مقدمه
شایستگی اجتماعی به معنای برخوردار بودن از دانش‌ها و مهارت‌ها و توانمندی‌هایی که موجب ارتقاء فرد از سطح متوسط اجتماعی می‌شود؛ می‌باشد.
در بستر نهج البلاغه و در کنار سفره معرفتی امیرالمؤمنین علیه‌السلام بحث را پیگیری کرده و راهکارهای کسب شایستگی اجتماعی را بیان می‌کنیم:
تنگ‌نظری، موجب کاهش عزت اجتماعی می‌شود
«الْبُخْلُ عَارٌ»[1]
«بخل و تنگ‌نظری ننگ است»
بخیل، انحصارطلب بوده و قدرت خیررسانی به اطرافیان را ندارد و همین امر موجب کاهش شایستگی اجتماعی او می‌شود.
در تعالیم اسلام، نه تنها توصیه به انفاق مالی و آبرویی شده است بلکه دستور داده شده که بنده سفره دعای خود را گسترده کرده و بسیاری را بهره‌مند سازد.
در دعای واجب روزانه به خداوند عرضه می‌داریم:
«اهْدِنَا الصِّرَاطَ الْمُسْتَقِيم»[2]
« (خداوندا!) ما را به راه راست هدايت فرما!»
در دعاهای دیگر در زمان‌های خاص، درخواست‌ها با صیغه متکلم مع الغیر مطرح می‌شود. این امر به این نکته اشاره دارد که مطلوب بنده آن است که اگر قرار است دعایی مستجاب شود؛ مجموعه زیادی به برکت دعای او بهره‌مند شوند.
اسلام برای پیشگیری از بخل مالی دستور داده است که در شرایط خاصی مانند ازدواج، تولد فرزند جدید، بازگشت از حج و… که فرد بسیار خوشحال است؛ دیگران را در شادی خود شریک کرده و سفره اطعامی برپا دارد(ولیمه)
انواع دیگر بخل عبارت‌اند از:
بخل عاطفی: فرد از بذل محبت به خانواده، دوستان و سایر اطرافیان خودداری می‌کند.
بخل علمی: فرد از نشر دانسته‌ها و اطلاعات مفید خود خودداری می‌کند.
مؤمن از انواع بخل حتی بخل در دعا کردن منع شده است چرا که بخل به شایستگی اجتماعی او صدمه می‌زند.
تاریخ جلسه: 98/4/11 ـ جلسه 1
«برگرفته از بیانات استاد زهره بروجردی»
[1] نهج البلاغه، حکمت 3
[2] سوره مبارکه حمد، آیه6
