملجاء هرچند باید در فضای خانواده و بخصوص از جانب شما باشد اما در خارج از فضای خانواده و غالباً از طریقی نامناسب خواهد بود.
اگر علی الدوام گرفتار مشکل می‌شویم شاید به این دلیل باشد که مشکلات ناچیز زندگی‌مان را بزرگ جلوه دادیم و گرفتار عقوبت الهی شده‌ایم.
تاریخ جلسه: 98.5.15 ـ جلسه ششم
«برگرفته از بیانات استاد زهره بروجردی»
[1] – نهج البلاغه، حکمت 259
[2] نهج البلاغه، حکمت 440
