مایکل کوک یهودی 1700 کتاب و مقاله را مطالعه کرده است که سه چهارم آن اسلامی بوده است و بر اساس آن دو جلد کتاب «امر به معروف و نهی از منکر» در اندیشه اسلامی نگاشته است، انگیزه تحقیقش این است که روزی در مترو مشاهده کرد فردی متعرض دیگری شد اما هیچکس هیچگونه عکسالعملی نشان نداد، فرد مورد تجاوز نالهاش بلند شد که چرا هیچکس کمکی به او نکرد؟! این فرد یهودی با مشاهده این صحنه انگیزه تحقیق پیدا کرد و با خود گفت نمیتواند پدیدهای وجود نداشته باشد که ما را وادار به بیتفاوت نبودن در برابر مشکلات دیگران کند و به ما مسئولیتپذیری را القا نماید، تحقیقات بسیاری کرد و تمام فرقههای دینی را بررسی کرد و دید در فرقههای انحرافی «امر به معروف و نهی از مُنکر» بسیار کمرنگ است و در دیناسلام بسیار قوی و پررنگ اما با این وجود مسلمان نشد و تنها اعتراف کرد که در دین امری به نام بیتفاوتی نسبت به خطای خود و دیگران وجود ندارد.
تغییر ارزشها
اگر معروفیّت معروف و مُنکر بودن مّنکر برای ما تبیین نشود در دراز مدت تغییر ارزشها صورت گرفته، معروف تبدیل به مُنکر و مُنکر تبدیل به معروف میشود و در عوض آنکه امر به معروف صورت گیرد امر به مُنکر میشود و نهی از معروف، اتفاقی که در سپاه عمربنسعد صورت گرفت و قتال در برابر اباعبدالله علیهالسلام را معروف جلوه داد، روز عاشورا عمربن سعد به سپاهش گفت «یا خیل الله ارکبی و بالجنه ابشری»[1] «ای لشکریان خدا! سوار شوید که شما را به بهشت بشارت میدهم!»
نشانی از تقوای قلب
«ذَلِكَ وَمَن يُعَظِّمْ شَعَائِرَ اللَّهِ فَإِنَّهَا مِن تَقْوَى الْقُلُوبِ»[2]
«اين است (فرايض خدا) و هر كس شعاير خدا را بزرگ دارد در حقيقت آن (حاكى) از پاكى دلهاست»
با امر به معروف و نهی از منکر روحیه تعاون بر برّ (نیکی) و تقوی موج میزند.
کسیکه شعائر دینی را رعایت میکند و آنرا رفیع میشمارد تعظیم او فقط امری ظاهری و سطحی نیست بلکه نشانه تقوای قلب اوست، قلب چنین فردی از معصیت پرهیز کرده و اوامر الهی را اجرا میکند و این امر باطنی در تعظیم ظاهری او نمود پیدا کرده است.
در آیه 30 سوره مبارکه حج خداوند فرمود:
«ذَلِكَ وَمَن يُعَظِّمْ حُرُمَاتِ اللَّهِ فَهُوَ خَيْرٌ لَّهُ عِندَ رَبِّهِ وَأُحِلَّتْ لَكُمُ الْأَنْعَامُ إِلَّا مَا يُتْلَى عَلَيْكُمْ فَاجْتَنِبُوا الرِّجْسَ مِنَ الْأَوْثَانِ وَاجْتَنِبُوا قَوْلَ الزُّورِ»
«اين است (آنچه مقرر شده) و هر كس مقررات خدا را بزرگ دارد براى او نزد پروردگارش بهتر است و براى شما دامها حلال شده است مگر آنچه بر شما خوانده مىشود پس از پليدى بتها دورى كنيد و از گفتار باطل اجتناب ورزيد»
هرکس حریم شریعت را حفظ کند و به بایدها و نبایدهای شرع احترام بگذارد این تعظیم بهترین پاداشها را برای او نزد خدای سبحان در پی دارد. (شریعه به معنی کوهان شتر است به همین جهت عرب به آنچه رفیع و قیمتی باشد شریعه میگوید)
و در آیه 32 می فرماید: هرکس علائم دینی و نمادهای دینی را بزرگ بشمارد و آنرا تعظیم کند و گسترش دهد (تعظیم کردن در اینجا به معنی گستردش دادن است) نشانه تقوای قلوب است.
مصادیق تعظیم شعائر الهی
حضور ما در مجالس معصومین علیهالسلام و شرکت در مجالس عزای اباعبدالله علیهالسلام مصداقی از تعظیم شعائر دینی است. این مصداق گاه در قالب عبادت یا زیارت است و گاه در قالب بزرگداشت ولادت یا شهادت حضرات معصومین علیهالسلام و گاه در قالب تعظیم اولیاء و علمای دینی میباشد و… .
فرزند شیخ عباس قمی (ره) بیمار بود، شیخ عباس داروی او را با انگشتان خود هم زد و به او داد، از او پرسیدند چرا با انگشتان خود دارو را هم میزنی گفت: با انگشتانم قال الباقر و قال الصادق نوشتهام و قداست دارد.
حتی خاک کفش شیعه نیز قداست دارد، روزی آیت الله گلپایگانی (ره) به دیدار یکی از شاگردانشان که همسرش سالها بیمار و گرفتار درد شکم بود رفتند، همسر او زمانی که متوجه حضور آیت الله گلپایگانی در منزل خود شد خاک کفش ایشان را به شکم خود مالید و پس از آن شفا گرفت.
خاک کفش یکی از علما چنین تاثیری داشت، حال ببینید تربت اباعبدالله الحسین علیهالسلام چه اثری دارد و چه بیماریهای جسمی، روحی، باطنی، اعتقادی را شفا میدهد.
در روایت آمده تربت اباعبدلله علیهالسلام هفتاد نوع حجاب و مانع سلوک را مرتفع میکند.
تاریخ جلسه: 98.6.19 ـ جلسه یازدهم
«برگرفته از بیانات استاد زهره بروجردی»
[1] البلاذری، پیشین، ص184؛ الطبری، پیشین، ص416
[2] سوره مبارکه حج، آیه 32