تعریف بهداشت روانی

در بیان فضیلت صحیفه سجادیه

 

خدای سبحان را شاکریم که بار دیگر توفیق تلمذ در محضر کتاب معجزنشان صحیفه سجادیه، زبور آل پیامبر، را نصیب ما فرمود.

شیخ حسین انصاریان در مقدمه ترجمه صحیفه سجادیه آورده‌اند:

زمانی آیت‌الله مرعشی نجفی صحیفه سجادیه را برای مفتی بزرگ اهل تسنن مصر، شیخ طنطاوی جوهری فرستادند. شیخ طنطاوی بعد از دریافت و مطالعه این کتاب گفته است: «این بدبختی ما بوده است که چنین کتابی هزار سال و اندی وجود داشته و ما علمای اهل تسنن با آن آشنا نبوده‌ایم؛ هرچه در این کتاب نظر می‌کنم آن را فوقِ کلام مخلوق و دونِ کلام خالق می‌یابم!»

یک عالم اهل‌سنت با مطالعه صحیفه سجادیه به این نتیجه می‌رسد که این عبارات ولو رسما قرآن نیست لکن کلام مخلوق هم نمی‌باشد.

با وجود آن که در کلام بزرگان اهل تشیع، از صحیفه سجادیه گاه با عنوان «أخ القرآن» و گاه با عنوان «أخت القرآن» یاد می‌شود لکن در کمال تأسف همچنان مهجور بوده و افراد بسیاری از آن غافل می‌باشند.

صحیفه سجادیه مجموعه ادعیه‌ای‌ست که امام سجاد علیه‌السلام ایراد فرموده، امام باقر علیه‌السلام کتابت نموده و همزمان امام صادق علیه‌السلام آن را شنیده‌اند.

 

تعریف بهداشت روان

 

«بهداشت روان» یکی از مباحث اثرگذار در زندگی بشر بوده که امروزه مورد توجه بسیاری قرار گرفته است. برخی از روانشناسان بهداشت روان را این‌گونه تعریف کرده‌اند:

«توانایی کامل فرد در ایفای نقش‌های روانی»

 

برخی تعریف دیگری ارائه داده‌اند:

«توانایی سازگار کردن دیدگاه‌ خود با دیدگاه دیگران در رویارویی با مشکلات زندگی»

 

برخی نیز معتقدند بهداشت روان عبارت است از:

«برخورداری فرد از ظرفیت‌ها و توانایی‌های خاص در جهت تطابق  و سازش با تغییرات به وجود آمده در محیط پیرامون»

طبق تعریف پایانی، فردی که دارای بهداشت و سلامت روان است قدرت انطباق با شرایط گوناگون زندگی را دارد. انسان در زندگی ناگزیر از تغییرات است، زندگی فراز و نشیب‌های گوناگون دارد؛ گاه شرایط به میل فرد بوده و گاه سر ناسازگاری با او دارد. بهداشت روانی موجب می‌شود فرد ضمن سازگاری با تغییرات به وجود آمده، همچنان به زندگی متعادل خود ادامه دهد.

 

خصوصیات افراد برخوردار از بهداشت روانی

 

روان شناسان برای افرادی که از سلامت روانی برخوردار هستند ویژگی‌هایی مطرح نموده‌اند:

  • فرد با شناخت و ارزیابی توانمندی‌هایش، ضمن استفاده از تمام ظرفیت توانی خود، انتظار بیش از اندازه از خود ندارد.
  • ارتباط سالمی با نزدیکان خود، اعم از خانواده، دوستان، همکاران و…، دارد چرا که مبنای ارتباطات او «سازگاری» می‌باشد. بنابراین افراد ناسازگار با دیگران، از سلامت روانی برخوردار نیستند.
  • از وضعیت فعلی خویش، کمال رضایت را داشته و از آن لذت می‌برد ولو محرومیت‌ها و محدودیت‌های خاصی در زندگی داشته باشد. او نگاه زیبایی به زوایای مختلف زندگی خویش دارد به همین جهت در عوض گله و شکایت، از وضع موجود لذت می‌برد.
  • ذهن سالم او، توانایی یافتنِ راهِ رفع نیازمندی‌ها و عبور از دشواری‌ها را دارد چرا که فرد بر این باور است که خداوند توانمندی‌های گوناگونی در وجودش نهاده و وظیفه او تنها به فعیلت رساندن آن‌هاست. در نتیجه، روز به روز با به نمایش گذاشتن مهارت‌های خویش، مشکلات را مرتفع نموده و به همین سبب از شایستگی اجتماعی برخوردار است.

همچنین در طول زندگی خویش صرفاً تمرکز بر حل یک مشکل ندارد.

به بیان دیگر،

فردی که از سلامت روان برخوردار است به احساساتِ صحیح خود توجه کرده و نسبت به مهارت‌ها و توانمندی‌های خویش آگاهی کامل دارد؛ بنابراین در فراز و فرودهای زندگی همچنان با قدرت به انجام وظایف و مسئولیت‌های خویش می‌پردازد؛ در نتیجه عزت او حفظ شده و با اعتماد به حق از وضعیت فعلی خود راضی است.

با بررسی دقیق این موضوع به این نتیجه می‌رسیم افراد اندکی از سلامت کامل روانی بهره‌مند هستند و بیشتر افراد، به دلیل عدم بهداشت روانی، گرفتار انواع بیماری‌های جسمی و روحی می‌شوند حال آن که با کسب آگاهی و اصلاح نگرش می‌توان به بهداشت روانی دست پیدا کرد. بحث بهداشت روان از دو جنبه قابل بررسی می‌باشد:

  • راهکارهای پیشگیری از عدم تعادل روانی
  • راهکارهای درمان عدم تعادل روانی

 

تاریخ جلسه: 98/7/1 ـ جلسه1

این جلسه ادامه دارد…

«برگرفته از بیانات استاد زهره بروجردی»

ارسال دیدگاه

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *